Theo NASA, hầu hết các thiên hà mà nhân loại vẫn quan sát được trước đây đều được chia thành 2 loại cơ bản gồm: thiên hà xoắn ốc và thiên hà hình elip.
Tuy nhiên, NGC 4694, một thế giới nằm cách chúng ta 54 triệu năm ánh sáng trong cụm thiên hà Xử Nữ, có những đặc điểm bất thường khiến việc phân loại trở nên phức tạp.
Thiên hà NGC 4694 có những đặc điểm của thiên hà xoắn ốc và thiên hà hình elip. Nguồn ảnh: ESA/Hubble & NASA, D. Thilker. |
Các thiên hà xoắn ốc, tương đối trẻ, chứa đầy khí cần thiết để hình thành các ngôi sao mới. Chúng có các nhánh xoắn ốc chứa những ngôi sao trẻ sáng và nóng này. Ngược lại, các thiên hà hình elip thì yên tĩnh hơn. Loại thiên hà này có các ngôi sao già hơn, đỏ hơn.
Thiên hà NGC 4694 có những đặc điểm của cả thiên hà xoắn ốc và thiên hà hình elip. Kính viễn vọng Hubble đã chụp ảnh thiên hà này. Theo đó, nó có hình dạng giống một đĩa trông nhẵn, không có nhánh xoắn ốc, tức mang vẻ ngoài tổng thể của một thiên hà hình elip.
Tuy nhiên, NGC 4694 cũng có một quần thể sao tương đối trẻ và các ngôi sao mới đang tích cực hình thành trong lõi của nó, tạo ra một vùng trung tâm rực rỡ với cấu hình sao khác biệt rõ rệt. Những điều này khá giống đặc điểm của một thiên hà xoắn ốc.
Giống thiên hà xoắn ốc, NGC 4694 chứa đầy khí hydro và bụi. Nó được bao quanh bởi một đám mây khí hydro. Các chuyên gia phân tích bức ảnh chụp NGC 4694 cho thấy đám mây khí hydro bao quanh này tạo thành một cây cầu dài dẫn đến một thiên hà lùn mờ gần đó có tên là VCC 2062.
Một nghiên cứu sâu hơn về bức ảnh cho thấy 2 thiên hà có thể đã tương tác trong một vụ va chạm dữ dội, cho phép NGC 4694 lớn hơn và tích tụ khí từ VCC 2062 có kích thước nhỏ hơn. Vụ va chạm này đã giúp NGC 4694 có hình dạng đặc biệt và hoạt động hình thành sao. Các chuyên gia đã phân loại nó là một thiên hà thấu kính.
Thiên hà thấu kính là thiên hà trung gian giữa hình elip và thiên hà xoắn ốc. Chúng có một chỗ phình ở giữa và một đĩa lớn nhưng không có những xoắn ốc lớn và chứa nhiều khí hình thành sao hơn một thiên hà hình elip thông thường.