Chứa hoạt chất gây ảo giác mạnh
Nguyễn Trần Tuấn Phương, sinh viên trường Đại học Bách khoa Hà Nội vừa bị bắt do nuôi loại nấm chứa chất ma túy. Theo lời khai của Phương, năm 2018 khi bị stress nặng, Phương đã tìm đến "nấm thức thần" để giải khuây rồi nảy sinh ý định tự nghiên cứu trồng để sử dụng và bán. Phôi nấm được mua qua mạng, sau 2 tháng nuôi cấy, Phương thu mẻ nấm thành phẩm đầu tiên. Trong tháng 5, sau khi phơi khô, thành phẩm còn khoảng 300g và được rao bán với giá 5 triệu đồng. Khám nơi ở của Phương, công an thu hai xi lanh chứa bào tử nấm đã sử dụng cùng dụng cụ trồng. Nhà chức trách xác định các mẫu nấm tang vật có chứa Psilocine và Psilotcin, gây ảo giác mạnh cho người dùng. Chất này nằm trong danh mục các chất ma túy tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống, theo Nghị định 73/2018.
Theo quan sát, loại nấm này có hình dáng bên ngoài không khác gì những loại nấm dùng làm thực phẩm hay những loại nấm mọc hoang ngoài tự nhiên. PGS.TS Nguyễn Thị Chính, nguyên Phó Chủ nhiệm Bộ môn Vi sinh, Khoa Sinh học, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho hay, nấm ma thuật tác động mạnh vào hệ thống thần kinh gây ra ảo giác. Nhìn bên ngoài nó chỉ là cây nấm thông thường, nhưng lại chứa bên trong hoạt chất rất mạnh. Nấm ma thuật là một trong khoảng 100 chủng nấm có chứa psilocybin và psilocin, nguyên nhân chính gây ra sự ảo giác và các trạng thái thức thần khác.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Chính, thông thường các loại nấm phát triển bằng bào tử nhờ gió thổi bay trong không khí để tìm nơi phát triển phù hợp. Nhưng nấm thức thần thì khác, chúng tự thân phát triển. Chúng thường sống ở những nơi sát mặt đất trong rừng, gió không thổi tới. Để phân tán bào tử, cây nấm tăng lượng nước thoát hơi trên bề mặt của nó. Lượng nước bốc hơi này, cùng với không khí được tạo ra bởi sự bốc hơi này, sẽ mang bào tử nấm đi. Đó là lý do để có thể dễ dàng trồng được nấm nếu có bào tử.
Dùng nhiều gây nghiện, tê liệt thần kinh
BS Nguyễn Thị Kim Cúc, Khoa Điều trị các rối loạn liên quan đến lạm dụng chất, Bệnh viện Tâm thần Hà Nội cho biết, nấm ma túy gây cho người dùng cảm giác hưng phấn. Vì vậy, nó thôi thúc giới trẻ tò mò và tin đó là thần dược, giúp tạo sinh lực. Họ quên mất rằng, chất gây nghiện trong loại nấm này khiến cho người dùng bị lệ thuộc và phải dùng tăng liều dần lên, gây ảo giác, dẫn đến tê liệt thần kinh. Nấm ma túy này nguy hiểm không kém các loại đã được phát hiện trước đó. Đối với người thể trạng yếu, có thể bị kiệt sức, không thể thoát khỏi ảo giác nếu không có sự đánh thức của người khác. Càng dùng nhiều càng bị lệ thuộc, khó thoát ra. Hiện các nhà khoa học chưa thể giải thích được cơ chế kỳ lạ mà các hoạt chất có trong "nấm ma thuật" gây ra cho người dùng.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Chính, có ít nhất 144 loại nấm có chứa hoạt chất thức thần. Mỹ Latin và Caribe có hơn 50 loại, riêng Mexico đã là 53. Ngoài ra, 22 loại nấm thức thần có ở Bắc Mỹ, 16 loại ở châu Âu, 19 ở Úc và khu vực địa trung hải, 15 loại ở châu Á, và chỉ có 4 loại ở châu Phi. Ngay cả động vật cũng dễ bị ảo giác khi ăn phải nấm thức thần. Với con người, sau khi dùng loại nấm này chừng 60 - 90 phút, những biểu hiện ngấm thuốc đầu tiên sẽ xuất hiện như nôn khan, đầu óc quay cuồng. Tuy nhiên, sau giai đoạn này, chất kích thích sẽ tác động vào hệ thần kinh và gây nên ảo giác.
Một bộ phận giới trẻ, trong đó có học sinh, sinh viên do chưa nhận thức đầy đủ tác hại của các loại ma tuý tổng hợp, cộng thêm đặc tính thích khám phá sự mới lạ nên những chất gây nghiện mới thường lan nhanh. Đáng lo ngại là chất ma tuý sẵn có trong loại nấm này cũng gây ảo giác vô cùng nguy hiểm.
