Chương trình tuyệt mật Thống trị trên không thế hệ mới “Air Dominance Next-Generation” (NGAD) là sự phát triển có ý nghĩa chiến lược đối với cơ cấu lực lượng không quân Mỹ trong tương lai và kế hoạch ngân sách 5 năm bắt đầu từ năm 2022.
Các phóng viên và các chuyên gia quân sự, quốc phòng vô cùng ngạc nhiên khi Cổng thông tin điện tử Defense.com thông báo về sự tồn tại của chiếc máy bay mới thế hệ thứ 6 này.
Todd Harrison, Giám đốc Dự án An ninh Hàng không vũ trụ tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho biết: “Điều này chắc chắn giúp giải thích nguồn ngân sách cho chương trình NGAD đang đi đến đâu. Một trong những điều chúng tôi lưu ý trong phân tích ngân sách gần đây là chương trình đang đốt khoảng 1 tỷ USD mỗi năm, dù chiến lược mua sắm chưa được hoàn thiện và chưa có công bố rõ ràng”.
Sau khi thông báo về nguyên mẫu hoàn thiện của máy bay mới thế hệ thứ 6, khi trả lới phỏng vấn với các phóng viên tại hội nghị hàng năm của Hiệp hội Không quân, ông Roper từ chối thảo luận chi tiết về kết quả bay thử của máy bay, hoặc những mục tiêu phát triển tổng thể của dự án.
“Tất cả những gì tôi có thể nói là những chuyến bay thử nghiệm của nguyên mẫu NGAD thật tuyệt vời - các kỷ lục đều bị phá vỡ” - ông nói. “Nhưng ấn tượng nhất là công nghệ kỹ thuật số được hiện thực hóa cho kết quả vượt cả mong đợi”.
Ông nói thêm: Rất nhiều hệ thống nhiệm vụ mà chúng tôi đặt ra cho máy bay thế hệ thứ 6 “Thống trị hàng không thế hệ tiếp theo”, được đưa vào trong các giai đoạn thử nghiệm. Các hệ thống hoạt động rất tốt, công nghệ kỹ thuật số đang thúc đẩy sự phát triển của chương trình với tiến độ vượt trên dự kiến.
Roper nói rằng, nhiều vấn đề liên quan đến việc phát triển và vận hành máy bay mới vẫn chưa được quyết định, bao gồm các quyết định tài trợ cơ bản khi lực lượng không quân cố gắng cân bằng ngân sách cho nhiệm vụ hiện nay với các mục tiêu trong tương lai, xác định cấu trúc tương lai của lực lượng máy bay chiến đấu.
Mặc dù chiến lược mua sắm NGAD đã hoàn thành nhưng vẫn chưa được các quan chức cấp cao của Không quân hoặc Lầu Năm Góc phê duyệt.
Bình luận về thông tin này, ông Harrison nói: “Các câu hỏi quan trọng mà Không quân cần trả lời trước Quốc hội là máy bay chiến đấu này có những tính năng kỹ chiến thuật nào vượt trội nếu so sánh với F-22 và F-35, Không quân sẽ cần bao nhiêu chiếc với tổng chi phí là bao nhiêu tiền trong thời gian bao lâu, Không quân sẽ hủy bỏ những kế hoạch nào để hiện thực hóa chương trình NGAD.”
Máy bay chiếm ưu thế trên không thế hệ 6, chương trình F/A-XX |
Một yếu tố trọng tâm của chiến lược NGAD là dựa trên kỹ thuật kỹ thuật số và khái niệm Digital Century Series, theo đó các phiên bản máy bay mới, được phát triển trên những ứng dụng phần mềm, có thể cập nhật cho các hệ thống nhiệm vụ, được thực hiện sau giai đoạn khai thác sử dụng từ 5 đến 10 năm. Khả năng này khiến cho phương tiện chiến đấu không cần phải nâng cấp phần cứng, vẫn có thể đáp ứng được các yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới, giảm chi phí hiện đại hóa.
NGAD là một trong ba dự án quy mô lớn mà Lực lượng Không quân đang đầu tư, kết hợp thiết kế, phát triển, kỹ thuật và thử nghiệm trên cơ sở kỹ thuật số để có thể nhanh chóng nâng cấp năng lực tác chiến và giảm chi phí đầu tư phát triển. Hai dự án còn lại là Hệ thống răn đe chiến lược trên bộ và máy bay huấn luyện T-7A Red Hawk, đã chế tạo hai nguyên mẫu, phát triển trên thiết kế kỹ thuật số.
Một tài liệu nghiên cứu chiến lược phân tích rằng “áp dụng kỹ thuật và cơ chế kiểm soát kỹ thuật số làm giảm 10% chi phí của một máy bay chiến đấu trong vòng đời khai thác sử dụng 30 năm, mức tiết kiệm này có được trong quá trình sản xuất, nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm và đánh giá (RTD & E), khai thác sử dụng và duy trì (O&S).”
Những tiến bộ trong công nghệ kỹ thuật số đóng vai trò quan trọng trong phát triển chiến lược mới. Ngành hàng không vũ trụ đã sử dụng công nghệ máy tính trong nhiều thập kỷ để thiết kế các phương tiện bay. Nhưng chỉ gần đây những công ty quốc phòng mới phát triển các phần mềm công cụ tạo mô hình 3D và lập trình mô hình hóa toàn bộ vòng đời của vũ khí trang bị, từ thiết kế, sản xuất và khai thác sử dụng, duy tu bảo dưỡng với mức độ chính xác và độ tin cậy cao.
Không có nhiều thông tin chi tiết về hiệu suất và những tính năng kỹ chiến thuật của máy bay quân sự mới, nhưng thông báo này cho thấy đây là nỗ lực thuyết phục Quốc hội Mỹ thông qua nguồn ngân sách tài trợ bổ sung. Ủy ban Quân vụ Hạ viện đã đề xuất cắt giảm chương trình NGAD trong yêu cầu ngân sách năm tài chính 2020 từ 1 tỷ USD xuống 500 triệu USD.