Sự việc một công nhân điện bán 100 USD cho tiệm vàng và bị tịch thu tang vật và bị xử phạt hành chính 90 triệu đồng đặt ra nhiều câu hỏi về việc xử phạt của UBND TP Cần Thơ có phi thực tế hay không?
Và khách hàng cá nhân làm thế nào để mua bán ngoại tệ đúng địa chỉ, cửa hàng được cấp phép mua bán ngoại tệ hợp pháp? Mua bán ngoại tệ tại các khu vực "phố ngoại tệ" có thể bị phạt không?
Hiện nay, các ngân hàng thương mại đều được Ngân hàng Nhà nước cấp phép mua, bán ngoại tệ. Vì vậy, các chi nhánh, phòng giao dịch của ngân hàng thương mại đều là các điểm trao đổi USD, ngoại tệ chính thức, đúng quy định pháp luật.
Tuy nhiên, thực trạng quen thấy tại Hà Nội là tại phố Hà Trung, quận Hoàn Kiếm, được mệnh danh là phố mua bán ngoại tệ vô cùng sầm uất tại trung tâm từ rất lâu. Tại đây hầu hết nhu cầu mua bán ngoại tệ của người dân đều được đáp ứng nhanh chóng và thuận lợi. Tỷ giá mua bán cũng hấp dẫn và linh hoạt theo biến động thị trường. Hầu hết người dân có nhu cầu mua ngoại tệ khi đi du lịch hoặc đi nước ngoài ngắn ngày, đi học tập ở nước ngoài... có nhu cầu mua ngoại tệ đều có thể được đáp ứng nhanh chóng tại đây.
Không chỉ thế, người dùng cũng có thể mua bán ngoại tệ qua mạng, do nhiều cá nhân cung cấp, mang đến thu đổi tận nhà.
Ngoài ra, nhiều cửa hàng kinh doanh vàng cũng sẵn sàng mua bán ngoại tệ khi khách hàng có nhu cầu.
Chủ một cửa hàng là đại lý thu đổi ngoại tệ của một ngân hàng TMCP lớn cho biết, do giá mua bán ngoại tệ bên ngoài thường cao hơn giá mua bán tại ngân hàng nên không ít đại lý được ngân hàng cấp phép đại lý ủy quyền sẽ thu mua ngoại tệ nhưng không bán lại cho ngân hàng đó mà bán ra "chợ đen" để hưởng chênh lệch cao hơn. Thực tế nhiều cửa hàng vàng không được cấp phép mua bán trao đổi ngoại tệ vẫn vô tư mua bán USD và các đồng ngoại tệ khác rất phổ biến.
Vậy nếu là khách hàng cá nhân, làm sao để mua bán ngoại tệ đúng địa chỉ, cửa hàng được cấp phép mua bán ngoại tệ hợp pháp? Dễ nhận thấy nhất là cơ sở kinh doanh ngoại tệ chính thức được ngân hàng ủy quyền sẽ có treo công khai giấy chứng nhận do ngân hàng cấp phép đại lý, tên tuổi ngân hàng cấp giấy ủy quyền cho phép thu đổi ngoại tệ.
Trường hợp các điểm mua bán vàng hoặc ngoại tệ nhưng không công khai giấy cấp phép đại lý ủy quyền của ngân hàng, khách hàng có thể yêu cầu cung cấp trước khi giao dịch để tránh rủi ro.
Tại Nghị định Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng (Nghị định 96/2014), Điều 24 khoản 3 quy định phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm mua, bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ.
Mức phạt này là duy nhất, không có quy định về mức phạt căn cứ theo giá trị giao dịch trái phép.
Ngoài ra, cá nhân mua bán ngoại tệ với nhau cũng có thể bị xử phạt theo quy định tại khoản 2 "Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với nhiều hành vi vi phạm trong đó có hành vi "Mua, bán ngoại tệ giữa cá nhân với nhau; mua, bán ngoại tệ không đúng tỷ giá quy định của Ngân hàng Nhà nước; thu phí giao dịch không đúng quy định của pháp luật".
