Sứa biển là loài nhuyễn thể thân mềm, là nguồn thực phẩm phong phú từ biển. Tính thành phần dinh dưỡng trong 100g sứa có chứa 12,3g chất đạm, 0,1g chất béo, 3,9g chất đường, 182mg canxi, 9,5mg sắt, 132mg iot và nhiều vitamin khác. Kinh nghiệm người dân dùng sứa còn cho biết sứa ăn bổ mát, chữa chứng huyết ứ, nhiệt nổi mụn, đau đầu, chóng mặt, huyết áp cao, ho đàm, táo bón và các chứng liên quan nhức mỏi, huyết ứ. Dưới đây là một số món ăn bài thuốc từ sứa.
Chữa da khô, sần ngứa gãi. Phép trị dưỡng huyết khu phong, tiêu độc. Dùng bài Nộm sứa tai heo gồm sứa, tai heo luộc, khế, sả, mè rang, hành tây, kinh giới, mùi tàu, chanh, riềng, gia vị vừa đủ làm nộm ăn.
Chữa phong thấp đau nhức. Phép trị bổ thông khí huyết, kiện tỳ thận. Dùng bài canh sứa cá rô gồm sứa biển, cá rô, cà chua, hành ngò, nghệ, ớt gia vị. Sứa thái lát, cá rô luộc lấy thịt, phi dầu gia vị cho thơm, cho cà chua vào xào sệt, thêm nước nấu chín cho sứa, cá rô, nêm gia vị nấu sôi qua là ăn được.
Chữa chứng thiếu máu, người mệt mỏi. Phép trị bổ huyết, kiện tỳ thận. Dùng bài Sứa xào thịt bò gồm sứa, thịt bò, hành tây, cà rốt, cần tây, gừng, tỏi. Thịt bò, hành tây, cần tây, cà rốt, thái lát xào thơm, sau cho sứa vào nấu và thêm gia vị ăn ấm.
Chữa đàm dãi, đàm hạch, bướu cổ. Phép trị tiêu đàm, nhuyễn kiên, thông ứ. Dùng bài Sứa nộm dưa chuột gồm sứa, dưa chuột, hoa chuối, hành tây, cà rốt đều thái lát, lạc rang, kinh giới, húng thơm, chanh, riềng, gia vị vừa đủ làm nộm ăn nhiều lần.
Chữa tâm nóng bứt dứt, khó ngủ: Phép chữa bổ huyết dưỡng tâm, tư âm. Dùng bài Nộm sứa ngó sen gồm sứa, ngó sen, hành tây, cà rốt, lạc rang, kinh giới, mùi tàu, húng thơm, chanh, gia vị vừa đủ làm nộm ăn.
Chữa mập phì, thừa cân thể tỳ khí hư. Phép trị kiện tỳ hóa đàm, tiêu thực. Dùng bài Nộm sứa rau cần gồm: Sứa tươi, cần ta, dưa chuột, hành tây, lạc rang, kinh giới, mùi tàu, chanh, riềng, gia vị vừa đủ làm nộm ăn.
Chữa tiểu đường, mệt mỏi. Phép trị thanh vị, sinh tân, dưỡng khí huyết. Dùng bài Nộm sứa cần tây gồm sứa, cần tây, cà rốt, xoài, hành tây đều thái lát, lạc rang, vừng, kinh giới, mùi tàu, rau thơm, chanh, gia vị vừa đủ làm nộm ăn.
Chữa phụ nữ huyết hư có kinh đau bụng. Phép trị bổ thông khí huyết. Dùng bài Bún sứa gồm sứa biển, bún tươi, cá thu, hoặc cá bớp, cà chua, hành tây, giá đậu, dứa, trứng, hành ngò, chanh, tương ớt, gia vị nấu bún ăn.
Chữa huyết hư, đau đầu, chóng mặt. Phép trị bổ thông huyết, thanh hỏa. Dùng bài Lẩu sứa gồm sứa biển, thịt heo xay, trứng gà, xoài sống, cà chua, thơm, hành tím, gừng, nước dùng, tía tô, húng đất, hoa chuối, bún, nấu lẩu ăn.
Chữa bụng đây, ăn kém. Phép trị bổ khí huyết, kiện tỳ thận. Dùng bài Canh sứa thịt lợn viên gồm sứa, thịt heo xay, cà rốt, măng tây, khoai tây, tỏi, nước dùng, gia vị. Hầm cà rốt, khoai tây, thịt heo nhừ sau cho sứa, nêm gia vị ăn ấm.
Lưu ý: Nên chọn sứa tươi, thịt dày, có màu phớt hồng, không nhũn nát, nguyên vẹn, không bị rách, không chảy nước, về ngâm nước làm sạch nhớt, hoặc mua sứa chế biến sẵn loại tốt.
Lương y Nguyễn Văn Phúc (Phòng khám đa khoa Thiên Nam)
