Lựa chọn và sử dụng hợp lý đèn LED

Một số thông số cơ bản cần quan tâm

Theo TS Nguyễn Phan Kiên, Viện Điện tử Y sinh, trường Đại học Bách khoa Hà Nội, ưu điểm của đèn LED đã quá rõ. Đèn LED tiết kiệm trên 70% năng lượng khi nó thay thế các loại đèn truyền thống cũ như đèn cao áp thủy ngân… và có thể tiết kiệm được 50% năng lượng nếu thay thế các công nghệ tiên tiến hơn như đèn huỳnh quang compact (CFL).

Tuổi thọ của đèn được xác định có thể đạt tới 100.000 giờ. Tuy nhiên, để đạt được những ưu điểm đó, ngay từ khâu lựa chọn sản phẩm, người sử dụng cần quan tâm một số tiêu chí cơ bản như công suất, kích thước đèn, màu sắc ánh sáng, chỉ số hoàn màu,…

Cụ thể, công suất của đèn là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến độ sáng phát ra của đèn. Thông thường đèn LED downlight sử dụng trong gia đình nên chọn công suất phổ thông nhất là từ  5- 7W. Tuy nhiên tùy theo mục đích sử dụng và không gian cụ thể, cũng như ý đồ thiết kế chiếu sáng của kiến trúc sư  sẽ có các loại đèn có công suất lớn hoặc nhỏ hơn để đạt được tính năng chiếu sáng cần thiết.

Ngoài ra, theo KS Nguyễn Phan Sơn, Công ty CP tư vấn thiết kế xây dựng Hoàng Gia, khi thiết kế chiếu sáng, người thiết kế cần đặc biệt quan tâm đến góc chiếu của đèn, để đạt được hiệu quả chiếu sáng, tính thẩm mỹ và tính ứng dụng cao, sử dụng năng lượng hợp lý, tiết kiệm.

Việc lựa chọn màu sắc ánh sáng vô cùng quan trọng, phụ thuộc vào thẩm mỹ và cách cảm nhận của từng cá nhân, đồng thời nó cũng phụ thuộc vào mục đích sử dụng của không gian. Ánh sáng trắng nên được dùng cho không gian làm việc hoặc không gian chung, cần sự tỉnh táo, mát mẻ; ánh sáng vàng nên dùng để tạo phong cách riêng, hoặc để chiếu điểm.

Chỉ số hoàn màu CRI cũng cần được chú ý. Đây là chỉ số so sánh độ trung thực về màu sắc của không gian và vật thể được chiếu sáng dưới ánh sáng của bóng đèn so với ánh sáng tự nhiên của Mặt Trời. Chỉ số hoàn màu càng cao càng tốt, cho mức độ trung thực cao, gần với ánh sáng tự nhiên. Chỉ số CRI thường phải đạt khoảng 85 trở lên là tốt nhất, khi nhìn vào ánh sáng có cảm giác ấm, có chói nhưng không nhức mắt.

Mua theo cảm tính, đèn nhanh hỏng

Theo KS Nguyễn Huy Bạo, nguyên cán bộ Viện Kỹ thuật Quân sự, có một thực tế hiện nay là sản phẩm đèn LED nói chung, và LED downlight nói riêng, bày bán khá tràn lan ngoài thị trường, thật giả rất lẫn lộn. Đối với những loại đèn led không có nguồn gốc xuất xứ, hầu hết không đạt tiêu chuẩn, như bộ nguồn điện không đảm bảo, độ rọi kém, độ hoàn màu thấp, nhiệt độ màu không phù hợp với mắt người.

Trong khi đó, hầu hết người dân đi mua lại không có kiến thức mà chỉ mua theo cảm tính. Đây cũng chính là lý do vì sao nhiều người mua đèn LED về dùng một thời gian đã thấy hỏng, hoặc hiệu quả tiết kiệm điện năng không được như mong muốn.

Điều đáng nói, việc đánh giá chất lượng một sản phẩm đèn LED có đảm bảo hay không lại cần trang thiết bị chuyên dụng để đánh giá ở rất nhiều thông số.

Tuy nhiên, người dân vẫn có thể dựa vào một vài lưu ý sau để tránh mua phải hàng kém chất lượng: có thể kiểm tra bằng mắt thường như nhìn trực tiếp vào đèn led trong khoảng 5 giây, người nhìn sẽ bị chói nhưng không có cảm giác nhức mắt thì đó là bóng LED tốt.

Ngoài ra, khi bật đèn led một lúc mà sờ vào đế thấy phát nhiệt nóng thì thường không phải là loại LED tốt. Chỉ số hoàn màu cao cũng là một tiêu chí để lựa chọn đèn, tuy nhiên chỉ có nhà sản xuất uy tín mới công bố đúng chính xác thông số độ hoàn màu của sản phẩm.

Một cách khá đơn giản để lựa chọn sản phẩm có độ hoàn màu tốt là bạn có thể quan sát màu da của tay mình khi ở ngoài trời và so sánh với khi để dưới ánh đèn, nếu không có sự sai khác quá nhiều thì có thể đánh giá được đó là đèn có chỉ số hoàn màu tốt.

Tuổi thọ đèn LED thông thường được các nhà cung cấp đưa ra tối thiểu là 20.000h; tuy nhiên khó có cơ sở chính xác để xác định được tuổi thọ thực tế của đèn, nhất là với những sản phẩm không phải thương hiệu uy tín. Do đó khách hàng cần xem xét lựa chọn nhà sản xuất uy tín, đồng thời có thể căn cứ thời gian bảo hành để xác định xem tuổi thọ của đèn. (TS Nguyễn Phan Kiên)

Huy Khánh