Liên tiếp những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng gần do lái xe sử dụng ma túy đá khiến dư luận bất an. Vậy ma tuý đá là gì và tại sao lại gây nên những ảo giác khiến con người ta có thể làm những điều kinh khủng như giết người, chạy xe điên cuồng, quan hệ tình dục tập thể, tự gây vết thương cho mình bằng cách cắt da, cắn, cào vào cơ thể...
Tại sao lại gọi là ma túy đá?
Ma túy đá là tên lóng của methamphetamine hydrochloride (viết tắt là meth) ở dạng tinh thể. Đây là một dạng ma tuý tổng hợp được sản xuất từ ephedrine, một chất có trong các thuốc chữa bệnh ho và thuốc làm giảm cân.
Ma túy đá hay còn gọi là hàng đá, chấm đá cũng là tên gọi chỉ chung cho các loại ma túy tổng hợp, có chứa chất meth và amphethamine (amph) thậm chí là niketamid được phối trộn phức tạp từ nguyên liệu tự nhiên và hóa chất khác nhau.
Loại ma túy này được giới sử dụng gọi là đá vì hình dạng bên ngoài trông giống đá - là tinh thể kết tinh thành những mảnh vụn li ti, gần giống với hạt mì chính (bột ngọt) và óng ánh giống đá.
Ngoài dạng phổ biến trên, ma túy đá còn bán bất hợp pháp trên thị trường dưới các dạng cục, bột, viên nén với rất nhiều tên khác như meth, ice, shabu, crystal, crystal meth, glass, batu, tina , d-meth vv.... Đây là một loại ma túy mới, tồn tại dưới dạng thức tinh thể, khác với loại ma tuý cũ là các chất gây nghiện nhóm opiod (thuốc phiện).
Làm tăng tính hung bạo lên nhiều lần
Ma túy đá không chỉ được biết đến với tác dụng gây phê cho người nghiện mà còn là một loại thuốc khiến người dùng thèm muốn quan hệ tình dục một cách ghê gớm. Ma túy đá là một loại hoá chất kích thích gây nghiện mạnh hơn tất cả các chất dạng amphetamine khác... Nó kích thích rất mạnh hệ thống thần kinh, làm tăng nhanh tín hiệu về não cũng như từ não đi.
Methamphetamin thực chất không phải là mới vì đã được sử dụng từ rất lâu với nhiều mục đích khác nhau. Trong chiến tranh thế giới thứ nhất, binh lính Đức đã được cho sử dụng loại ma túy này để tăng mức độ thiện chiến. Mỗi đêm ra trận, họ lại được ngậm một viên ma túy dưới lưỡi, không chỉ tỉnh táo mà mức độ hung bạo của họ còn tăng lên nhiều lần, trở thành nỗi khiếp sợ của nhiều đội quân khác.
Khi bị sử dụng với liều lượng lớn với mục đích phi y học, dược chất này trở thành ma túy "đá", đem lại cho người dùng những cảm giác “thăng hoa” và về lâu dài khiến tinh thần tàn tạ.
 |
| Vụ tai nạn kinh hoàng tại Hải Dương làm 8 người chết liên quan đến tài xế sử dụng ma túy đá. |
Chiếm quyền điều khiển cảm giác hưng phấn, tự tin và hạnh phúc
Ma túy đá dạng bột trắng hoặc tinh thể trông như thuỷ tinh có thể hút như thuốc lào, hít qua mũi hoặc đốt cháy bằng giấy bạc và hút như cocaine. Nếu là dạng tinh thể, có thể đun nóng chảy trên một cái thìa, sau đó đưa vào một bơm tiêm và tiêm thẳng vào mạch máu. Nếu đưa qua đường miệng, cần 15 phút để ma túy đá có tác dụng.
Khi vào cơ thể, nó tác động lên trung tâm thần kinh trung ương, làm não tiết ra rất nhiều dopamine, một chất gây cảm giác hưng phấn, tự tin và hạnh phúc.
Ở người bình thường, khi quan hệ tình dục, chất dopamine cũng được cơ thể tiết ra. Tuy nhiên, khi lạm dụng ma tuý đá, nó gây tác hại rất nguy hiểm là vì kể từ đó, não không tự tiết ra dopamine nữa, và khi đó người nghiện ma tuý đá phải dùng thuốc với liều dùng ngày một tăng nếu không sẽ bị trầm cảm, buồn bã, sợ hãi, lo lắng.
Tác dụng gây hưng phấn của ma túy đá (meth) rất cao. Ma túy đá có thể làm tiết ra lượng dopamine gấp 15 lần so với bình thường (trong khi cocaine tối đa là gấp 4), làm cho người dùng nó luôn ở trạng thái kích dục mãnh liệt và hưng phấn trong 3-10 ngày liền, gây mất ngủ liên tục và rất khó chịu với não và toàn cơ thể.
Người dùng sẽ bị ảo giác không biết mệt mỏi, thức liên tục trong thời gian phê thuốc và không thèm ăn vài ngày, thậm chí vài tuần. Trong thời gian đó, con nghiện ma tuý đá sẵn sàng có những hành động điên rồ, gây hại cho bản thân mình và cho người khác, ...
Ma túy đá gây nghiện mạnh hơn cocaine, heroine
Khi bị thiếu thuốc, kẻ nghiện luôn có cảm giác hoảng sợ, lo lắng, ảo giác, nghĩ là có sâu bò dưới da, dẫn đến cào cấu mặt mũi tay chân cho đến khi rách hẳn. Người nghiện sợ ánh sáng, ảo tưởng có người truy sát mình, và do vậy không ra khỏi nhà, quên cả ăn uống.
Sau khi thức 3-7 ngày, người nghiện ngủ liền 3-5 ngày sau đó lại phải sử dụng lại ma túy đá mới chịu nổi. Meth là chất ma tuý gây nghiện rất phổ biến với cả nam lẫn nữ. Phụ nữ thích dùng chất này vì nó tạo ra cảm giác không muốn ăn, gây sụt cân ghê gớm.
Meth là chất gây nghiện mạnh hơn cocaine, heroine rất nhiều lần và cai nghiện meth cũng khó khăn hơn cai nghiện cocaine, heroine. Do thời gian chu kỳ sử dụng của meth khá dài, có thể tới 10 ngày liền, nên cơ thể đã quen với meth và rất khó loại hẳn meth khỏi máu và não.
“Đập đá” là một từ lóng mà xã hội thường gọi để chỉ những người nghiện sử dụng meth để gây tác dụng kích thích mạnh mẽ nhất thời lên hệ thống thần kinh trung ương gây cảm giác hưng phấn và ảo giác hoang tưởng... Nếu sử dụng loại ma túy đá trong thời gian dài sẽ khiến người nghiện rối loạn tâm thần, nội tiết tố và tâm sinh lý. Dùng liều cao đột ngột có thể dẫn đến tử vong.
Sự nguy hại của ma tuý đá đã rõ. Cần có sự tăng cường quản lý, ngăn chặn của cả bộ máy chính quyền cũng như cộng đồng để không còn những nạn nhân vô tội bị chết bởi những kẻ điên cuồng nghiện ma tuý đá.
Tài xế Lương Văn Tâm (28 tuổi, quê tại thị trấn Tĩnh Túc, huyện Nguyên Bình, Cao Bằng) đã ra cơ quan công an trình diện. Qua kiểm tra nhanh tại cơ sở y tế, tài xế Tâm có biểu hiện dương tính với ma túy. Tuy nhiên để đảm bảo, cơ quan công an tiếp tục cho kiểm tra sâu để đưa ra kết quả cuối cùng. Theo Công an Hải Dương, Tâm đã rời bỏ khỏi hiện trường vụ tai nạn. Trên cabin lúc xảy ra tai nạn có 3 người. Cả 3 đã ra trình diện với cơ quan điều tra.
ThS Lê Quốc Thịnh (Trưởng khoa Dược, Bệnh viện 71 Trung ương)
