“Hùng Dũng Tướng” - Nguyễn Công Nhàn

<div style="text-align: justify;"><strong>Được đặc c&aacute;ch tặng tấm b&agrave;i v&agrave;ng &quot;H&ugrave;ng Dũng tướng&quot;</strong></div> <div style="text-align: justify;">Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n (?-1867) người huyện Phước Ch&aacute;nh, tỉnh Bi&ecirc;n H&ograve;a, l&agrave; con của v&otilde; quan Kh&acirc;m sai ch&aacute;nh quản Đồ gia Bắc Th&agrave;nh Nguyễn C&ocirc;ng An, giỏi v&otilde; nghệ n&ecirc;n được học tại trường đ&agrave;o tạo Anh Danh gi&aacute;o dưỡng ở Huế.</div> <div style="text-align: justify;">Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n trải thờ ba triều vua Minh Mạng, Thiệu Trị v&agrave; Tự Đức. Với t&agrave;i thao lược, giỏi về binh ph&aacute;p v&agrave; chiến trận, &ocirc;ng lập được rất nhiều chiến c&ocirc;ng trong việc dẹp y&ecirc;n c&aacute;c cuộc nổi loạn, đ&aacute;nh tan c&aacute;c cuộc x&acirc;m lược của qu&acirc;n Xi&ecirc;m nhiều lần x&acirc;m lấn bi&ecirc;n giới Trấn T&acirc;y.</div> <div style="text-align: justify;">Năm Minh Mạng thứ 19 (1839), Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n l&agrave;m Ph&oacute; Vệ &uacute;y Kh&aacute;nh H&ograve;a, sung đi đ&oacute;ng th&uacute; ở Tiền Giang. Do c&oacute; c&ocirc;ng trong việc truy qu&eacute;t bọn phản nghịch Man ở Khai Bi&ecirc;n, giặc S&ocirc; Mịch ở La Ngốc, Trương Minh Giảng đem việc t&acirc;u l&ecirc;n, Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n được thăng Vệ &uacute;y, nhưng vẫn cai quản vệ binh lưu đ&oacute;ng th&uacute; ở đấy.</div> <div style="text-align: justify;">Năm 1840, Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n được bổ Ph&oacute; L&atilde;nh binh Trấn T&acirc;y, &ocirc;ng đ&atilde; gia c&ocirc;ng ph&ograve;ng thủ, nắm bắt thời thế, r&egrave;n luyện binh sĩ, đ&aacute;nh lui h&agrave;ng ng&agrave;n qu&acirc;n Xi&ecirc;m x&acirc;m lược với nhiều trận nổi tiếng như Sa T&ocirc;n, Mi S&uacute;c, T&agrave; S&agrave;, cứu được tướng qu&acirc;n Đo&agrave;n Văn S&aacute;ch bị thương nặng.</div> <div style="text-align: justify;">Vua Minh Mạng dụ rằng: &quot;C&ocirc;ng Nh&agrave;n lấy c&ocirc; qu&acirc;n giữ đồn l&acirc;u m&atilde;i, giặc kh&ocirc;ng d&aacute;m phạm. Đến sau l&uacute;c giải v&acirc;y, S&aacute;ch gặp phục k&iacute;ch bị thương. Nh&agrave;n dấn th&acirc;n giết giặc cứu S&aacute;ch, đ&aacute;ng khen l&agrave; dũng tướng. Chuẩn cho Nh&agrave;n một chiếc nhẫn v&agrave;ng khảm mặt pha l&ecirc; v&agrave; một đồng kim tiền ph&ugrave; lang, lại gia cho một cấp qu&acirc;n c&ocirc;ng&quot;... Với chiến c&ocirc;ng vang dội n&agrave;y, Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n được đặc c&aacute;ch tấm b&agrave;i v&agrave;ng c&oacute; chữ &quot;H&ugrave;ng dũng tướng&quot;.</div> <div style="text-align: justify;"><strong>Dụng binh &iacute;t nhưng tinh</strong></div> <div style="text-align: justify;">Năm Thiệu Trị thứ nhất (1841), Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n được thăng thự chưởng vệ, sung Tham t&aacute;n. Khi Trấn T&acirc;y kh&ocirc;ng giữ được, Trương Minh Giảng r&uacute;t to&agrave;n bộ lực lượng về đ&oacute;ng qu&acirc;n ở Ch&acirc;u Đốc, quan qu&acirc;n ở Trấn T&acirc;y bị giao bộ nghị xử. Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n do đảm nhiệm chức vụ thời gian ngắn n&ecirc;n chỉ phải gi&aacute;ng một cấp.</div> <div style="text-align: justify;">M&ugrave;a xu&acirc;n năm 1842, Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n dụng binh &iacute;t nhưng tinh, đ&atilde; đ&aacute;nh thắng giặc Xi&ecirc;m tr&ecirc;n k&ecirc;nh Vĩnh Tế, ph&aacute; thế bao v&acirc;y, bảo vệ vững chắc bi&ecirc;n cương, đẩy lui ch&uacute;ng về b&ecirc;n kia bi&ecirc;n giới. Vua Thiệu Trị khen: &ldquo;Nh&agrave;n lấy qu&acirc;n một đạo m&agrave; đ&aacute;nh ph&aacute; ba đồn sở của giặc, đ&atilde; đ&aacute;nh l&agrave; được, tr&iacute; nghĩa vẹn to&agrave;n. Lập tức bổ l&agrave;m Đ&ocirc; đốc An Giang&rdquo;.</div> <div style="text-align: justify;">Sau đ&oacute; vua c&oacute; lời dụ rằng: &ldquo;Vi&ecirc;n đề thần ấy v&acirc;ng mệnh giữ đường s&ocirc;ng Vĩnh Tế, hầu hơn một th&aacute;ng, vỗ về r&egrave;n tập qu&acirc;n l&iacute;nh, c&oacute; sức mạnh lại biết lễ ph&eacute;p. Nay biết thời cơ trước, đ&aacute;nh phải lấy được, mạo hiểm ph&aacute; giặc, khiến cho giặc kh&ocirc;ng d&aacute;m tr&ocirc;ng thẳng v&agrave;o nữa. Một trận m&agrave; lập được kỳ c&ocirc;ng, hu&acirc;n danh c&agrave;ng tỏ&rdquo;. Để tưởng c&ocirc;ng lao của Nguyễn C&ocirc;ng Nh&agrave;n, vua hạ lệnh ph&agrave;m c&aacute;c chương tấu, tờ từ được ghi chữ &quot;H&ugrave;ng dũng tướng&quot; l&ecirc;n tr&ecirc;n chữ họ t&ecirc;n.</div> <div style="text-align: justify;">Trong thời gian l&agrave;m Đ&ocirc; đốc An Giang, &ocirc;ng đ&atilde; khảo s&aacute;t d&acirc;n t&igrave;nh, việc đi lại từ s&ocirc;ng Tiền qua s&ocirc;ng Hậu qu&aacute; kh&oacute; khăn, phải đi v&ograve;ng xuống s&ocirc;ng V&agrave;m Nao, mất thời gian, bất tiện, nhất l&agrave; trong việc điều qu&acirc;n bảo vệ bi&ecirc;n giới.</div> <div style="text-align: justify;">Trước thực trạng đ&oacute;, th&aacute;ng 10 năm 1843, &ocirc;ng hiệp c&ugrave;ng thự Tổng đốc Long Tường Nguyễn Tri Phương, Tuần phủ An Giang Nguyễn C&ocirc;ng Trứ c&ugrave;ng xin vua cho khởi đ&agrave;o k&ecirc;nh T&acirc;n Ch&acirc;u (nay l&agrave; k&ecirc;nh Vĩnh An) ở tỉnh An Giang. Được triều đ&igrave;nh chấp thuận, &ocirc;ng chỉ huy đ&agrave;o k&ecirc;nh trong hai năm ho&agrave;n th&agrave;nh, đặt t&ecirc;n k&ecirc;nh Vĩnh An (do c&ocirc;ng sức của d&acirc;n Vĩnh Long v&agrave; An Giang).</div> <div style="text-align: justify;">&nbsp;</div> <div style="text-align: right;"><em>(c&ograve;n nữa)</em></div>