“Hùng Dũng Tướng” - Nguyễn Công Nhàn

Nguyễn Trung Thành

13:55 - 21/11/2018

(khoahocdoisong.vn) - “Hùng Dũng Tướng” - Nguyễn Công Nhàn, danh tướng nhà Nguyễn với tài thao lược, giỏi về binh pháp và kinh nghiệm trận mạc. Ông còn là người chủ xướng việc đào kênh Vĩnh An ở An Giang, đem lại nhiều lợi ích kinh tế - xã hội.

<div style="text-align: justify;"><strong>Được đặc cách tặng tấm bài vàng "Hùng Dũng tướng"</strong></div> <div style="text-align: justify;">Nguyễn Công Nhàn (?-1867) người huyện Phước Chánh, tỉnh Biên Hòa, là con của võ quan Khâm sai chánh quản Đồ gia Bắc Thành Nguyễn Công An, giỏi võ nghệ nên được học tại trường đào tạo Anh Danh giáo dưỡng ở Huế.</div> <div style="text-align: justify;">Nguyễn Công Nhàn trải thờ ba triều vua Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức. Với tài thao lược, giỏi về binh pháp và chiến trận, ông lập được rất nhiều chiến công trong việc dẹp yên các cuộc nổi loạn, đánh tan các cuộc xâm lược của quân Xiêm nhiều lần xâm lấn biên giới Trấn Tây.</div> <div style="text-align: justify;">Năm Minh Mạng thứ 19 (1839), Nguyễn Công Nhàn làm Phó Vệ úy Khánh Hòa, sung đi đóng thú ở Tiền Giang. Do có công trong việc truy quét bọn phản nghịch Man ở Khai Biên, giặc Sô Mịch ở La Ngốc, Trương Minh Giảng đem việc tâu lên, Nguyễn Công Nhàn được thăng Vệ úy, nhưng vẫn cai quản vệ binh lưu đóng thú ở đấy.</div> <div style="text-align: justify;">Năm 1840, Nguyễn Công Nhàn được bổ Phó Lãnh binh Trấn Tây, ông đã gia công phòng thủ, nắm bắt thời thế, rèn luyện binh sĩ, đánh lui hàng ngàn quân Xiêm xâm lược với nhiều trận nổi tiếng như Sa Tôn, Mi Súc, Tà Sà, cứu được tướng quân Đoàn Văn Sách bị thương nặng.</div> <div style="text-align: justify;">Vua Minh Mạng dụ rằng: "Công Nhàn lấy cô quân giữ đồn lâu mãi, giặc không dám phạm. Đến sau lúc giải vây, Sách gặp phục kích bị thương. Nhàn dấn thân giết giặc cứu Sách, đáng khen là dũng tướng. Chuẩn cho Nhàn một chiếc nhẫn vàng khảm mặt pha lê và một đồng kim tiền phù lang, lại gia cho một cấp quân công"... Với chiến công vang dội này, Nguyễn Công Nhàn được đặc cách tấm bài vàng có chữ "Hùng dũng tướng".</div> <div style="text-align: justify;"><strong>Dụng binh ít nhưng tinh</strong></div> <div style="text-align: justify;">Năm Thiệu Trị thứ nhất (1841), Nguyễn Công Nhàn được thăng thự chưởng vệ, sung Tham tán. Khi Trấn Tây không giữ được, Trương Minh Giảng rút toàn bộ lực lượng về đóng quân ở Châu Đốc, quan quân ở Trấn Tây bị giao bộ nghị xử. Nguyễn Công Nhàn do đảm nhiệm chức vụ thời gian ngắn nên chỉ phải giáng một cấp.</div> <div style="text-align: justify;">Mùa xuân năm 1842, Nguyễn Công Nhàn dụng binh ít nhưng tinh, đã đánh thắng giặc Xiêm trên kênh Vĩnh Tế, phá thế bao vây, bảo vệ vững chắc biên cương, đẩy lui chúng về bên kia biên giới. Vua Thiệu Trị khen: “Nhàn lấy quân một đạo mà đánh phá ba đồn sở của giặc, đã đánh là được, trí nghĩa vẹn toàn. Lập tức bổ làm Đô đốc An Giang”.</div> <div style="text-align: justify;">Sau đó vua có lời dụ rằng: “Viên đề thần ấy vâng mệnh giữ đường sông Vĩnh Tế, hầu hơn một tháng, vỗ về rèn tập quân lính, có sức mạnh lại biết lễ phép. Nay biết thời cơ trước, đánh phải lấy được, mạo hiểm phá giặc, khiến cho giặc không dám trông thẳng vào nữa. Một trận mà lập được kỳ công, huân danh càng tỏ”. Để tưởng công lao của Nguyễn Công Nhàn, vua hạ lệnh phàm các chương tấu, tờ từ được ghi chữ "Hùng dũng tướng" lên trên chữ họ tên.</div> <div style="text-align: justify;">Trong thời gian làm Đô đốc An Giang, ông đã khảo sát dân tình, việc đi lại từ sông Tiền qua sông Hậu quá khó khăn, phải đi vòng xuống sông Vàm Nao, mất thời gian, bất tiện, nhất là trong việc điều quân bảo vệ biên giới.</div> <div style="text-align: justify;">Trước thực trạng đó, tháng 10 năm 1843, ông hiệp cùng thự Tổng đốc Long Tường Nguyễn Tri Phương, Tuần phủ An Giang Nguyễn Công Trứ cùng xin vua cho khởi đào kênh Tân Châu (nay là kênh Vĩnh An) ở tỉnh An Giang. Được triều đình chấp thuận, ông chỉ huy đào kênh trong hai năm hoàn thành, đặt tên kênh Vĩnh An (do công sức của dân Vĩnh Long và An Giang).</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: right;"><em>(còn nữa)</em></div>

Theo Đời sống