Gen có thể bật và tắt

Hỏi: Người ta có thể loại khỏi cơ thể những gen xấu, có nguy cơ gây bệnh và cấy vào gene tốt?

Vũ Thanh Ngà (Hà Nội)

GS Lê Đình Lương, Hội Di truyền học Việt Nam: Các nhà nghiên cứu Pháp là Jacob và Monod đã làm sáng tỏ cơ chế điều hòa hoạt động gene trên đối tượng vi khuẩn gọi là cơ chế biểu hiện gen biệt hóa. Thí nghiệm được thực hiện khi có đường lactose trong môi trường thì vi khuẩn E.coli bật toàn bộ nhóm gene để chuyển hóa đường. Các nhà nghiên cứu phát hiện thấy lactose đã loại bỏ một nhân tố ức chế khỏi ADN. Sự loại bỏ nhân tố ức chế đã “bật điện” cho gen sản xuất protein. Gene tạo ra nhân tốc ức chế gọi là gene điều hòa. Nhờ cơ chế bật – tắt gene mà tất cả các tế bào trong cơ thể tuy cùng mang một bộ gen giống nhau chứa thông tin di truyền đầy đủ như nhau, nhưng chỉ khoảng 20% gene biểu biện ở mỗi thời điểm cụ thể. Các protein khác nhau được tạo ra ở các tế bào khác nhau phù hợp với chức năng của tế bào. Sự biểu hiện của gene được kiểm soát và điều hòa chặt chẽ.