Trẻ biểu hiện sốt ho, đau họng, nghẹt mũi, ớn lạnh, mạch phù sác: Phép trị chủ yếu giải nhiệt tà dưỡng âm, tăng cường sức đề kháng tốt nhất nên dùng cháo trứng giải cảm. Nguyên liệu gồm gạo mới 100g, trứng gà 1 quả, hành hoa 20g, tía tô 20g, gừng 10g. Nấu cháo chín múc ra tô sau cho trứng, hành, tía tô, gừng, gia vị vừa đủ ăn còn ấm.
Theo sách Tuệ Tĩnh, gạo tẻ có vị thơm ngọt tính bình, dưỡng vệ điều vinh, đại bổ cơ thể, nhờ đó làm nguồn sống. Gạo mới rất giàu vitamin B1, B2, B3, B6 và dưỡng chất cần thiết tăng cường kháng thể. Trứng gà giàu vitamin, canxi, mangiê, sắt, kẽm và nhiều loại axit amin, dưỡng chất cần thiết cho hệ miễn dịch. Hành hoa tác dụng giải biểu, hòa trung, sát trùng, thông kinh, lợi tiểu, trị chứng thương hàn, phong nhiệt, ho đau đầu, ngẹt mũi, hòa trung tiêu, ích 5 tạng… Tía tô giải cảm điều hoà chức năng tiêu hoá, giải độc... Đây là món cháo vừa bổ chính khí vừa khử tà, trong đó gạo và trứng bổ chính khí, hành, gừng, tía tô, gừng giải ngoại tà.
Trẻ biểu hiện miệng khô khát, sốt nóng, ho khan, ho đàm vàng, đau họng phế âm hư: Phép trị giải nhiệt tà dưỡng phế âm, tuyên phế, tăng đề kháng. Tốt nhất nên dùng canh cá lóc rau má. Nguyên liệu gồm thịt cá lóc 100g, rau má 50g. Nướng cá lóc hoặc luộc lấy thịt, thêm gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Cá lóc, tác dụng bổ khí huyết, trừ đàm, lợi gân xương (dùng tốt cho các trường hợp bệnh về phổi). Rau má tác dụng thanh nhiệt dưỡng âm, giải độc, lợi thấp nhiệt, chữa ho khan, viêm họng, mụn nhọt. Trẻ em khi nhiệt tà nóng sốt nhiệt tà được thanh giải, phế âm được tư dưỡng các chứng miệng khô khát, sốt ho, đau họng đàm vàng cũng giảm. Ngoài ra, phế âm hư nên tăng cường món ăn bổ mát dưỡng phế âm như canh củ cải, rau hẹ nấu với thịt hoặc cá, cho trẻ uống nước mía, bột sắn dây, nước mơ, nước ép sơri, quýt, chanh, bưởi trái cây tươi đều tốt.
Trẻ em biểu hiện miệng khô khát, cầu táo, ăn kém, khó tăng cân “vị nhiệt”: Phép trị chủ yếu thanh nhiệt dưỡng âm, sinh tân, bổ tỳ vị, tăng thể lực trừ nhiệt tà lưu lại. Tốt nhất nên dùng canh rau ngót nấu cá rô đồng. Rau ngót 100g, thịt cá rô đồng 60g nấu canh ăn. Rau ngót có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết hóa ứ, tiêu viêm sinh cơ, lợi tiểu, nhuận tràng. Rau ngót rất giàu chất đạm, bổ mát, dễ tiêu hóa, rất tốt cho trẻ em còi, người lớn khó lên cân, người hư nhược, mệt mỏi hoặc người đang bị tiểu đường, huyết áp đều tốt. Đây là món canh bổ mát, bổ âm dưỡng huyết, sinh tân dịch, rất tốt cho trẻ em, người cao tuổi đang hoặc sau khi bị Covid-19, người nóng nhiệt, mệt mỏi, khó tăng cân đều tốt.
Ngoài ra, vị nhiệt nên tăng cường ăn bổ mát tỳ vị như canh bí đao thịt vịt, canh khổ qua nhồi thịt, nấm mèo, đậu phụ, hoặc canh mướp, mồng tơi, cua đồng. Nên uống nước mía, nước dưa hấu, nước ép trái cây tươi.
Muốn tăng sức đề kháng cho trẻ em sau khi bị Covid-19 tránh món ăn mặn khô cay nóng như thịt cá kho mặn, nướng, tránh đồ hộp, thịt nguội, thịt bò, dê, chim, gà cũng như động vật bổ dương nóng dễ gây tích nhiệt, có thể sốt kéo dài ngày hơn.
Lương y Nguyễn Minh Phúc (nguyên Phó Chủ tịch Hội Đông y TP Vũng Tàu)
