Dung dịch vệ sinh phụ nữ thảo dược có an toàn?

“Ma trận” dung dịch vệ sinh phụ nữ

Dung dịch vệ sinh phụ nữ (DDVSPN) - thuốc rửa phụ khoa, không phải là thuốc trị bệnh, là một dạng dung dịch tẩy rửa chứa hoá chất, được điều chế phù hợp với độ pH có trong môi trường âm đạo, dành riêng cho việc vệ sinh vùng kín. Tuy nhiên, việc thả nổi chất lượng, quảng cáo sản phẩm trên thị trường cũng như cách sử dụng không đúng sẽ gây tác dụng ngược, có thể ảnh hưởng sức khoẻ.

Hiện nay, dòng sản phẩm này được chào bán tràn lan, từ mạng xã hội facebook, zalo, website các shop hàng bán mỹ phẩm online cho đến tạp hoá bán lẻ. Nhiều sản phẩm được quảng cáo chứa các thành phần thảo dược. Trang web bachhoaxanh.com giới thiệu hàng chục sản phẩm DDVSPN chứa tinh dầu tràm, trà, lavender, vitamin E với công dụng sát trùng tự nhiên, dưỡng da vùng kín, ngăn ngừa bệnh viêm nhiễm phụ khoa…

Trang web madefresh còn quảng cáo DDVSPN chữa viêm, chiết xuất từ hoa dâm bụt. Trên shopee thì giới thiệu DDVSPN D.S (Dizigone Sensicare), đồng thời thổi phồng công dụng như: “loại bỏ 100% vi khuẩn, nấm Candida nhanh chóng trong vòng 30 giây, tiêu diệt vi khuẩn, nấm ngứa một cách tự nhiên, nhanh chóng và an toàn với con người chỉ sau 30 giây”.

Trang web Hieukivi.com thì quảng cáo DDVSPN được tổng hợp hàng loạt thành phần thảo dược cỏ cây hoa lá thiên nhiên từ châu Á đến châu Âu gồm: Tinh dầu tràm trà, bạc hà, chiết xuất trầu không, trà xanh, cam thảo, vitamin B3, vitamin E, tích hợp nước hoa Pháp, đặc biệt là sản phẩm còn chứa dịch chiết từ cây mít… giúp se khít, làm hồng và trẻ hoá vùng kín, sát trùng, tiêu độc, khử mùi hôi, ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh viêm nhiễm phụ khoa…

Qua khảo sát ý kiến người sử dụng, chị Đỗ Thị Minh Lý (ngụ tại Gò Vấp, TPHCM) cho biết, DDVSPN đa số quảng cáo chứa chiết xuất tinh chất thảo dược từ thiên nhiên nhưng có loại khi dùng lượng bọt rất nhiều và có mùi thơm hắc, nên cũng thấy nghi ngờ không phải 100% thảo dược như quảng cáo. Dù lo ngại, nhưng chị vẫn sử dụng theo thói quen.

Một số chị em lại cho rằng, DDVSPN cũng như các chất tẩy rửa dầu gội, sữa tắm… do đó không quan trọng khi chọn lựa mua dùng.

Cẩn thận nhiễm nấm từ DDVSPN

Trao đổi với phóng viên Khoa học và Đời sống, Báo Tri thức và Cuộc sống, TS Nguyễn Văn Năm, nguyên Phó trưởng Bộ môn Dược liệu, Trường Đại học Y Dược TPHCM cho biết, trong tinh dầu bạc hà, trầu không, tràm, trà xanh... có tính kháng khuẩn. Còn trong lá non của cây dâm bụt người ta chiết xuất được các chất có công dụng cầm máu, sát khuẩn. Trong nhựa mít có chứa hoạt chất vàng flavonoid, được biết đến là chất chống oxy hóa, kháng viêm…

Tuy nhiên, dược liệu có một nhược điểm do hầu hết chiết xuất là dạng nước, nên việc bảo quản rất khó, nguyên liệu sau chiết xuất dễ bị lên men, mốc, nhiễm khuẩn do nấm mốc phát triển, hạn sử dụng của sản phẩm ngắn. Loại nấm mốc thường gặp trong thảo dược là nấm Acremonium và Aspergillus màu vàng, đen, xanh xám. Khi đã nhiễm nấm mốc thì dược liệu bị giảm hoạt tính dược lý do nấm mốc phân huỷ. Đồng thời, có thể bị nhiễm thêm những độc tố khác do nấm mốc sinh ra. Một trong những độc tố đó là mycotoxin, tác hại của những độc dược mốc chính là những tác dụng độc học của những độc tố này tiết ra.

Do đó, nếu đúng sản phẩm chứa thành phần thảo dược thì cơ sở sản xuất phải tuân thủ các quy định về quản lý chất lượng dược liệu. Đồng thời, phải sử dụng chất bảo quản chống lên men, nấm mốc để kéo dài hạn sử dụng cho sản phẩm. Những chất bảo quản này bắt buộc phải đúng quy định cho phép của Nhà nước. Nếu chất bảo quản không đảm bảo an toàn chất lượng, liều lượng sẽ dễ gây kích ứng, dị ứng cho người sử dụng. Biểu hiện của sản phẩm kém chất lượng là sau khi mở nắp sử dụng một thời gian ngắn sản phẩm bốc mùi, chuyển màu đục, lên bọt.

TS Nguyễn Văn Năm cũng cho biết, trước đây một số đơn vị dược sản xuất DDVSPN từ nguyên liệu hỗn hợp muối vô cơ an toàn cho sức khoẻ sinh sản phụ nữ, hỗ trợ việc chữa nấm, ngứa, viêm âm đạo và thường thì theo toa của bác sĩ. Đây là sản phẩm sản xuất có điều kiện vì vậy không nên “thả nổi” việc sản xuất, kinh doanh sản phẩm này như hiện nay, vừa gây nhiễu loạn thị trường, gây hoang mang cho người sử dụng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng sức khoẻ sinh sản.

“Chị em có thể vệ sinh bên ngoài vùng kín bằng nước muối pha loãng, nước chè xanh, nước lá trầu không đun sôi pha loãng. Vùng da bộ phận sinh dục nhạy cảm hơn bất cứ vùng da khác trên cơ thể, nên thận trọng khi lựa chọn sản phẩm DDVSPN, kẻo nhiễm nấm, viêm ngứa từ chính sản phẩm DDVSPN kém chất lượng”, TS Nguyễn Văn Năm khuyến cáo.

Mới đây, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) có thông báo đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc lô DDVSPN Tinh dầu gừng (số lô 264, ngày sản xuất 20/02/2022, hạn dùng 20/02/2025), trên nhãn ghi: Công ty TNHH Tinh dầu Cỏ may (VPĐD: A 208 đường 30/4, Hải Châu, Đà Nẵng, địa chỉ nhà máy: Phước Lâm, Đại Hồng, Đại Lộc, Quảng Nam) sản xuất và DDVSPN Tulise 100ml (số lô 1A.22 ngày sản xuất 03/01/2022, hạn dùng 02/01/2025), trên nhãn ghi SĐK: 5484/19/CBMP-HN, Công ty TNHH hóa mỹ phẩm Lan Hương (địa chỉ số 25, khu Việt Hà, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) sản xuất, do không đáp ứng yêu cầu chất lượng về giới hạn vi sinh vật trong mỹ phẩm (về chỉ tiêu tổng số vi sinh vật đếm được) theo quy định tại Hiệp định mỹ phẩm ASEAN và Thông tư số 06/2011/TT-BYT ngày 25/01/2011.
(Nguồn: Chất lượng Việt Nam)