Nghiên cứu hiện đại cho thấy, trong 100g dưa chuột tươi có chứa 96g nước; 0,6g protein; 0,1g mỡ; 22g đường; 12mg Ca; 0,3mg Fe; 15mg Mg; 24mg P; 45 đơn vị quốc tế vitamin A; 0,03mg vitamin B1; 0,02mg vitamin B2; 0,3mg niacin, 12mg vitamin C.
Theo y học cổ truyền, dưa chuột khí vị cam hàn, thanh nhiệt giải khát, lợi tiểu tiện. Trong dân gian cũng lưu truyền khá nhiều các bài thuốc sử dụng dưa chuột để chữa bệnh.
Mẩn ngứa và sốt: Dưa chuột 500g rửa sạch, thái miếng, ép lấy nước bằng tay hoặc bằng máy, hòa với 20ml mật ong, uống trong ngày. Dùng đặc biệt tốt cho trẻ em bị mụn nhọt, rôm sẩy, mẩn ngứa, phát sốt trong mùa hè.
Phù thũng: Dưa chuột 500g, dưa hấu 500g, hai thứ gọt bỏ vỏ và hạt, ép lấy nước, hòa với 20ml mật ong, chia uống vài lần trong ngày. Dùng làm nước giải khát, chữa phù thũng và làm đẹp da. Hoặc vỏ dưa chuột 100g, vỏ bí đao 100g, hai thứ rửa sạch, sắc với 500ml nước trong 30 phút rồi bỏ bã lấy nước, pha thêm một chút muối, uống trong ngày. Dùng đặc biệt tốt cho những người hay bị phù thũng.
Thừa cân, béo phì: Dưa chuột 500g, bí đao 500g, hai thứ gọt bỏ vỏ và hạt, rửa sạch, thái miếng rồi ép lấy nước, pha thêm một chút muối, dùng làm nước giải khát trong ngày. Đồ uống này đặc biệt tốt với những người thừa cân và béo phì.
Cao huyết áp: Dưa chuột 300g, bình quả (loại táo to nhập khẩu từ nước ngoài) 200g, chanh 100g. Dưa chuột và táo gọt bỏ vỏ, chanh để nguyên vỏ, bỏ hạt, tất cả thái lát đem ép lấy nước, pha thêm một chút muối, uống trong ngày. Dùng để làm nước giải khát, đặc biệt với những người bị cao huyết áp, mắc bệnh thận.
Bổ sung vitamin giúp đẹp da: Dưa chuột, táo, cà rốt và bưởi mỗi thứ 500g, mật ong và nước đun sôi để nguội vừa đủ. Dưa chuột và táo gọt bỏ vỏ, cà rốt rửa sạch thái miếng, bưởi bỏ vỏ và hạt, tất cả đem ép lấy nước, cho thêm nước đun sôi để nguội và mật ong lượng vừa đủ, uống trong ngày. Đồ uống này rất giàu vitamin, vừa giải khát vừa làm đẹp da.
Đen râu tóc: Dưa chuột và bưởi múi mỗi thứ 80g, cà chua 100g, nước cốt chanh 20ml. Dưa chuột và bưởi bỏ vỏ và hạt, cà chua thái miếng, tất cả đem ép lấy nước, hòa với nước cốt chanh, uống trong ngày. Có công dụng giải khát, làm đẹp da và đen râu tóc.
Mỏi mệt: Dưa chuột bao tử 300g, chanh 100g, táo 200g, mật ong lượng vừa đủ. Dưa chuột bỏ núm, táo bỏ vỏ thái miếng, đem ép lấy nước, hòa với nước cốt chanh, chế thêm mật ong, uống trong ngày. Có công dụng giải khát, tiêu trừ mỏi mệt, làm đẹp nhan sắc.
Sỏi tiết niệu: Dưa chuột 300g, củ cải 100g, mật ong 15ml. Dưa chuột và củ cải rửa sạch, thái miếng, ép lấy nước, hòa thêm mật ong, uống trong ngày. Có công dụng giải khát, đặc biệt tốt với những người bị viêm đường tiết niệu, sỏi thận, sỏi niệu quản và sỏi bàng quang.
Thiếu máu, chán ăn: Dưa chuột 250g, nho tươi 200g, chuối tiêu 150g, nước cốt chanh tươi 15ml. Dưa chuột rửa sạch thái miếng, nho rửa sạch, chuối tiêu bỏ vỏ thái miếng, tất cả đem ép lấy nước, uống trong ngày. Dùng làm nước giải khát, đặc biệt tốt với nhứng người bị bệnh thận, thiếu máu, mệt mỏi, chán ăn.
Lưu ý: Vì dưa chuột tính lạnh nên những người tỳ vị hư hàn, hay bị rối loạn tiêu hóa, đi lỏng không nên dùng.
ThS Hoàng Khánh Toàn (Bệnh viện T.Ư Quân đội 108)
