Đốt hẹp đường mật qua da bằng laser bốc hơi

Điều trị hẹp đường mật trong gan rất nan giải

Bệnh nhân nữ (36 tuổi, quê Thanh Hóa) có biểu hiện đau bụng kéo dài vùng thượng vị, đến Bệnh viện Đại học Y Hà Nội khám. Bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ và chẩn đoán: Nhiều sỏi đúc khuôn đường mật gan trái, cấu trúc gan còn tốt, chỉ định tán sỏi mật qua da bằng laser Holmium.

Kíp phẫu thuật can thiệp cho bệnh nhân.

Quá trình tán sỏi diễn ra thuận lợi, bệnh nhân được lấy hết sỏi qua một lỗ tiếp cận nhỏ vùng mạn sườn phải (đường kính 5mm). 

Tuy nhiên, trong quá trình lấy sỏi, các bác sĩ đã phát hiện người bệnh bị hẹp khít ống gan trái khiến dịch mật ứ đọng – đây chính là nguyên nhân làm cho gan trái chứa nhiều sỏi mật trong khi đường mật bên phải hoàn toàn bình thường. Sau đó, bệnh nhân đã được áp dụng phương pháp đốt laser bốc hơi Thulium từ bên trong làm rộng lòng đường mật. Kết quả kiểm tra cuối cùng cho thấy hết hoàn toàn sỏi và hết hẹp đường mật.

 TS.BS Nguyễn Thái Bình, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh & Can thiệp điện quang – người trực tiếp can thiệp cho bệnh nhân cho biết, hẹp đường mật vừa là hậu quả vừa là nguyên nhân tạo sỏi trong gan do làm dịch mật lưu thông khó khăn, ứ đọng. Điều trị sỏi mật kèm theo điều trị hẹp đường mật là rất quan trọng và phải tiến hành đồng thời. Tuy nhiên, điều trị hẹp đường mật trong gan là vấn đề rất nan giải. Trước đây chỉ có thể nong, đặt nhiều stent plastic hiệu quả rất hạn chế hoặc phẫu thuật cắt bỏ một phần gan ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh.

Nhiều ưu thế nổi trội

"Trong quá trình điều trị bệnh lý sỏi mật, tình trạng hẹp đường mật kèm theo ở Việt Nam khá nhiều, nên tôi đã nghĩ cách ứng dụng laser bốc hơi Thulium có tác dụng tạo nhiệt và làm bay hơi tổ chức. Tuy nhiên, để thực hiện được kỹ thuật này thì không dễ vì đường mật nhỏ lại nằm trong gan, do vậy phải tiếp cận được tới vị trí hẹp đường mật xác định trước, xác định vị trí đốt an toàn, vị trí nào thì nguy hiểm. Để làm được điều đó, ta phải thay đổi cách chụp cộng hưởng từ gan mật, để đánh giá tương quan mạch máu với đường mật. Bình thường, xung quanh đường mật là động mạch gan và tĩnh mạch cửa chạy song song sát nhau như một bó dây điện, vì vậy, phải tìm được hướng đốt an toàn từ trong ra thì thành công được", TS.BS Nguyễn Thái Bình cho biết.

Đốt laser bốc hơi đường mật có ưu thế nổi trội so với phẫu thuật là thời gian tiến hành nhanh trong vòng 1 giờ đồng hồ, không phải làm đi làm lại nhiều lần đồng thời biết được tổn thương lành hay ác tính qua sinh thiết tức thì. Đặc biệt, người bệnh không phải gây mê mà vẫn giữ lại được nhu mô gan còn tốt, giảm thiểu các tai biến biến chứng nặng có thể xảy ra so với phẫu thuật.

Tuy nhiên, đây là một kỹ thuật có thể xảy ra tai biến nặng nếu không nắm được giải phẫu tốt, không có phương tiện cầm máu cấp cứu kịp thời nên phải được tiến hành ở các bệnh viện đầy đủ trang thiết bị hiện đại và các bác sĩ chuyên sâu về gan mật, hình ảnh học... 

Theo TS.BS Lê Tuấn Linh, Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh & Can thiệp điện quang, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, đốt hẹp đường mật bằng laser là một kỹ thuật mới được nghiên cứu áp dụng thành công thời gian gần đây. Hiện bệnh viện Đại Học Y đã thực hiện điều trị thành công cho trên 10 ca bệnh và đang theo dõi đánh giá kết quả dài hạn.

 Lời khuyên của bác sĩ:

− Sỏi mật là bệnh lý có tỷ lệ mắc cao ở nước ta, ước tính khoảng 6% trong dân số. Bệnh thường có nguyên nhân do giun sán, viêm đường mật…

− Người bệnh cần đi khám sớm nếu có các triệu chứng đau bụng vùng thượng vị, hạ sườn phải, vàng mắt, vàng da, sốt, chán ăn, gầy sút cân.

− Điều trị sớm giúp hạn chế các tổn hại nhu mô gan do sỏi gây ra như xơ teo gan, ung thư đường mật, nhiễm trùng nặng.

− Để đề phòng mắc sỏi tái phát, người bệnh cần ăn thức ăn đã nấu chín kỹ, tẩy giun sán định kỳ hàng năm, uống nhiều nước và tập thể dục thường xuyên.

− Hiện nay chưa có loại thuốc Đông y hay Tây y nào giúp tan sỏi hiệu quả.