Hút thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư ở cả nam giới và nữ giới. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư phổi, vòm miệng, họng, thanh quản, thực quản, thận, bàng quang, tá tràng, tử cung, thận, dạ dày, ruột già và hậu môn, gan... đồng thời còn làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, đột quỵ và bệnh phổi mạn tính, tăng rối loạn chuyển hóa và nhiều bệnh lý khác.
Các sản phẩm thuốc lá không khói cũng gây ra ung thư miệng, thực quản, tụy và các tổn thương tiền ung thư.
Thuốc lá gây ra xấp xỉ 90 % tổng số người chết vì ung thư phổi và hút thuốc lá còn gây ra ung thư ở nhiều các phần khác nhau, cụ thể:
Ung thư phổi
Hút thuốc là nguyên nhân chính gây ung thư phổi, khoảng 87% trong số 177,000 ca mới mắc ở Mỹ năm 1996 là do thuốc lá, còn lại là do các nguyên nhân khác như: ô nhiễm môi trường, bệnh nghề nghiệp, ăn uống, cơ địa và các yếu tố di truyền, 90% trong số 660.000 ca được chẩn đoán ung thư phổi hàng năm trên thế giới là người hút thuốc lá.
Mức độ nguy cơ sẽ tăng lên cùng với số năm hút thuốc lá, số lượng thuốc lá tiêu thụ hàng ngày và lứa tuổi lúc bắt đầu hút thuốc lá càng sớm càng nguy hiểm. Hút thuốc thụ động cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi với chỉ số nguy cơ tương đối khoảng từ 1,2 đến 1,5. Khi đồng thời hút thuốc và có tiếp xúc với yếu tố độc hại khác thì nguy cơ gây ung thư phổi sẽ tăng lên gấp nhiều lần.
 |
Chuyên gia chỉ rõ các loại ung thư do thuốc lá gây ra |
Các loại ung thư đầu cổ và ung thư thực quản
Các loại ung thư các bộ phận thuộc đầu và cổ bao gồm ung thư thanh quản, lưỡi, tuyến nước bọt, môi, miệng và họng. Những nguy cơ của các bệnh ung thư này sẽ tăng dần cùng với số lượng và thời gian hút thuốc. Hút thuốc lá và nghiện rượu là hai yếu tố mạnh nhất gây ung thư đầu cổ.
Nguy cơ phát bệnh ung thư thực quản của người hút thuốc lớn hơn 8 tới 10 lần người không hút thuốc. Những nguy cơ này sẽ bị tăng thêm từ 25 tới 50 % nếu người hút thuốc sử dụng nhiều rượu.
Ung thư thận và bàng quang
Người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư cả thận và bàng quang. Trong tổng số ca tử vong do ung thư bàng quang thì ước tính khoảng 40 tới 70% là vì sử dụng thuốc lá.
Ung thư tụy
Tuyến tuỵ là tuyến dễ bị ung thư vì khói thuốc vào cơ thể tới tuyến tuỵ qua máu và túi mật. Ước tính rằng thuốc lá là nguyên nhân của 30 % của tổng số ung thư tuyến tuỵ.
Ung thư hậu môn và trực tràng
Bằng chứng mới đây đã phát hiện ra hút thuốc lá đóng vai trò tác nhân gây ung thư hậu môn và đại trực tràng. Cũng trong một nghiên cứu diện rộng được tiến hành ở Mỹ, đối với nam và nữ những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh ung thư tăng từ 75 tới 100%…so với những người cùng lứa tuổi không hút thuốc.
Bỏ thuốc lá hoặc không bao giờ hút thuốc lá là hành động quan trọng để giảm nguy cơ mắc ung thư và các bệnh lý liên quan đến hút thuốc. Nếu tất cả người lớn ngừng hút thuốc và trẻ em không sử dụng thuốc lá, khoảng 1/3 số ca tử vong do ung thư và các bệnh lý do thuốc lá có thể được ngăn ngừa, tiết kiệm hàng tỷ đô la và hàng triệu người trong gia đình và bạn bè sẽ tránh được bệnh tật và tử vong.
ThS.BS Trần Đức Cảnh (Bệnh viện K)
