Mất nước nặng, rối loạn điện giải và suy thận cấp
Khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên đã tiếp nhận và điều trị ổn định cho cụ bà T.T.H (tuổi, ở thành phố Thái Nguyên) nhập viện do tiêu chảy kéo dài.
Các bác sỹ cho biết, cụ H bị mất nước nặng, rối loạn điện giải và suy thận cấp. Sau khi đánh giá tiền sử bệnh và tình hình người bệnh, Ekip bác sỹ của khoa đã nhanh chóng cấp cứu, bù nước điện giải và tiến hành nội soi đại tràng cho cụ. Hình ảnh nội soi cho thấy niêm mạc đại tràng của cụ bị viêm trợt, phù nề mạnh, có rất nhiều giả mạc trắng bám trên bề mặt.
Khai thác thông tin từ người nhà của cụ được biết, cụ H thường xuyên tự ý mua kháng sinh nhiều loại khác nhau, uống không theo liều lượng được khuyến cáo. Thậm chí còn “tư vấn” cho con cháu mua và dùng kháng sinh trong khi cụ không phải là bác sỹ hay dược sỹ
Qua kết quả nội soi và khai thác thông tin từ gia đình, các bác sỹ khoa Nội Tiêu hoá nhận định: trường hợp của cụ H là trường hợp điển hình của bệnh Viêm đại tràng giả mạc do dùng thuốc kháng sinh bừa bãi. Khi dùng quá nhiều loại kháng sinh trong thời gian dài sẽ làm mất các vi khuẩn có lợi ở ruột, vi khuẩn có hại (vi khuẩn C. Difficile).phát triển mạnh gây viêm đại tràng.
 |
Hình ảnh viêm đại tràng giả mạc qua nội soi của bệnh nhân - Ảnh BVCC |
Các bác sĩ bệnh viện Trung ương Thái nguyên cho biết, trên thực tế hiện nay, nhiều người dân khi gặp vấn đề sức khoẻ thường tự ý mua và dùng thuốc kháng sinh không theo chỉ định, chỉ khi thấy bệnh tình nặng lên mới đến các cơ sở y tế thăm khám.
Từ ca bệnh của cụ H các bác sỹ khuyến cáo: Kháng sinh là thuốc tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn, từ đó giảm đáp ứng viêm gây ra bởi vi khuẩn nhưng cũng có các tác dụng không mong muốn kèm theo khi sử dụng, mức độ biểu hiện khác nhau tùy trường hợp. Do đó để tránh hậu quả khôn lường, người dân không nên tự ý dùng kháng sinh, chỉ sử dụng kháng sinh khi đã được Bác sỹ thăm khám và kê đơn thuốc.
Khó chẩn đoán và biến chứng khôn lường
PGS.TS. Vũ Đăng Khiên, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, viêm đại tràng màng giả hay viêm ruột màng giả, viêm ruột giả mạc, là bệnh nhiễm khuẩn ở ruột già do vi khuẩn Clostridium difficile gây ra. Bệnh nhân có triệu chứng đau quặn bụng, sốt, tiêu chảy rất nhiều lần… có thể nguy hiểm đến tính mạng. Nguyên nhân chủ yếu là loạn khuẩn đường ruột do dùng kháng sinh, hoặc bị suy giảm miễn dịch vì nhiều lý do khác nhau, đặc biệt là ở người già.
PGS.TS Khiên phân tích, quá trình tiêu hóa thức ăn, hấp thu các chất dinh dưỡng và tạo phân trong đại tràng phải nhờ đến hệ vi khuẩn sống cộng sinh trong lòng đại tràng.
Tuy nhiên, khi người bệnh dùng kháng sinh bừa bãi, không tuân thủ theo phác đồ và đặc biệt dùng nhiều loại khác nhau sẽ là điều kiện thúc đẩy cho các vi khuẩn có hại gây tổn thương đại tràng: Gây viêm và loét đại tràng toàn bộ.
Vi khuẩn Clostridium difficile thường gây bệnh ở những bệnh nhân dùng kháng sinh không tuân thủ phác đồ của thầy thuốc. Vi khuẩn C. difficile là loại vi khuẩn kỵ khí, có nha bào, vì vậy sức đề kháng rất cao khi ra bên ngoài cũng như trong đường tiêu hóa. Vi khuẩn C. difficile sẽ sản sinh ra độc tố ruột và độc tố gây độc tế bào.
Độc tố tác động vào niêm mạc đại tràng gây viêm và tăng bài tiết tạo thành giả mạc màu trắng. Giả mạc này mềm, dễ bong và khi bong ra sẽ để lại viêm, loét và gây chảy máu niêm mạc.
Theo PGS.TS Khiên, viêm đại tràng giả mạc là một bệnh còn rất khó nhận biết, đặc biệt ở các tuyến huyện, khi chưa có các thiết bị trợ giúp chẩn đoán và có các chuyên gia giàu kinh nghiệm. Bệnh nếu không được điều trị kịp thời sẽ đưa đến hậu quả khôn lường. Bệnh không chỉ gây đau đớn (đau rút bụng và đau bụng), tiêu chảy mủ, máu hoặc chất nhầy trong phân, sốt, buồn nôn, mất nước...
Các triệu chứng của viêm đại tràng màng giả có thể bắt đầu trong vòng 1 - 2 ngày sau khi bắt đầu dùng kháng sinh, hoặc có thể không xảy ra cho đến vài tuần sau khi ngưng kháng sinh.
Các chuyên gia cho biết, hầu hết mọi người đáp ứng tốt với điều trị nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, nhưng viêm đại tràng màng giả có thể gây tử vong nếu không điều trị hiệu quả. Biến chứng thường xảy ra là: gây hạ kali máu do tiêu chảy nhiều; mất nước dẫn đến hạ huyết áp bất thường; suy thận do mất nước nặng do tiêu chảy và có thể gây thủng ruột kết dẫn đến nhiễm trùng ổ bụng và vỡ đại tràng...
Để phòng tránh bệnh, tốt nhất chỉ nên dùng kháng sinh theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Trường hợp sau khi dùng kháng sinh một thời gian hoặc đã ngưng dùng thuốc mà thấy đi ngoài ra máu thì phải thông báo cho bác sĩ, đi khám và điều trị ngay.
