Ở tại nhà mà rắn độc cắn
Bệnh nhân V.M.T (55 tuổi, Đông Thành, Thanh Ba) nhập viện hồi 23h18 ngày 29/6 trong tình trạng sưng nề, đau nhức, bầm tím trên mu bàn tay trái. Trước đó vào khoảng 21h, bệnh nhân bị rắn cắn tại nhà riêng.
Sau khi giải thích tình trạng với gia đình, bệnh nhân được chỉ định dùng “Huyết thanh kháng nọc độc rắn hổ”. 30 Lọ huyết thanh đã được sử dụng trong ngày đầu tiên.
Truyền 70 lọ huyết thanh “cứu” liên tiếp 03 bệnh nhân bị rắn cắn tại nhà |
Cũng bị rắn hổ mang cắn nhưng trường hợp bệnh nhân M (trú tại Đoan Hùng, Phú Thọ) lại diễn biến nặng hơn. Theo lời người nhà kể, sau khi thức dậy vào khoảng 4h50 sáng ngày 02/7, bệnh nhân bước chân xuống di chuyển trong phòng ngủ và bị rắn ẩn nấp trong gầm tủ cắn.
Bệnh nhân được người nhà đưa đến trung tâm y tế gần nhất tuy nhiên không có thuốc đặc trị nên đã được chuyển xuống Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ trong tình trạng: Tỉnh, sưng nề, đau nhức lan rộng từ bàn chân lan lên cẳng chân, hoại tử mu bàn chân phải và được truyền 30 lọ huyết thanh kháng nọc rắn trong ngày đầu tiên
Rạng sáng 02/7, bệnh nhân N.B.N (35 tuổi, Hy Cương, Việt Trì) bị rắn cắn tại sân nhà và ngay lập tức được người nhà chuyển đến Khoa Cấp cứu, nhập viện trong tình trạng sưng nề đau nhức tại vết cắn vùng gót chân, test đông máu tại giường 20 phút: máu không đông. Đông máu cơ bản: fibrinogen giảm thấp.
Bệnh nhân được chẩn đoán xác đinh rắn lục cắn và được truyền ngay 10 lọ huyết thanh kháng rắn lục
Ngày thứ hai, các triệu chứng đã giảm nhiều, đỡ sưng nề, đau nhức. Kết quả xét nghiệm không có rối loạn đông máu, không có giảm tiểu cầu.
Bệnh nhân bị rắn lục cắn tại nhà |
Khan hiếm huyết thanh
Tại Việt Nam, phổ biến loại rắn độc đặc trưng gồm rắn hổ mang, rắn cạp nong, cạp nia, rắn lục,…Mỗi loài rắn khác nhau có đặc trưng về độc tính của nọc khác nhau. Khi bị cắn, người bệnh sẽ có biểu hiện khác nhau phụ thuộc vào loài rắn, vị trí vết cắn, rắn no hay đói…
Vào thời điểm mùa mưa, số bệnh nhân bị rắn cắn lại gia tăng do giai đoạn sinh nở, phát triển trong năm, đặc biệt các loài rắn độc. Tình trạng biến đổi khí hậu và phá vỡ môi trường sống của rắn nên chúng phải “tìm đường” khác để trú ẩn và kiếm ăn trong các khu vườn, tán cây, bụi cỏ,…gần dân cư sinh sống.
TS. BS. Hà Thị Bích Vân, Trưởng Khoa Cấp Cứu, bệnh viện Đa khoa Phú Thọ cho biết, điều trị rắn cắn hữu hiệu nhất là huyết thanh kháng nọc rắn. Thời điểm sử dụng tốt nhất là 6h đầu. Tuy nhiên trong 24h đầu vẫn có hiệu quả.
Vì vậy, sau khi bị rắn cắn, bệnh nhân cần được xử trí và cấp cứu kịp thời để hạn chế tình trạng bị hoại tử tay chân, rối loạn đông máu, nhiễm trùng máu, thậm chí bị tử vong.
Điều trị rắn độc cắn chủ yếu là huyết thanh kháng nọc rắn. Tuy nhiên, không nhiều cơ sở y tế sở hữu huyết thanh kháng nọc rắn vì số lượng khan hiếm trên thị trường.
Hoại tử mu bàn chân phải vì rắn cắn |
Theo TS. BS. Hà Thị Bích Vân, từ cuối năm 2021 Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ đã triển khai điều trị rắn độc cắn bằng huyết thanh kháng nọc rắn hổ mang và rắn lục . Đến nay, gần 100 trường hợp bị rắn cắn trên địa bàn đã được điều trị kịp thời mà không cần phải chuyển lên tuyến trên”.
Bác sĩ cũng khuyến cáo người dân khi bị rắn cắn cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để sơ cứu, xử trí kịp thời, được tư vấn xử trí dùng huyết thanh kháng nọc rắn một cách hiệu quả nhất.
Để hạn chế rắn độc cắn, bác sĩ khuyến cáo mọi người chủ động phát quang sân vườn, tránh cho rắn trú ẩn. Mang giày kín, mặc quần dài phủ bên ngoài khi đi chơi dã ngoại.
Tuyệt đối không đến gần các khu vực dễ có rắn như bụi rậm, đống đổ nát. Khi thấy rắn rắn hãy lùi lại một cách chậm rãi và không đụng hay lấy cây chọc vào nó. Không may bị rắn cắn, nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất, đảm bảo điều trị kịp thời...