Thức ăn nhanh có thể là nguyên nhân gây sỏi thận ở trẻ

3 bệnh nhi được lấy sỏi qua đường rạch da

TS.BS Đỗ Anh Toàn, Khoa Phẫu thuật Điều trị sỏi thận chuyên sâu, Bệnh viện Bình Dân TPHCM cho biết, mới đây, bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị cho ba bệnh nhi từ 3 - 7 tuổi bị sỏi thận gây đau âm ỉ vùng hông lưng và nhiễm khuẩn niệu tái phát nhiều lần bằng kỹ thuật lấy sạch sỏi qua đường rạch da khoảng 5mm.

Đó là các bệnh nhi V.N.K. (3 tuổi, TPHCM) có sỏi kích thước 21 x 20mm cùng 2 sỏi nhỏ ở thận trái, P.Đ.N.Y. (7 tuổi, TPHCM) có sỏi 9 x 10mm ở thận phải, N.T.T.N. (6 tuổi, Cần Thơ) có sỏi 9 x 13mm ở thận trái.

Phim chụp sỏi thận ở các bệnh nhi. (Ảnh: Bệnh viện cung cấp)

Người nhà cho biết, các cháu thường đau hông lưng ở bên có sỏi thận, quấy khóc nhiều, ăn uống kém, thường sốt từng đợt. Dù được theo dõi và điều trị bằng thuốc thường xuyên nhưng các triệu chứng vẫn xuất hiện từng đợt và sỏi ngày một lớn lên.

Việc điều trị sỏi thận ở bệnh nhi cực kỳ phức tạp, đòi hỏi bác sĩ phải cân nhắc để vừa lấy sạch sỏi đồng thời giữ được chức năng thận về sau này. Hiện nay, đối với các trường hợp sỏi thận lớn và có biến chứng ở trẻ em, phương pháp thường được áp dụng ở Việt Nam vẫn là mổ mở lấy sỏi. Nếu mổ mở, bệnh nhi phải chịu đường mổ dài, đau nhiều sau mổ, phục hồi chậm và nguy cơ ảnh hưởng chức năng thận.

Tại buổi hội chẩn, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật Sỏi thận chuyên sâu, Bệnh viện Bình Dân TPHCM nhận định, đây là các trường hợp sỏi gây biến chứng cần được điều trị triệt để. Với kinh nghiệm thực hiện kỹ thuật lấy sỏi thận qua da hơn 1.000 trường hợp thành công ở người lớn mỗi năm gần 15 năm nay, Bệnh viện Bình Dân TPHCM đã mở rộng ứng dụng kỹ thuật này trên nhóm bệnh nhi.

Ê kíp phẫu thuật của Bệnh viện Bình Dân TPHCM lấy sỏi qua da cho bệnh nhi 3 tuổi.

Để giảm thiểu xâm lấn, các bác sĩ quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi qua đường hầm siêu nhỏ qua da  (ultra-mini PCNL - UMP) vào thận và sử dụng phương pháp tán sỏi bằng laser. Đây là kỹ thuật mới giúp loại bỏ sỏi thận ít mất máu, ít tổn thương nhu mô thận, ít đau, hồi phục nhanh sau mổ và hầu như không để lại sẹo.

Các ca phẫu thuật diễn ra trong hơn 1 giờ với sự phối hợp với các bác sĩ gây mê nhi từ Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM. Hình ảnh kiểm tra sau phẫu thuật cho thấy thận đã sạch sỏi hoàn toàn. Ba bệnh nhi đã hồi phục nhanh, không đau đớn và ra viện.

Phát hiện sớm, điều trị hiệu quả

Theo TS.BS Đỗ Anh Toàn, triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị sỏi tiết niệu là đau âm ỉ vùng hông lưng, tiểu ít, tiểu máu, buồn nôn, nếu nhiễm khuẩn có sốt và vã mồ hôi. Trẻ nhỏ bị sỏi thận thường có biểu hiện quấy khóc, tiểu gắt buốt, sốt lạnh run, chậm tăng cân. Trong một số trường hợp, bệnh nhi không có triệu chứng đau nhưng được phát hiện sỏi thận tình cờ qua siêu âm bụng khi khám sức khỏe.

Theo các chuyên gia, mặc dù hiếm gặp hơn người lớn, nhưng sỏi tiết niệu vẫn có thể xuất hiện ở trẻ em. Các yếu tố nguy cơ liên quan đến hình thành sỏi tiết niệu ở trẻ em bao gồm di truyền, một số bệnh rối loạn chuyển hóa, dị tật hệ tiết niệu... và có thể do trẻ ăn nhiều thức ăn nhanh có hàm lượng muối, đạm cao, không uống đủ nước, ít vận động.

Phụ huynh của bé V.N.K. chia sẻ, gia đình anh có nhiều người bị sỏi thận: Cha từng phẫu thuật mổ mở lấy sỏi, bản thân anh đã được phẫu thuật nội soi hông lưng lấy sỏi thận tại Bệnh viện Bình Dân TPHCM hơn 10 năm trước. 

TS.BS Đỗ Anh Toàn khuyến cáo, để phát hiện sớm, điều trị hiệu quả và phòng ngừa sỏi tiết niệu ở trẻ em, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc để phát hiện các dị tật bẩm sinh đường tiết niệu.  

Khi trẻ đau hông lưng, tiểu đục, tiểu đau, sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, nhiễm trùng tiểu tái đi tái lại... cần nhanh chóng đưa trẻ đi thăm khám tại các cơ sở y tế. Tập thói quen cho trẻ uống đủ nước, ăn đầy đủ các nhóm thức ăn, hạn chế ăn mặn, tránh táo bón, tránh nhịn tiểu, tránh để trẻ dư cân, béo phì.