<figure class="article-avatar cms-body"> <p style="text-align: justify;">Tài xế thoát nạn khi kịp nhảy khỏi xe trong trận lũ quét ở Morocco.</p> </figure> <div> <div style="text-align: justify;"><strong>Phòng hơn chống</strong></div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Đây là kinh nghiệm đầu tiên được các nhà nghiên cứu thảm hoạ ở Mỹ liệt kê dựa trên đặc trưng cơ bản của lũ quét là không cho thấy bấy cứ dấu hiệu báo trước rõ ràng nào. Thời điểm xảy ra lũ quét, nhiều khi trời không nhiều mây, thậm chí hết mưa.</div> <div> <blockquote class="quotes cms-quote"> <p style="text-align: justify;">Lũ và lũ quét có xu hướng tăng. Riêng năm 2016, toàn cầu ghi nhận 384 thảm hoạ lũ lớn trong khi năm 1980 chỉ có 58, theo Liên đoàn Quốc tế Chữ thập đỏ & Trăng Lưỡi liềm đỏ (IFoRCaRCS).</p> </blockquote> </div> <div style="text-align: justify;">Nguyên nhân cơ bản gây lũ quét là do tàn phá thảm thực vật và ao hồ tự nhiên trên quy mô lớn, làm giảm khả năng thấm nước bề mặt.</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Trong bối cảnh không thể trông chờ nhiều vào hệ thống phòng chống công cộng, các chuyên gia thảm hoạ gợi ý một số kinh nghiệm sau đây để hạn chế rủi ro:</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">- Theo dõi diễn biến mưa không chỉ ở khu vực mình ở mà cả các vùng xung quanh, nhất là thượng lưu sông suối.</div> <div style="text-align: justify;">- Cảnh giác khi thượng nguồn có mưa mà nơi mình ở không mưa, nhất là những đợt mưa kéo dài dù lượng mưa không lớn.</div> <div style="text-align: justify;">- Cảnh giác cao độ sau trận mưa to diện rộng ở lưu vực sông suối mình sinh sống mà chưa thấy xuất hiện lũ hay lũ quét.</div> <div style="text-align: justify;">- Nếu định cư lâu dài ven sông suối, tạo thói quen ghi chép các trận mưa trong vùng để có cái nhìn rộng và dài về nguy cơ.</div> <div style="text-align: justify;">- Nên mua bảo hiểm thiên tai và lưu ý thời gian bắt đầu có hiệu lực của thẻ bảo hiểm để có thể kịp được bồi thường nếu chẳng may thảm hoạ xảy ra.</div> <div style="text-align: justify;">Nếu lái xe vào vùng gần sông suối hoặc miền núi, trước khi đi:</div> <div style="text-align: justify;">- Nắm rõ sơ đồ các hẻm núi, lưu vực, các đoạn đường xuyên qua sông suối</div> <div style="text-align: justify;">- Thuộc lòng lời khuyên của NOAA (Cục Quản lý Đại dương & Khí quyển Quốc gia Mỹ) “quay lại, không để chìm” (turn round, don’t drown) nếu phía trước dù chỉ là nước lụt. </div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div> <div style="text-align: justify;"><img alt="Thoát lũ quét thế nào? - ảnh 1" src="https://khds.1cdn.vn/2018/10/24/flash_floods_in_morocco_23sept14_02_dfxg.jpg" /></div> <div style="text-align: justify;"><span>Lũ quét ở Morocco sáng 23/9/2014 cuốn phăng ô tô xuống sông. Ảnh AFP.</span></div> <div style="text-align: justify;"> </div> </div> <div style="text-align: justify;"><strong>Khi lũ quét ập đến</strong></div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Tỷ lệ sống không cao nếu lũ quét bát thần song vẫn có thể có ích nếu ý thức được:</div> <div style="text-align: justify;">- Hít thở thật mạnh để vượt qua trạng thái hoảng loạn và tự nhủ mình nhất định sẽ thoát;<br /> Chạy nhanh đến vị trí cao và có vẻ vững chắc nhất;</div> <div style="text-align: justify;">- Vồ ngay vật liệu có thể nổi trên mặt nước như bình/thùng nhựa, cột gỗ, chiếu cói dù nước lũ chưa cao;</div> <div style="text-align: justify;">- Không lội qua lũ dủ chỉ sâu 15 cm. Độ sâu ấy, theo NOAA, dòng lũ có thể quật ngã người khoẻ mạnh, làm gãy xương, có thể đẩy nạn nhân đến chỗ sâu hơn, nước xiết hơn.</div> <div style="text-align: justify;">- Bất cứ chỗ nào mực nước chỉ cần ngập mắt cá chân đều nguy hiểm, nhất là khi thiên tai xảy ra vào ban đêm, tầm nhìn hạn chế.</div> <div style="text-align: justify;">- Nếu không kịp thoát vùng ngập, cố gắng tìm chỗ nông và chảy chậm;</div> <div style="text-align: justify;">- Gắng cầm theo một gậy cứng để dò mực nước và khỏi tụt hố sâu hay vấp vật cản lớn;</div> <div style="text-align: justify;">- Tránh nơi có bùn hoặc vật nổi lớn, những thứ có thể quật ngã ta dù dòng chảy nông;</div> <div style="text-align: justify;">- Nếu bị nước cuốn, theo Desmond Johnson - Đội Cứu hộ Nước xiết (Swift Water Rescue) của Mỹ, bám chặt hoặc leo lên ngay vật gì đó bên cạnh nếu có. Khi trôi theo dòng nước, hãy chồm lên các vật nổi chứ không chui qua chúng;</div> <div style="text-align: justify;">- Nếu nắm được vật gì, giữ chân hướng xuống dưới dòng chảy, miệng hét lớn và có thể giơ một tay vẫy. Johnson nói rất khó phát hiện nạn nhân mắc kẹt ở dưới nước; cho nên gắng phát tín hiệu khẩn cấp liên tục cho đến khi được cứu.</div> <div> <div> <div style="text-align: justify;"><img alt="Thoát lũ quét thế nào? - ảnh 2" src="https://khds.1cdn.vn/2018/10/24/flash_floods_in_morocco_23sept14_05_wszw.jpg" /></div> <div style="text-align: justify;"><span>Xe tải ở Morocco bị lũ quét lật nhào.</span></div> <div style="text-align: justify;"> </div> </div> </div> <div style="text-align: justify;"><strong>Với ô tô:</strong></div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Theo Cơ quan Quản lý Cứu trợ Liên bang Mỹ (FEMA), không được vượt qua nước lụt dù nông. Nước sâu chỉ 1 cm cũng đủ làm xe nổi nếu phóng đủ nhanh. Nước sâu 15cm là đã ảnh hưởng đến gầm xe; mực nước 30 cm có thể làm nổi xe; và 60 cm đủ sức cuốn xe đi.</div> <div style="text-align: justify;">Nếu đang trong xe và nước dâng, thoát ra càng nhanh càng tốt. Đầu tiên, tháo đai an toàn, hạ cửa kính hoặc dùng vật cứng đập cửa sao cho nước tràn vào xe thật nhanh. Nếu không, chênh lệch áp suất 1.000 kg sẽ không tài nào mở nổi cửa.</div> <div style="text-align: justify;">Trước khi nước tràn đầy xe, hít thật sâu rồi, trong vòng dưới 60 giây, thoát ra ngoài qua cửa sổ kính vừa hạ hoặc đẩy mạnh cửa xe.</div> <div> <blockquote class="summarize cms-quote"> <p style="text-align: justify;">Ví dụ kinh điển về sự bất ngờ của lũ quét xảy ra ở một vùng đồng bằng du lịch ven biển ở Morocco thuộc Bắc Phi. Giữa sáng hôm đó, 23/9/2014, trời quang mây tạnh sau một đêm mưa, lũ quét bất đồ tràn đến và tích tắc ào ra biển. Nó cướp đi 32 sinh mạng (có nguồn nói 75), trong đó có trọn vẹn một gia đình tám thành viên đang ngồi trong ô tô, chưa kể hàng chục nạn nhân mất tích.<span> </span></p> </blockquote> </div> <div style="text-align: justify;">Hoàng Quốc Dũng (st)</div> </div> <div> <ul> <li> <div style="text-align: justify;"><svg _xml3a_space="preserve" _xmlns3a_xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" enable-background="new 127.9 0 536.2 612" id="Layer_1" style="width: 24px; margin-top: 10px; }" version="1.1" viewbox="127.9 0 536.2 612" x="0px" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" y="0px"><g><path d="M605.1,486.4H370c-21.1,0-36.5-1.4-45.6-4.9c-15.4-5.6-23.2-17.5-23.2-35.1c0-15.4,6.3-32.3,19.7-49.1L488.6,167H377.8c-54,0-69.5-19.7-69.5-59s30.2-58.3,84.9-58.3h201.4c25.3,0,42.8,1.4,51.9,4.2c7,2.1,12.6,4.2,16.8,7.7V51.2c0-25.3-26.7-51.9-51.9-51.9H179.8C154.6,0,127.9,26,127.9,51.2v433c0,25.3,26.7,51.9,51.9,51.9h84.9l-0.7,75.8l105.3-75.8h243.5c25.3,0,51.9-26.7,51.9-51.9V473C650.8,482.2,631.1,486.4,605.1,486.4z" fill="#FFFFFF"></path><path d="M486.5,372.7h119.3c25.3,0,44.9,3.5,58.3,10.5V125.6c-3.5,6.3-8.4,13.3-14,20.4L486.5,372.7z" fill="#FFFFFF"></path></g></svg></div> </li> </ul> </div>
