Tận dụng phế phẩm lõi ngô
Từ ngày 8 đến 10/8, khóa Tập huấn Báo chí Biến đổi khí hậu và Nông nghiệp vùng cao do Trung tâm Con người và Thiên nhiên PanNature và ClimateTracker tổ chức dành cho các nhà báo môi trường diễn ra tại Mộc Châu, Sơn La.
Một trong những hoạt động trong khóa học là tham quan mô hình sản xuất than không khói từ lõi ngô của Công ty TNHH năng lượng Mộc Châu Xanh (Sơn La). Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, hiện cả nước có khoảng 800.000 ha ngô. Quá trình chế biến nông sản đã thải ra môi trường khoảng 1 triệu tấn lõi ngô mỗi năm.
Lượng lõi ngô này mới được người dân sử dụng một phần làm chất đốt, một phần rất nhỏ được dùng để trồng nấm, còn lại chủ yếu thải bỏ ra ngoài vệ đường, dòng suối gây ô nhiễm môi trường.
 |
| Lõi ngô được xử lý thành than |
Ông Giang Minh Thái, Công ty TNHH năng lượng Mộc Châu Xanh cho biết, lõi ngô nếu để ngoài môi trường tự nhiên thì phải mất 2-3 năm mới phân hủy hết. Hiện Công ty đã đầu tư dây chuyền sản xuất lớn để tận dụng loại phế phẩm này.
Với nguyên liệu đầu vào gồm các phế phẩm, nông, lâm nghiệp như mùn cưa, trấu, lõi ngô, mùn tre, các cây thân mộc khô, khi nhà máy hoạt động ổn định, đạt trên 80% công suất thiết kế, cần tiêu thụ trên 15.000 tấn nguyên liệu/năm. Lõi ngô sau khi thu gom từ các xưởng xay xát sẽ đem nghiền nhỏ và trộn với một số phụ gia để đóng thành bánh than. Hoặc lõi ngô sau khi nghiền nhỏ được cho vào máy ép tạo thành những thanh củi lõi ngô (tương tự củi trấu).
Quá trình đóng bánh và ép sẽ tạo ra một lực lớn, làm cho khối lượng riêng tăng lên, việc trộn thêm các phụ gia sẽ làm tăng độ cháy và làm cháy hoàn toàn, không tạo ra khí thải độc hại. Đây là giải pháp không chỉ tạo ra nguồn chất đốt mới có nhiệt lượng cao thay thế than đá mà còn giải quyết được lượng phế thải lõi ngô. Ngoài khả năng cháy tốt, nhiệt lượng cao, ít khói bụi, ít khí thải độc hại, sản xuất chất đốt từ lõi ngô còn góp phần giải quyết được vấn đề ô nhiễm môi trường.
Than không khói, nhiệt lượng cao
Sản phẩm than sinh học có nhiệt lượng từ 7.000 đến 8.500 calo/kg, cao hơn một số loại than cám, than bùn, than non và một số loại than đang khai thác tại các mỏ than Suối Bàng, Mường Lựm, Tô Pan... trên địa bàn tỉnh Sơn La. Thời gian cháy của 1 kg than này có thể kéo dài 200 phút, khi cháy không có khói và mùi. Hàm lượng carbon trong than sinh học có thể đạt từ 75 đến 85%.
Thanh ép nhiên liệu tuy có nhiệt lượng thấp hơn than đá 15-20% (20MJ/kg) nhưng có độ tro rất thấp (tối đa 5% khối lượng tổng) nên sử dụng hiệu quả hơn than đá, dầu, củi, khí gas. Ngoài việc xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản, sản phẩm thanh ép nhiên liệu đốt và than sinh học còn có các khách hàng tiềm năng là những cơ sở sản xuất, chế biến nông, lâm sản có sử dụng hệ thống nhiệt, lò hơi hoạt động dân sinh...
 |
| Than từ lõi ngô |
Ông Giang Minh Thái cho biết, sản phẩm hiện đã xuất khẩu sang các nước Ả Rập và Nhật Bản. Việc sản xuất diễn ra quanh năm, không bị gián đoạn do mùa ngô ở vùng cao thường gối nhau giữa các vùng. 1 tấn lõi ngô sản xuất được 3 tạ than, giá thu mua là 1100 đồng/kg, thành phẩm bán ra là 11.000 đồng/kg. Từ khâu mua nguyên liệu đến sản phẩm than cuối cùng mất khoảng nửa tháng. Điều đáng nói là khí thải trong quá trình sản xuất được thu lại bằng đường ống tuần hoàn, không gây ô nhiễm môi trường. Hiện sản phẩm làm ra có đến 70% dành cho xuất khẩu.
 |
Ngoài ra công ty còn sản xuất than tre, than phong thủy để ướp tinh dầu, để trong phòng khách, phòng ngủ. Người Nhật rất quý trọng than tre, tốt cho sức khỏe nên họ ưu tiên dùng. Ông Thái cho biết, ở Mộc Châu, những quán phở đun than tổ ong giờ đã chuyển sang than từ lõi ngô.
Ngoài lõi ngô, Công ty còn sử dụng các phế phẩm, phế liệu chế biến từ tre, gỗ, nông sản khác trên địa bàn. Việc tận dụng các nguồn phế phẩm, phế thải trong sản xuất, chế biến nông, lâm sản đã góp phần xử lý chất thải rắn, tạo nguồn năng lượng mới thay thế cho nhiên liệu hóa thạch.
