Sự cần thiết tầm soát, chẩn đoán trước sinh

Mỗi năm, ước tính, nước ta có hơn 1 triệu em bé được sinh ra. Tuy nhiên, trong số đó lại có khoảng 22-23 nghìn trẻ mắc các dị tật bẩm sinh khác nhau.

<p>Nguy&ecirc;n nh&acirc;n ch&iacute;nh dẫn tới hậu quả n&agrave;y l&agrave; do việc tầm so&aacute;t, chẩn đo&aacute;n sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh c&ograve;n thấp. Việc s&agrave;ng lọc trước sinh như: kh&aacute;m định kỳ, si&ecirc;u &acirc;m, x&eacute;t nghiệm trong thời kỳ mang thai) gi&uacute;p c&aacute;c cặp vợ chồng biết ch&iacute;nh x&aacute;c 80 &ndash; 90% thai nhi của m&igrave;nh khỏe mạnh hay c&oacute; những dị tật bất thường.</p> <h2><strong>Tỷ lệ s&agrave;ng lọc trước sinh v&agrave; sơ sinh c&ograve;n thấp</strong></h2> <p>T&iacute;nh đến th&aacute;ng 9 năm 2017, trung b&igrave;nh tr&ecirc;n cả nước, tỷ lệ b&agrave; mẹ mang thai được s&agrave;ng lọc mới đạt 20% v&agrave; tỷ lệ trẻ em sơ sinh được s&agrave;ng lọc đạt 40%, c&oacute; địa phương, tỷ lệ n&agrave;y chỉ 10-20%. Theo Tổng cục D&acirc;n số - Kế hoạch h&oacute;a gia đ&igrave;nh, nguy&ecirc;n nh&acirc;n khiến tỷ lệ s&agrave;ng lọc trước sinh v&agrave; sơ sinh c&ograve;n thấp l&agrave; do nhận thức của người d&acirc;n về vấn đề n&agrave;y c&ograve;n hạn chế, nhất l&agrave; ở những nơi điều kiện sống c&ograve;n kh&oacute; khăn.</p> <p>B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, kỹ năng tuy&ecirc;n truyền, tư vấn của c&aacute;n bộ d&acirc;n số, cộng t&aacute;c vi&ecirc;n d&acirc;n số c&ograve;n hạn chế n&ecirc;n người d&acirc;n chưa được biết đến chương tr&igrave;nh n&agrave;y. Tr&igrave;nh độ của b&aacute;c sĩ, đặc biệt ở tuyến dưới chưa thực hiện được c&ocirc;ng t&aacute;c s&agrave;ng lọc.</p> <p>Việc triển khai lấy mẫu m&aacute;u g&oacute;t ch&acirc;n trẻ sau khi sinh tại c&aacute;c cơ sở y tế để ph&aacute;t hiện dị tật thường kh&ocirc;ng nhận được sự ủng hộ của c&aacute;c b&agrave; mẹ v&igrave; cho rằng trẻ mới sinh c&ograve;n non yếu, nếu bị lấy m&aacute;u sẽ rất đau.</p> <p>Trong khi đ&oacute;, những đứa trẻ sinh ra kh&ocirc;ng may bị dị tật hoặc thiểu năng tr&iacute; tuệ kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; sự thiệt th&ograve;i, nỗi đau cho trẻ m&agrave; c&ograve;n l&agrave; g&aacute;nh nặng cho gia đ&igrave;nh v&agrave; to&agrave;n x&atilde; hội.</p> <p><img alt="Sự cần thiết tầm soát, chẩn đoán trước sinh" src="https://khds.1cdn.vn/2018/12/30/sang_lc_trc_sinh_kham_thai_nh_k_sieu_am_lam_cac_xet_nghim_giup_phat_hin_sm_d_tt_thai_nhi.jpg" title="Sự cần thiết tầm soát, chẩn đoán trước sinh" /><em>S&agrave;ng lọc trước sinh (kh&aacute;m thai định kỳ, si&ecirc;u &acirc;m, l&agrave;m c&aacute;c x&eacute;t nghiệm) gi&uacute;p ph&aacute;t hiện sớm dị tật thai nhi ch&iacute;nh x&aacute;c tới 90%.</em></p> <div> <ul style="display: flex;"> <li style="display:none; width: 47%;margin-bottom: 7px;padding: 5px;border: 1px solid #ddd;text-align: justify;background: #f2f2f2;overflow: hidden;float: left;margin-right: 2%;box-sizing: border-box;"><a href="" rel="nofollow" style="overflow: hidden;" target="_blank"> <img src="" /> </a></li> <li style="display:none; width: 47%;margin-bottom: 7px;padding: 5px;border: 1px solid #ddd;text-align: justify;background: #f2f2f2;overflow: hidden;float: left;margin-right: 2%;box-sizing: border-box;"><a href="" rel="nofollow" style="overflow: hidden;" target="_blank"> <img src="" /> </a></li> </ul> </div> <p>Hiện nay, b&ecirc;n cạnh việc triển khai m&ocirc; h&igrave;nh tư vấn v&agrave; kiểm tra sức khỏe tiền h&ocirc;n nh&acirc;n, Tổng cục D&acirc;n số - Kế hoạch h&oacute;a gia đ&igrave;nh đang triển khai Đề &aacute;n s&agrave;ng lọc trước sinh v&agrave; sơ sinh để gi&uacute;p c&aacute;c b&agrave; mẹ sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh cả về thể chất, tr&iacute; tuệ.</p> <p>Đến nay, Đề &aacute;n đ&atilde; được triển khai ở 63 tỉnh, th&agrave;nh tr&ecirc;n cả nước, tuy nhi&ecirc;n, v&igrave; ng&acirc;n s&aacute;ch c&ograve;n &iacute;t n&ecirc;n mới chỉ chọn mỗi tỉnh một số huyện v&agrave; thực hiện một số x&atilde; ở những huyện được chọn. C&aacute;c bệnh s&agrave;ng lọc ở trẻ sơ sinh được hỗ trợ từ ng&acirc;n s&aacute;ch Nh&agrave; nước mới chỉ c&oacute; 2 mặt bệnh hiện c&oacute; tần suất mắc cao trong cộng đồng, c&oacute; khả năng điều trị được, đ&oacute; l&agrave; thiếu men G6PD v&agrave; suy gi&aacute;p trạng bẩm sinh.</p> <p>Trong khi đ&oacute;, một số quốc gia tr&ecirc;n thế giới đ&atilde; triển khai s&agrave;ng lọc từ 30 - 50 bệnh. Hiện nay, một số bệnh viện lớn s&agrave;ng lọc th&ecirc;m c&aacute;c bệnh kh&aacute;c như bệnh tim, khiếm th&iacute;nh, rối loạn chuyển h&oacute;a, tan m&aacute;u bẩm sinh... nhưng người d&acirc;n phải tự nguyện chi trả.</p> <p>Theo c&aacute;c b&aacute;c sĩ chuy&ecirc;n khoa, việc s&agrave;ng lọc trước sinh - c&aacute;c b&agrave; mẹ kh&aacute;m định kỳ, si&ecirc;u &acirc;m, x&eacute;t nghiệm trong thời kỳ mang thai sẽ gi&uacute;p c&aacute;c cặp vợ chồng biết ch&iacute;nh x&aacute;c 80-90% thai nhi của m&igrave;nh khỏe mạnh hay c&oacute; vấn đề g&igrave; bất thường.</p> <p>Hiện nay, việc s&agrave;ng lọc trước sinh gi&uacute;p nhận biết được rất sớm sự khuyết tật về mặt h&igrave;nh thể của thai nhi như n&atilde;o &uacute;ng thủy, tho&aacute;t vị cơ ho&agrave;nh, tho&aacute;t vị rốn, dị dạng ở tay, ch&acirc;n, thai v&ocirc; sọ, khuyết tật ống thần kinh, khuyết tật về tim...</p> <p>Người mẹ sẽ được tư vấn v&agrave; c&oacute; thể lựa chọn đ&igrave;nh chỉ thai ngh&eacute;n những trường hợp v&igrave; những l&yacute; do kh&ocirc;ng thể nu&ocirc;i được, v&iacute; dụ thai v&ocirc; sọ, đứa trẻ sẽ kh&ocirc;ng thể sống nổi sau sinh; hoặc c&oacute; thể tư vấn để điều trị một số bệnh tật cho thai nhi ngay từ trong bụng mẹ.</p> <h2><strong>Mở rộng c&aacute;c bệnh được s&agrave;ng lọc v&agrave;o danh mục bảo hiểm y tế</strong></h2> <p>BS. Vũ Ch&iacute; Dũng, Gi&aacute;m đốc Trung t&acirc;m S&agrave;ng lọc sơ sinh v&agrave; Quản l&yacute; bệnh hiếm (Bệnh viện Nhi Trung ương) chia sẻ: Một giọt m&aacute;u thấm kh&ocirc; c&oacute; thể s&agrave;ng lọc sơ sinh tr&ecirc;n 50 bệnh rối loạn chuyển h&oacute;a bẩm sinh c&ugrave;ng một l&uacute;c. Đ&acirc;y l&agrave; c&aacute;ch hiệu quả nhất để ph&aacute;t hiện bệnh ở trẻ khi chưa c&oacute; biểu hiện bệnh.</p> <p>&Ocirc;ng Nguyễn Do&atilde;n T&uacute;, Tổng cục trưởng Tổng cục D&acirc;n số - Kế hoạch h&oacute;a gia đ&igrave;nh (Bộ Y tế) cho biết, trong thời gian tới, chương tr&igrave;nh s&agrave;ng lọc trước sinh v&agrave; s&agrave;ng lọc sơ sinh sẽ tiến tới mở rộng phạm vi c&aacute;c loại bệnh được đưa v&agrave;o danh mục thanh to&aacute;n của bảo hiểm y tế để tăng cơ hội tiếp cận cho người d&acirc;n.</p> <p>Đồng thời, người d&acirc;n cần nhận thức rằng, việc thực hiện tầm so&aacute;t, chẩn đo&aacute;n sớm bệnh tật trước sinh - sơ sinh kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; chuyện c&aacute; nh&acirc;n của mỗi gia đ&igrave;nh m&agrave; ch&iacute;nh l&agrave; bước đi l&acirc;u d&agrave;i của ng&agrave;nh d&acirc;n số n&oacute;i ri&ecirc;ng v&agrave; cả x&atilde; hội n&oacute;i chung v&igrave; mục ti&ecirc;u cải thiện, n&acirc;ng cao chất lượng d&acirc;n số Việt Nam.</p> <p>Trong Dự thảo chiến lược d&acirc;n số Việt Nam đến năm 2030, Tổng cục D&acirc;n số - Kế hoạch h&oacute;a gia đ&igrave;nh đang đề xuất một số giải ph&aacute;p ho&agrave;n thiện quy hoạch, n&acirc;ng cao chất lượng cung cấp dịch vụ tầm so&aacute;t, chẩn đo&aacute;n, điều trị sớm bệnh, tật trước sinh v&agrave; sơ sinh.</p> <p>Trong đ&oacute;, tập trung đầu tư ph&aacute;t triển v&agrave; n&acirc;ng cao năng lực c&aacute;c trung t&acirc;m s&agrave;ng lọc khu vực để thực hiện nhiệm vụ tuyến cuối về kỹ thuật v&agrave; hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật cho tuyến dưới.</p> <p>Đầu tư ph&aacute;t triển c&aacute;c đơn nguy&ecirc;n tầm so&aacute;t bệnh, tật trước sinh, sơ sinh ở một số khoa sản bệnh viện đa khoa, sản nhi, mở rộng phạm vi bao phủ c&aacute;c dịch vụ n&agrave;y tr&ecirc;n địa b&agrave;n cả nước.</p> <p>C&aacute;c chuy&ecirc;n gia trong lĩnh vực y tế, d&acirc;n số cho rằng: Để người d&acirc;n hiểu r&otilde; về vai tr&ograve; v&agrave; hiệu quả t&iacute;ch cực của việc s&agrave;ng lọc, chẩn đo&aacute;n trước sinh v&agrave; sơ sinh, c&aacute;c cơ sở y tế cần phải đẩy mạnh c&ocirc;ng t&aacute;c tuy&ecirc;n truyền, đồng thời, n&acirc;ng cao năng lực cho c&aacute;n bộ y tế, d&acirc;n số đủ đ&aacute;p ứng y&ecirc;u cầu về tư vấn v&agrave; kỹ thuật, tiến tới mọi người d&acirc;n được tầm so&aacute;t, chẩn đo&aacute;n, điều trị trước sinh v&agrave; sơ sinh.</p> <div> <div> <div> <div>&nbsp;</div> <div>&nbsp;</div> </div> </div> <div> <div>&nbsp;</div> </div> </div>

Theo suckhoedoisong.vn
back to top