Bệnh nhân nữ, 38 tuổi, khoảng 2 ngày trước khi vào viện bệnh nhân thấy mệt mỏi, khó thở, buồn nôn, được đưa đến khoa Cấp cứu, bệnh viện TƯQĐ 108 trong tình trạng đã ngừng tim ngoài viện.
Kíp trực ngay lập tức tiến hành hồi sinh tim phổi nâng cao, điện tim có hình ảnh rung thất, bệnh nhân đã được sốc điện khử rung nhiều lần. Sau 12 lần sốc điện kết hợp dùng thuốc tích cực, bệnh nhân đã có tuần hoàn tự nhiên.
ThS.BS Phạm Quang Trình – người trực tiếp cấp cứu cho bệnh nhân cho biết, bệnh nhân được chẩn đoán ngừng tim do tăng kali máu, kết hợp sốc nhiễm khuẩn do viêm phổi, nhồi máu phổi trên nền bệnh nhân viêm phúc mạc do vỡ tá tràng đã phẫu thuật ngày thứ 13.
Nhận định đây là một trường hợp nữ trẻ tuổi đến Khoa Cấp cứu trong tình trạng rất nguy kịch. Bệnh nhân đã được chẩn đoán đúng, nhanh, cấp cứu ngừng tuần hoàn thành công sau đó được chuyển sang Khoa Hồi sức ngoại, được lọc máu liên tục, thở máy, chống đông, kháng sinh mạnh toàn thân và điều trị tích cực.
Sau 5 ngày bệnh nhân phục hồi hoàn toàn, không để lại bất cứ di chứng thần kinh nào.
 |
Sốc điện 12 lần cứu bệnh nhân ngừng tim ngoài viện do tăng kali máu |
Giải thích tình trạng ngừng tim ngoài viện của bệnh nhân, ThS.BS Trình biết, tăng kali máu gây độc tính lên tim tiến triển thành rung thất dẫn tới ngừng tim nhanh chóng.
ThS.BS Trình phân tích, rung thất dẫn tới sự mất đồng bộ liên tục của các sợi cơ tâm thất, làm mất các nhát bóp hiệu quả của tâm thất, không có giá trị bơm máu ra động mạch như co bóp thông thường. Rung thất khiến bệnh nhân ngất và tử vong ngay lập tức trong vòng vài phút. Bệnh nhân cần được cấp cứu ngừng tuần hoàn, bao gồm khử rung thất ngay lập tức.
Tăng kali máu là nồng độ kali huyết thanh > 5,5 mEq/L (> 5,5 mmol/L), thường là kết quả của giảm bài tiết kali của thận hoặc dịch chuyển kali bất thường ra khỏi tế bào. Thường có một vài yếu tố đóng góp đồng thời, bao gồm tăng lượng kali nhập vào, thuốc làm thận giảm bài tiết kali, tổn thương thận cấp tính hoặc bệnh thận mạn tính. Tăng kali máu cũng có thể xảy ra trong tình trạng toan chuyển hóa (ví dụ: toan ceton đái tháo đường).
Các biểu hiện lâm sàng nói chung là thần kinh cơ, dẫn đến yếu cơ và độc tính lên tim, khi nặng, có thể tiến triển thành rung thất hoặc vô tâm thu. Chẩn đoán bằng định lượng kali huyết thanh. Điều trị có thể bao gồm giảm lượng kali nhập vào, điều chỉnh thuốc đang dùng, giảm kali máu, bảo vệ tế bào cơ tim và lọc máu.
Như vậy, đây là một trường hợp may mắn đã cứu sống được tính mạng bệnh nhân nhờ cấp cứu kịp thời. Tuy nhiên các trường hợp bất thường, diễn ra cấp tính bệnh nhân nên được thăm khám sớm tại các cơ sở y tế để tránh những tình huống đáng tiếc có thể xảy ra.
BS Lê Thị Thanh Mai (Khoa Cấp cứu- Bệnh viện TWQĐ 108)
