Quảng Ninh: Khai thác than “núp bóng” dự án nghĩa trang

“Cạo trọc” 30ha rừng

UBND tỉnh Quảng Ninh vừa yêu cầu huyện Hoành Bồ và Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND tỉnh về khắc phục tồn tại quá trình thực hiện dự án Nghĩa trang nhân dân Đồng Khuôn (xã Quảng La), tuân thủ chặt chẽ các quy định về bảo vệ tài nguyên khoáng sản và môi trường.

Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long là một doanh nghiệp vừa và nhỏ, có trụ sở chính ở TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Chỉ vài năm trở lại đây, công ty này đồng loạt triển khai 8 dự án mang tính chiến lược và là mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội.

Nghĩa trang Đồng Khuôn – nơi doanh nghiệp “núp bóng” để khai thác than.

Cụ thể: Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long đề nghị “biếu” xã Quảng La một nghĩa trang rộng 3ha với mức đầu tư hơn 4 tỉ đồng. Trong quá trình thực hiện, công ty tập trung nguồn lực để khai thác than còn dự án nghĩa trang chỉ xây dựng qua loa.

Sau 2 lần bị đình chỉ vì cố tình khai thác than trái phép, công ty đã đào bới hơn 30ha đất rừng. Số than phát lộ bị thu hồi gần 10.000 tấn. Dù sai phạm nhưng đến nay chưa có cá nhân, tập thể nào bị xử lý.

Theo phản ánh của người dân cứ gần nửa đêm từng đoàn hàng chục ôtô tải phủ kín bạt chạy ì ạch từ trong khu phát lộ than ra ngoài. Những chiếc xe này hoàn toàn không chạy về dự án nghĩa trang mà chạy theo đường đèo Hạ My sang các địa phương khác. Người dân cho rằng các đoàn xe này chở than đi tiêu thụ mà không bị lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý. 

Dưới danh nghĩa dự án, 30ha rừng bị doanh nghiệp “cạo trọc”.

Phát lộ nhiều sai phạm

Kết luận sau Thanh tra số 58/QĐ của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh ghi rõ: Công ty thực hiện dự án khi chưa đủ thủ tục về đất đai, môi trường, thời gian kéo dài, khai thác vượt ra ngoài ranh giới quy hoạch, khai thác vào đất rừng phòng hộ hồ Yên Lập và tự ý thu hồi, tập kết than tại thôn 5, xã Quảng La…

Ngoài dự án xây dựng nghĩa trang Đồng Khuôn, đơn vị này còn được phép thực hiện nhiều dự án khác mà khi khởi công đều phát lộ than. Trong thời gian thực hiện, doanh nghiệp này chú tâm đến việc khai thác than, còn việc thi công thì chậm trễ. Đến khi bị người dân phát hiện và tố cáo, chính quyền mới vào cuộc để thu hồi than và đình chỉ thi công.

Nhiều sai phạm bị phát hiện từ dự án này.

Đơn cử, năm 2016, dự án trang trại trồng cây ăn quả tại 2 xã Dân Chủ và Sơn Dương, huyện Hoành Bồ diện tích 376 ha, trong đó 20,8 ha là diện tích hành lang lưới điện 500 KV, hơn 133 ha thuộc đất rừng phòng hộ… được giao cho công ty.

Ngay khi dự án được phê duyệt, công ty đã triển khai ngay trên vị trí có than. Đến tháng 3/2017, dự án này bị UBND tỉnh “sờ gáy” cùng 13 dự án khác có phát lộ than. Tổng khối lượng than phát lộ được thu hồi của các dự án núp bóng khai thác than này lên đến gần 400.000 tấn. Từ đó đến nay, dự án trồng cây ăn quả chất lượng cao này vẫn giẫm chân tại chỗ khi chưa giải phóng xong mặt bằng.

Ngoài ra, công ty vẫn triển khai dự án cảng tổng hợp và khu dịch vụ tại thôn Tân Tiến, xã Lê Lợi với tổng diện tích nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch là 202,9 ha. Đến nay, khối lượng vật liệu san nền của dự án này còn thiếu khoảng 3,5 triệu m3.

Người dân rất bức xúc với việc "núp bóng" khai thác than của Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long.

Công ty này lại tiếp tục đề nghị xin địa điểm khai thác đất san nền tại thôn Yên Mỹ, xã Lê Lợi. Dư luận hoài nghi địa điểm công ty xin cấp thêm đất cũng nằm trên vỉa than. Liệu “kịch bản” xin đất làm dự án để khai thác than trái phép có tiếp diễn?

UBND huyện Hoành Bồ thừa nhận một số dự án do Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long gia cố các hạng mục đập dâng Đá Trắng xã Thống Nhất để kéo dài, chậm tiến độ bị thu hồi vốn. Một số dự án cấp phép trồng cây ăn quả, xây dựng nghĩa trang song doanh nghiệp để phát lộ tài nguyên than, kéo dài dự án, gây bức xúc trong dư luận và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Đầu tháng 12/2018, Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình đã yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo làm rõ về tình trạng khai thác, buôn bán than trái phép tại khu vực thành phố Cẩm Phả và huyện Hoành Bồ.