Nút mạch lấy u máu khổng lồ trong xương chậu cho trẻ 12 tuổi

Lòng khối u là cả một bể máu

Bé P.N. (12 tuổi ở Hải Dương) bị đau âm ỉ vùng hông trái cách đây 2 năm nay. Gia đình đưa đi khám không phát hiện ra bệnh gì cụ thể mà chỉ được chẩn đoán: Rối loạn phát triển xương tuổi dậy thì.  Nhưng càng ngày đau càng tồi tệ hơn, bé suy sụp, gầy mòn, hốc hác, gia đình đưa đi khám thì được kết luận: Có khối nang xương phình mạch lớn vùng xương chậu bên phải đường kính trên 20cm, xâm lấn phá hủy gần như hoàn toàn cánh chậu. Trên phim chụp cắt lớp mạch máu, có thể thấy rất nhiều mạch máu lớn nhỏ nuôi khối u và trong lòng khối u là cả một bể máu chỉ chờ chực vỡ ra bất cứ lúc nào đe dọa tính mạng.

Hình ảnh khối u khổng lồ và hệ thống phức tạp mạch máu nuôi u.

GS.TS.BS Trần Trung Dũng, Trưởng Phân môn Chấn thương - Chỉnh hình, Trường Đại học Y Hà Nội, Giám đốc trung tâm Phẫu thuật khớp và Y học thể thao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội cho biết, nang xương phình mạch tuy là một khối u lành tính, nhưng do sự phát triển quá mức của tổ chúc u với thành phần chủ yếu là máu trong lòng xương, gây phá hủy mạnh tổ chức xương dẫn đến vỡ, gãy xương và xâm lấn ra phần mềm xung quanh. Đối với loại u này, khi tổ chức xương chưa bị phá hủy hoàn toàn thì phương pháp điều trị hiệu quả nhất là phẫu thuật nạo lớp nội mạc u, hỗ trợ xử lý u bằng cồn có thể tiêm hóa chất sau đó trám lại khoảng trống mất xương bằng cách ghép xương nhân tạo.

Một nhánh mạch nuôi u đồng thời nuôi cả khối cơ mông, nếu nút mạch không đúng sẽ dẫn tới hoại tử toàn bộ khối cơ mông của bệnh nhân

Tuy nhiên, với những trường hợp muộn, khi cấu trúc xương đã bị phá hủy hoàn toàn như cháu P.N., nguy cơ phải cắt nửa cánh xương chậu để ngăn u chảy máu cấp tính, cứu tính mạng bệnh nhân là có thể xảy ra. 

Nút mạch trước phẫu thuật

GS.TS Trần Trung Dũng và các cộng sự quyết định thực hiện ca đại phẫu này. Bởi khối u được nuôi dưỡng và cấp máu bởi 3 nguồn mạch máu lớn cùng vô vàn mạch máu nhỏ từ động mạch chậu, nên bước đầu tiên các chuyên gia đã tiến hành nút những mạch nuôi này trước phẫu thuật để ngăn sự phát triển tiếp tục của khối u và phòng được nguy cơ khối u chảy máu không cầm trong mổ.

Gần nửa lít tổ chức u kèm máu cục được lấy bỏ thành công từ xương chậu của bệnh nhân.

Ngày 27/3, các chuyên gia can thiệp điện quang của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, đứng đầu là ThS Nguyễn Ngọc Cương đã tham gia phối hợp thực hiện thành công cùng với sự góp sức của robot định vị Pheno Artis trong suốt cuộc mổ. Sau can thiệp, hầu hết các mạch máu nuôi khối u đều bị nút lại, đảm bảo cho ca phẫu thuật ngày sau đó diễn ra an toàn.

Ngày 29/3 kíp phẫu thuật của Trung tâm Phẫu thuật Khớp và Y học thể thao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội nhanh chóng thực hiện ca mổ lấy bỏ khối u. 

ThS.BS. Nguyễn Trần Quang Sáng, Trưởng Đơn vị phẫu thuật bệnh lý u của Trung tâm cho biết, ca đại phẫu kéo dài suốt 2 tiếng đồng hồ. Đúng với những dự đoán ban đầu, khi mở vào trong xương, thấy khối u đã xâm lấn phá hủy gần hoàn toàn cánh chậu, hình dạng xương chậu chỉ còn duy trì bởi một lớp vỏ xương mỏng. Bên trong lòng xương chậu là hơn 500ml tổ chức u lẫn máu không đông. Dù đã có nút mạch từ trước, máu vẫn rỉ rả chảy ra từ tổ chức u. Các bác sĩ đã phải tích cực vừa lấy bỏ hoàn toàn tổ chức u vừa cầm máu. Sau khi khối u được lấy bỏ thành công, chúng tôi đã trám lại phần xương khuyết thiếu bằng tổ chức xương nhân tạo. Rất may, do cháu P.N. còn đang tuổi phát triển nên màng xương của cháu rất dày, đủ sức để tạo hình lại hình dáng xương chậu. Việc hạn chế chảy máu trước, trong và sau mổ một cách triệt để đã góp phần vào sự hồi phục nhanh chóng của bệnh nhân. Sau ca mổ, cháu P.N không phải nằm hồi sức mà đã sớm được ngồi dậy, sinh hoạt, tập luyện tại giường và sớm sẽ tập đi trong những ngày tới.

“Phụ huynh cần để ý quan tâm hơn đến các cơn đau nhức xương của con, nhất là các cháu đang trong lứa tuổi dậy thì. Nếu trẻ có triệu trứng đau âm ỉ trong xương, cần sớm đưa con đến các trung tâm Chấn thương chỉnh hình có uy tín để thăm khám. Dù là các khối u được coi là lành tính nhưng cũng cần sớm quan tâm, điều trị để tránh được những hệ quả đáng tiếc lâu dài về sau”, ThS.BS. Nguyễn Trần Quang Sáng khuyên.