<div> <p><strong>Học sâu nhưng không đỗ cao</strong></p> </div> <p>Tổ tiên Nguyễn Đăng Đệ người xã Phù Lưu Tràng, huyện Thiên Lộc, phủ Đức Quang, trấn Nghệ An (nay là xã Phù Lưu, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh), nguyên là họ Trịnh. Cụ tổ xa đời là Trịnh Cam, làm quan thời nhà Lê đến Binh bộ Thượng thư.</p> <p>Đến khi Mạc Đăng Dung phế Lê Cung Hoàng lập lên nhà Mạc, Trịnh Cam tránh vào ở Thuận Hóa, muốn chiêu tập những người trung nghĩa, mưu đồ khôi phục nhà Lê, nhưng chưa làm được đã chết. Về sau con cháu bèn nhập tịch ở xã An Hòa thuộc huyện Hương Trà, chiếm khoa mục rất nhiều.</p> <p>Nguyễn Đăng Đệ (gốc Trịnh), cháu đời thứ 7 của Trịnh Cam là con thứ ba của Trịnh Phú, húy Viễn, tự Bang, hiệu Hòa Đức. Ông sinh ngày 17 tháng 6 năm Kỷ Dậu (14/7/1669) là người ôn nhã trung chính, văn học sâu rộng. Năm Đăng Đệ còn nhỏ, có thầy tướng số trông thấy bảo rằng: “Khiếu mắt có tàng thần, có quý cách đấy, chỉ tiếc tai thấp, không đỗ cao được”.</p> <p>Ông thi đỗ chính đồ năm Ất Hợi (1695) bổ làm huấn đạo Triệu Phong. Năm Tân Tỵ (1701) thi đỗ sinh đồ. Đời vua Lê Hiển Tông (1740-1786) được bổ làm huấn đạo rồi thăng Tri huyện Minh Linh.</p> <p>Năm Mậu Tý (1708) lúc 39 tuổi, Nguyễn Đăng Đệ được phong Văn chức, do là người ngay thẳng, giỏi ứng đối và thông thạo việc thảo ra các văn bản cho nhà chúa, nên được chúa Nguyễn Phúc Chu tin yêu ban cho quốc tính mà đổi ra họ Nguyễn (họ nhà chúa).</p> <p>Từ đó toàn tộc Trịnh được đổi gọi tộc danh là Nguyễn Đăng. Năm Nhâm Thìn (1712) mùa hạ, Đăng Đệ được thăng ký lục ở doanh Quảng Nam. Khi làm quan, Nguyễn Đăng Đệ làm cho kiện cáo được giảm đi, phong tục được khuyến khích, dân đều yêu mến.</p> <p><strong>Làm cho dân không kiện cáo</strong></p> <p>Năm Ất Mùi (1715) Nguyễn Đăng Đệ được thăng Doanh đô tri. Năm Đinh Dậu (1717) mùa xuân, chúa cho rằng Đăng Đệ trước ở Quảng Nam, làm việc thanh liêm, công minh, chính trực, việc kiện cáo do vậy được yên ổn, vốn được nha lại và dân chúng tin phục bèn cho đi bình chức ký lục Quảng Nam. Chúa viết câu đối ban cho:</p> <p> “Lập pháp tinh hình, cánh kiến ngã triều sinh Cấp Ảm</p> <p>Sử dân vô tụng, phương tri ngô quốc hữu Hoài Nam”</p> <p>Nghĩa là: Lập luật pháp, bớt hình phạt lại thấy triều ta có cấp Ảm</p> <p>Làm cho dân không kiện cáo, mới biết nước ta có Hoài Nam.</p> <p>Năm Giáp Thìn (1724), Đăng Đệ được thăng chính danh ký lục. Ông xin cấm các hàng tiền bằng gang, kẽm, chì và sắt không được dùng để mua bán. Tiền đồng mẻ, gãy không được chọn chê. Chúa nghe theo.</p> <p>Đời Lê Túc Tông năm đầu (1725) Nguyễn Đăng Đệ vâng mệnh Nguyễn Phúc Thụ (1725- 1738) đi tuần thú các tỉnh từ Quảng Nam trở vào kiểm tra các phủ, định rõ thể lệ quan chức của các thuộc mới lập. Thuộc nào từ 500 người trở lên đặt cai thuộc, ký thuộc đều một người. Thuộc nào từ 450 người, đặt một ký thuộc. Thuộc nào từ 100 người trở xuống, đặt một tướng thần. Duy các thuộc Hoa Châu, Phú Châu, hộ làm liềm, nhà đan lưới và nhà bè đặt một đề lĩnh.</p> <p>Đăng Đệ lại xin cấm dân đánh bạc, kiện gian, trốn tránh sai dịch và ẩn lậu đinh khẩu. Chúa đều chấp nhận và cho thi hành.</p> <p>Sau đó ông bị ốm nghỉ việc. Ngày 28 tháng 11 năm Đinh Mùi (9/1/1728) ông mất, thọ 59 tuổi được tặng Đặc tiến Kim tử Vinh Lộc đại phu, Thụy Cương nghị, được nhà chúa cho nhiều tiền, lụa để mai táng.</p> <p>Ông có 2 bà vợ, bà chính là Nguyễn Thị Luân, bà thứ là Ngô Thị Liên, sinh được 15 con trai và 10 con gái. Các con của Đăng Đệ đều thành đạt, trong đó người con thứ 7 của ông là Nguyễn Đăng Nghi, húy Thịnh, hiệu là Cư Trinh là khai quốc công thần của nhà Nguyễn.</p> <p><strong>Trịnh Dương</strong></p> <!--.saic-wrapper -->
- KỶ NIỆM 70 NĂM CHIẾN THẮNG ĐIỆN BIÊN PHỦ
- NỔ LÒ HƠI Ở ĐỒNG NAI
- CƠ SỞ THẨM MỸ SAI PHẠM
- VI PHẠM MÔI TRƯỜNG
- NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM
- SAI PHẠM CHUNG CƯ BẢO SƠN NGHỆ AN
- BỆNH RUBELLA
- MỘT HỌC SINH TỬ VONG Ở NHA TRANG
- CÚM A/H5N1
- NAM SINH LỚP 8 BỊ ĐÁNH CHẾT NÃO
- TAI NẠN GIAO THÔNG 2024
- TẾT GIÁP THÌN 2024
- THỊ TRƯỜNG TẾT 2024
- NHỮNG CÁI NHẤT CỦA VIỆT NAM, THẾ GIỚI NĂM 2023
Nguyễn Đăng Đệ – vị quan liêm chính
Nguyễn Đăng Đệ – vị quan liêm chính. Ở những nơi ông làm quan, việc kiện cáo luôn được yên ổn, nên ông được nha lại và dân chúng tin phục.
Theo Đời sống
Thân Văn Nhiếp – vị quan cương trực – kỳ 2: Đánh giặc bằng vườn không nhà trống
Thân Văn Nhiếp – vị quan cương trực
Hoàng Ngũ Phúc – vị quan đặc biệt – kỳ 3: Vị tướng chưa hề biết bại
Hoàng Ngũ Phúc- vị quan đặc biệt
Hoàng Ngũ Phúc- vị quan đặc biệt- Kỳ 2: tiến lui đúng lúc
Lưỡng quốc Thượng thư Nguyễn Sư Mạnh – kỳ 2: Tài cao học rộng
Lưỡng quốc Thượng thư Nguyễn Sư Mạnh
Vũ Trọng Bình – vị quan “liêm, bình, cần, cán” – kỳ 3: Trị dân thế nào mà dân yên
Chiêm ngưỡng 5 dòng sông ngắn nhất thế giới
Không phải con sông nào cũng dài, cũng lớn. Có nhiều dòng sông ngắn tới nỗi mà bạn có thể dễ dàng đi hết chiều dài của chúng chỉ trong vòng... một phút.
Loài chim bay cao nhất thế giới, "nghiện" ăn xác thối
Loài chim giữ kỷ lục bay cao nhất thế giới là kền kền Rüppell (Gyps rueppellii), có thể đạt độ cao lên tới 11.300 m. Đặc biệt, món ăn ưa thích của chúng là xác chết đã thối rữa.
Kho báu niên đại 370 năm bất ngờ phát lộ dưới sông, chuyên gia sững sờ
Kho báu được tìm thấy ở độ sâu khoảng 5 mét dưới đáy sông Mân sau khi các nhà khảo cổ khai quật suốt 4 tháng với sự hỗ trợ của 20 máy bơm nước.
Kỳ lạ loài ếch tròn “núng nính”, kêu như chim hót
Loài ếch mưa sa mạc (Desert Rain Frog) là một trong những loài ếch kỳ dị và hiếm gặp nhất trên thế giới.
Bất ngờ 8 loài động vật "lề mề" nhất hành tinh
Hải quỳ, sao biển, lười ba ngón.... là những loài động vật sống một cuộc sống chậm rãi, ít khi cần đến tốc độ để săn mồi hoặc tránh kẻ săn mồi.
Lộ diện thủy quái dài 10m, hàm răng đủ nghiền nát rùa biển
Hóa thạch này cung cấp thông tin về một thân hình dài khoảng 10m, với hàm răng đủ mạnh để nghiền nát rùa biển và các loài vỏ cứng khác.
Những đặc sản nức tiếng của Tam Đảo khiến bao người say mê
Ngoài thu hút khách du lịch bởi nhiều cảnh đẹp và con người thân thiện, chất phác, Tam Đảo còn nổi tiếng với những món đặc sản mang đậm dấu ấn chỉ có ở nơi đây.
Rò rỉ ảnh render Sony Xperia Ace IV, có gì hấp dẫn?
Dòng smartphone Xperia của Sony chủ yếu bao gồm các điện thoại thông minh thuộc dòng Xperia 1, Xperia 5 và Xperia 10. Tuy nhiên, thương hiệu này còn cung cấp một mẫu khác ở phân khúc giá rẻ hơn, đó là Xperia Ace.
Kỳ lạ những loài động vật có thể phát sáng để tỏ ra nguy hiểm
Một trong những khả năng thú vị của các loài sinh vật mà cho đến nay vẫn hấp dẫn giới khoa học, đó là cơ chế tự phát sáng một phần hoặc toàn bộ cơ thể nhằm mục đích ngụy trang, săn mồi...
Loài rắn hiền lành với con người, nhưng lại là kẻ thù của rắn độc
Rắn hổ hành có thể kháng nọc độc của một số loài rắn độc nhưng chỉ có thể chống lại những con có kích thước nhỏ hơn. Chúng được coi là "kẻ thù" của các loài rắn độc khác, nhưng không tấn công con người.
Tiết lộ thú vị về giống rùa xanh từ Malaysia đến Côn Đảo đẻ 108 trứng
Mới đây, một chú rùa xanh từ Malaysia, nặng gần 100 kg, đã đến hòn Bảy Cạnh, Côn Đảo và đẻ 108 trứng.