Thay thế 6,5 triệu lao động
Một trong những sản phẩm không thể không nhắc tới khi nói về hiệu quả ứng dụng công nghệ trong cuộc chiến chống lại Covid-19, đó là thiết bị kiểm tra khai báo y tế thông minh (Cli - SmartEyes). Đây là thiết bị có thể theo dõi kiểm soát tình trạng thân nhiệt, quét mã người ra vào với số lượng lớn và phát hiện những trường hợp có nguy cơ lây lan bệnh một cách tự động, thay thế cho việc đo thân nhiệt thủ công, cầm tay, nhằm giảm nguy cơ cho người sử dụng và hạn chế tối đa tình trạng lây nhiễm chéo. Sáng chế là sản phẩm của nhóm hơn 20 kỹ sư công nghệ thông tin, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
PGS.TS Phạm Hồng Quang, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết, sản phẩm bắt đầu được nghiên cứu từ cuối năm 2020. Sau nhiều lần thiết kế phần cứng, chỉnh sửa lập trình phần mềm và sản xuất thử nghiệm thiết bị, nâng cấp, đến giữa tháng 8/2021 mới hoàn thiện đưa vào ứng dụng.
Để mở cửa phát triển kinh tế, sống chung với dịch Covid-19, việc kiểm soát chặt chẽ các điểm công cộng là cần thiết. Theo tính toán sơ bộ của Bộ Y tế, có khoảng 6,5 triệu cơ sở dự kiến triển khai kiểm tra đầu đọc mã y tế cá nhân khi tiến hành mở cửa, bao gồm các cơ quan nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, tòa án, các cơ quan hành chính cấp tỉnh, huyện, xã, các doanh nghiệp, khu công nghiệp, bệnh viện, trường học, bến tàu xe, khu chung cư… Nếu sử dụng nhân lực để kiểm soát, sẽ cần tương ứng ít nhất 6,5 triệu lao động, đầu đọc QR Code và máy tính hoặc điện thoại di động. Việc kiểm soát thủ công rất chậm và ẩn chứa nguy cơ lây nhiễm, không an toàn. Giải pháp cho “bài toán” này là thiết bị theo dõi kiểm soát Cli – SmartEyes.
Theo PGS.TS Phạm Hồng Quang, thay vì phải có người trực chốt, đo thân nhiệt, quét mã QR… thì hệ thống này không cần người vận hành. Người đi qua thiết bị quét kiểm tra y tế không cần bỏ khẩu trang, chỉ cần đưa trán vào cách cảm biến 3cm để đo nhiệt độ, sau đó giơ mã QR Code cá nhân hoặc chụp QR Code địa điểm là thiết bị sẽ tự động báo thân nhiệt, cấp độ nguy cơ dịch (trên cơ sở dữ liệu khai báo y tế, lịch sử dịch tễ, tiêm văcxin, xét nghiệm)… của người dân từ cổng dữ liệu qr.tokhaiyte.vn hiển thị trên màn hình. Người không đủ điều kiện qua cửa, sẽ có chuông báo, màn hình sẽ báo lý do (sốt, cấp độ nguy cơ dịch cao…).
Giải quyết bài toán chồng chéo ứng dụng
Theo quan sát của phóng viên, thiết bị là một chiếc hộp khá nhỏ gọn bên trong tích hợp “mắt thần” cảm biến thực hiện các chức năng đo thân nhiệt, quét mã QR khai báo y tế tự động, kết nối wifi liên thông với cổng dữ liệu, nhận dạng khuôn mặt, đo nồng độ oxy trong máu. Đại diện nhóm nghiên cứu cho biết, thiết bị bao gồm một máy tính gắn liền camera; cảm biến đo nhiệt độ hồng ngoại; phần mềm nhận dạng mặt và QR Code; màn hình và còi chip thông báo kết quả kiểm tra y tế. Khi người đến địa điểm kiểm tra làm đủ thủ tục đo nhiệt độ, khai báo QR Code y tế cá nhân, phần mềm tự động nối kết với cổng thông tin của Bộ Y tế để hiển thị và cảnh báo tại điểm cảnh tra về nguy cơ lây nhiễm dịch. Các thông tin kiểm tra người đến địa điểm được liên thông đưa về Bộ Y tế để phục vụ truy vết sau này.
Thiết bị cũng tích hợp quét token điện tử chứa mã QR Code tốc độ cao để giảm thiểu thời gian kiểm soát ra vào ở những nơi có lưu lượng vào ra lớn gồm: Khu công nghiệp, công xưởng, nhà máy, các điểm kiểm tra y tế trên đường. Đặc biệt, để bảo đảm xác thực của khai báo y tế qua QR Code cá nhân, Cli-SmartEyes còn sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) nhận diện khuôn mặt nhằm phát hiện các trường hợp không trung thực sử dụng QR Code của người khác để lưu thông.
Theo chị Nguyễn Thị Hiền, tiểu thương chợ Hàng Da, những người già không có điện thoại thông minh có thể thực hiện khai báo y tế trên thiết bị Cli – SmartEyes. Người dân chỉ cần đặt ngón tay lên cảm biến trên thiết bị vài chục giây, các dữ liệu về nhịp tim, nhịp thở, lượng SPo2 sẽ hiển thị và hệ thống tự động cảnh báo bằng âm thanh thông báo đồng thời ghi chú trên màn hình nếu có khả năng bị ốm, khuyến cáo người dân đến cơ sở tham khám y tế gần nhất. Máy có hệ thống kết nối với cổng kiểm tra y tế điện tử QR.tokhaiyte.vn. Thông tin dịch tễ của người dân sẽ hiện trên màn hình khi thực hiện khai báo y tế mà không phát sinh ứng dụng mới.
PGS.TS Phạm Hồng Quang cho biết, sản phẩm sản xuất trong nước, tùy thuộc vào thiết kế tích hợp ít hay nhiều tính năng mà giá dao động không quá 5 triệu đồng/thiết bị. Nếu được thương mại hóa, sản phẩm sẽ có giá thấp hơn nữa. Hiện nhóm nghiên cứu đã phối hợp với Công ty Châu Long sản xuất khoảng vài trăm thiết bị lắp đặt ở trụ sở UBND phường Cửa Đông (Hoàn Kiếm, Hà Nội), chợ Hàng Da, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam… để kiểm soát y tế với người ra vào. Sản phẩm giúp chủ động phòng chống dịch hiệu quả trong bối cảnh bệnh Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp như hiện nay.
