Quả chay là một loại quả vô cùng quen thuộc ở làng quê Bắc Bộ, mang theo hương vị dân dã của tuổi thơ.
Cây chay thường đậu quả vào đầu mùa thu (tháng 7 - tháng 8). Quả xanh non có vỏ màu xanh, ruột hồng; trong khi quả chín có cả vỏ và ruột đều màu vàng hoặc đỏ. Hương vị của quả chay chua chua pha lẫn ngọt ngọt, tương đối dễ ăn. Bề mặt vỏ hơi sần và có lông, quả có rất nhiều hình dáng đa dạng khác nhau.
Trước đây, quả chay từng là thứ quà nhà quê giá rẻ, thậm chí dù rụng đầy gốc cây vẫn ít ai đoái hoài. Thế nhưng, với người Hà Nội, loại quả này lại đang trở thành thức quà được nhiều người săn lùng.
 |
Loại quả xưa rụng đầy gốc ít ai đoái hoài, nay được nhiều người săn lùng. Ảnh minh họa |
Trong quả chay chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe như: vitamin A, vitamin C, enzyme, axit amin, chất chống oxy hoá,... Vì vậy, nó mang tới khá nhiều công dụng mà bạn có thể chưa biết.
Giảm tỷ lệ ung thư
Theo các nhà khoa học, trong trái chay chín chứa benzaldehyde, một hợp chất hữu có có mùi thơm. Nó có khả năng góp phần ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào gây ung thư. Đặc biệt là các bệnh liên quan đến ung thư hạch bạch huyết và ung thư vú.
Cải thiện hệ tiêu hóa
Trong trái chay chứa một lượng nhỏ men sinh học, đồng thời tính axit của quả giúp ích cho quá trình tiêu hóa thức ăn. Nếu ăn quả này với một lượng vừa đủ còn kích thích vị giác giúp bạn ăn ngon miệng hơn. Chất xơ dồi dào trong trái cây chay cũng hỗ trợ nhuận tràng, giảm thiểu tình trạng táo bón hoặc đầy bụng.
Giảm mỡ máu, tốt cho tim mạch
Trong đông y chứng minh, quả chay có chứa men béo, men phân giải trong quả chay có tác dụng giảm mỡ máu, và phân giải mỡ máu, giảm cholesterol tích tụ trong máu, từ đó giảm huyết áp, đề phòng được các bệnh vành tim.
Chống viêm, tiêu sưng
Trong Đông y, người ta sử dụng quả chay để giúp chống viêm, tiêu sưng... Cách dùng rất đơn giản, bạn chỉ cần bóc vỏ quả chay và ăn trực tiếp phần thịt quả. Có thể dùng quả chay khô thay cho quả chay tươi.
Ngoài ra, chiết xuất từ lá cây chay cũng có tác dụng rất tốt trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý về xương khớp như thoát vị đĩa đệm, viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ, đau thần kinh tọa, nhược cơ....
Giúp giảm cân hiệu quả
Các axit trong quả Chay có khả năng thúc đẩy quá trình tiêu hóa. Hơn nữa nó còn giúp đánh tan các khối mỡ dư thừa trong cơ thể. Từ đó hỗ trợ tích cực cho quá trình giảm cân.
Một số món ăn từ quả chay
Quả chay khi còn sống có vị chua, khi chín có vị hơi chua ngọt. Chính vì thế, người ta thường dùng để ăn trực tiếp hoặc làm nguyên liệu cho các món cá kho, canh chua....
Dưới đây là một số món ăn từ quả chay thơm ngon hấp dẫn:
Quả chay kho cá
Nguyên liệu
Cá trắm (hoặc cá quả, cá thu...): 600g
Thịt ba chỉ: 100g
Cà chua: 2 trái
Quả chay: 2 trái
Hành khô, ớt, gừng
Gia vị thông dụng
Cách làm món quả chay kho cá
Cá mua về sau khi sơ chế mang đi rửa sạch, loại bỏ hết màng đen. Đem cá ướp với ½ muỗng cà phê bột canh. Bắc chảo lên bếp, cho dầu ăn vào, dầu sôi thì cho cá vào chiên sơ.
Quả chay, cà chua rửa sạch. Cắt lần lượt cà chua và quả chay thành từng lát.
Thịt ba chỉ ngâm với nước muối, sau đó rửa sạch rồi cắt thành miếng vừa ăn.
Củ gừng gọt sạch vỏ, rửa sạch, cắt sợi.
Chuẩn bị một chiếc nồi, cho cà chua vào đáy nồi inox, tiếp theo là các nguyên liệu khác gồm: cá, gừng, thịt ba chỉ, ớt cùng với nước màu, nước mắm, hạt nêm, bột ngọt theo khẩu vị, trộn đều và để yên khoảng 15 phút cho ngấm gia vị.
Bắc nồi cá lên bếp, đun với lửa nhỏ đến khi thịt cá chín mềm và nước gần cạn cho hành lá cùng tiêu xay vào là hoàn thành.
Canh chua sườn với quả Chay
Món ăn này chế biến gần giống với món canh chua cá quả Chay. Chỉ cần thay cá bằng xương sườn heo là được. Nguyên liệu chuẩn bị là 1kg xương sườn heo, quả Chay tươi cần 1 – 2 quả hoặc 10 – 12 lát quả khô, cà chua 2 quả, hành lá, thì là, cà chua, dầu ăn, một số loại gia vị (mắm, muối, mì chính)
Xương sau khi mua về bạn cần trần qua nước sôi cho sạch, sau đó đem ninh từ 15 – 20 phút. Cho luôn quả Chay vào ninh với xương để sau khi chín sẽ đem ra dầm tọa độ chua. Sau đó đem phi hành và xào cà chua lên cho thơm. Đổ hỗn hợp này vào với xương đã hầm và nêm nếm gia vị cho vừa ăn. Sau khi bắc bếp ra thì cho hành và thì là vào là xong.
Sinh tố quả Chay
Quả Chay khi chín có vị ngọt mát dùng làm sinh tố ăn rất mát. Bạn chỉ cần chuẩn bị 5 – 7 quả chín tùy vào khẩu phần ăn của mình. Sau đó rửa sạch, gọt vỏ, bỏ hạt và cho vào dầm chung với đường. Lượng đường sẽ tùy vào sở thích của bạn là ngọt nhiều hay vừa phải.
Món ăn này ăn mát rất ngon, bạn có thể cho thêm vào viên đá lạnh hoặc để vào ngăn mát tủ lạnh. Đây là một món sinh tố đơn giản, nhưng rất ngon và giúp làm mát cơ thể hiệu quả.
