Có thể nói, nguyên nhân chủ yếu khiến người dân địa phương bức xúc chặn xe chở rác là do các bãi rác gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến cuộc sống của họ. Đặc biệt các nhà máy xử lý rác không tuân thủ cam kết về quy trình xử lý rác, không đền bù tái định cư theo quy định và không hỗ trợ y tế, đảm bảo sinh kế cho người dân. Điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, sản xuất và đời sống của người dân, thậm chí có nơi kéo dài nhiều năm nhưng không được giải quyết triệt để, kịp thời hoặc hứa rồi... để đấy!
Vì vậy, muốn giải quyết dứt điểm tình trạng trên, cơ quan chức năng cần phải có giải pháp căn cơ, lâu dài để đảm bảo cuộc sống, quyền lợi cho người dân ở xung quanh các bãi rác. Theo đó, trước mắt cần có chính sách ưu đãi về đền bù, tái định cư, cho vay vốn, chuyển đổi nghề nghiệp đối với các hộ dân bị ảnh hưởng trong khu vực ảnh hưởng của các bãi rác.
Đối với những hộ gia đình không thể di dời thì nên có các chính sách ưu đãi, hỗ trợ đặc biệt để bù đắp những khó khăn, thiệt hại do bãi rác gây ra. Có thể hỗ trợ trực tiếp về nước sạch, điện sinh hoạt, miễn giảm học phí cho con em họ, miễn giảm tiền thuế sử dụng đất hàng năm... Hoặc hỗ trợ trực tiếp bằng tiền trợ cấp hàng tháng tính theo đầu người đối với các gia đình sống xung quanh bãi rác.
Bên cạnh đó, cần có chính sách hỗ trợ y tế cho người dân đã và đang sống xung quanh bãi rác bị mắc bệnh liên quan đến ô nhiễm môi trường, nhất là các bệnh hiểm nghèo. Như vậy, vừa bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân, vừa giảm được những khó khăn, thiệt thòi mà họ phải chịu khi phải sống chung với các bãi rác ô nhiễm, độc hại.
Để có tiền hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng sống xung quanh các bãi rác cần giảm tối đa các chi phí quản lý, chi phí không cần thiết khác như chăm sóc cây cảnh, hoa tươi trong các đô thị, nhất là tăng phí thu gom rác. Việc tăng phí thu gom rác trước mắt nên thực hiện đối với khu vực dịch vụ, kinh doanh nhà hàng, khách sạn hoặc những lĩnh vực thải nhiều rác; tiếp đó là các hộ dân sinh sống ở khu vực trung tâm thành phố, đô thị ít bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm, có môi trường sống tốt.
Điều này vừa giúp có thêm kinh phí để hỗ trợ người dân khu vực bãi rác, vừa chia sẽ những khó khăn thiệt thòi với những người dân phải ngày đêm “sống chung với rác’. Đồng thời, tạo sự công bằng giữa mọi người trong cùng sống trong một không gian nhất định, đặc biệt là hạn chế tình trạng người dân bức xúc chặn xe chở rác ngày càng gia tăng hết sức phức tạp hiện nay./.
