Đột biến gen gây ung thư
Ung thư dạ dày cũng giống các loại ung thư khác, ở cơ thể bình thường, tế bào phân chia, phát triển và chết đi theo 1 chu trình định sẵn. Khi còn trẻ tế bào phân chia nhanh hơn. Khi bị ung thư tức tế bào phân chia nhanh hơn, nó nhân lên , phát triển, phân chia không theo chương trình định sẵn.
TS.BSCC Hoàng Đình Chân, nguyên giảng viên trường ĐH Y HN, GĐ Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt cho biết, tế bào ung thư nói chung, ung thư dạ dày nói riêng hình thành do đột biến xảy ra ở những gen kiểm soát hoạt động của tế bào, đặc biệt là những gen liên quan đến sự sinh trưởng và phân chia của tế bào.
Nếu đột biến xảy ra ở gen kích thích tế bào phân chia làm cho gen này hoạt động mạnh lên hoặc xảy ra ở gen kìm hãm sự phân chia khiến gen này hoạt động yếu đi hoặc không hoạt động, những trường hợp này sẽ làm cho tế bào tăng sinh không kiểm soát, dẫn đến hình thành khối u. Trong tế bào ung thư, đột biến thường không chỉ xảy ra ở một gen mà có thể xảy ra ở nhiều gen khác nhau. Tế bào ung thư có thể tách khỏi khối u và di căn. Ung thư liên quan đến gen nhưng tại sao một số quốc gia, tỷ lệ ung thư tăng cao ở nhiều đối tượng khác nhau ?
Ăn cá để trường thọ nhưng tỷ lệ ung thư cao
Theo TS.BSCC Hoàng Đình Chân, qua nghiên cứu người ta thấy tập quán sinh hoạt cũng có thể gây ung thư. Người ta biết đến Nhật Bản là đất nước sử dụng cá thay thịt rất nhiều và người dân có tuổi thọ cao vào hàng nhất thế giới (81,9 tuổi). Cá là nguồn protit quý, có đủ các acid amin cần thiết. Mỡ cá có nhiều vitamin A, D và các loại axit béo chưa no. Cá biển có nhiều chất khoáng quan trọng như canxi, photpho, clo, natri, fluo và các yếu tố vi lượng (đồng, asen, coban, kẽm, iốt...).
Lượng iốt ở một số loại cá biển rất cao, cá thu có từ 1,7- 6,2 mg/kg. Thịt của cá dễ tiêu và dễ hấp thu, tổ chức liên kết phân phối đều nên khi nấu thì chóng chín, mềm, dễ tiêu hóa và hấp thu. Tuy nhiên, người dân Nhật hay ăn cá sống và tỷ lệ người mắc ung thư dạ dày cũng cao vào hàng top của thế giới, tiếp đến là người dân vùng đông nam á trong đó có Việt Nam.
Ở Mỹ các năm trước tỷ lệ ung thư dạ dày rất cao nhưng gần đây đã giảm xuống đáng kể. Thói quen ăn cá sống, cá ướp muối, dưa muối, cà muối, thịt hun khói…khiến ung thư dạ dày gia tăng. Bên cạnh đó, việc ăn cá nướng, thịt nướng nhiều cũng không tốt cho dạ dày. Quá trình nướng thực phẩm phát sinh nitorat, nitorit dễ làm ung thư dạ dày.
Trước đây người ta nghĩ rượu là một trong những thủ phạm gây ung thư dạ dày nhưng không có nghiên cứu nào chỉ rõ tác dụng của rượu đối với bệnh ung thư, nhưng ngược lại, những người nghiện thuốc lá lại thường ung thư dạ dày phần tâm vị.
Nam giới thường có thói quen ăn xong hút một điếu thuốc lá, điều này rất không tốt cho sức khỏe. Các nghiên cứu chỉ ra, khi ăn xong, dạ dày và ruột co bóp mạnh, tuần hoàn máu tăng nhanh, nếu hút 1 điếu thuốc lá, cơ thể sẽ hấp thu lượng độc tố gấp 10 lần, tương đương hút 10 điếu thuốc.
Khói thuốc lá làm hư hại lớp nhày bảo vệ dạ dày, khiến các bệnh lý về dạ dàynhư viêm loét dạ dày, hành tá tràng... phát triển mạnh hơn, nguy cơ mắc các bệnh ung thư cao hơn so với người không hút thuốc. Qua thăm khám các bác sĩ nhận thấy, người hút thuốc lá kèm theo béo phì còn dễ ung thư dạ dày hơn người bình thường bởi gần ½ số bệnh nhân ung thư dạ dày tâm vị liên quan thuốc lá và béo phì.
Theo các số liệu thống kê, tỷ lệ mắc ung thư dạ dày so với các loại ung thư khác ở Hà Nội chiếm 30,3% nam giới, nữ giới là 1,15% ngoài yếu tố do gen còn do thói quen ăn uống thiếu khoa học, thức khuya, lười vận động… khiến ung thư có cơ hội phát sinh.
Tại các nước phát triển như Mỹ hay Nhật Bản, tỷ lệ người dân mắc ung thư dạ dày cao nhưng gần đây đã giảm xuống nhanh chóng (đặc biệt là Mỹ) do công tác tầm soát bệnh tốt. Khi thấy triệu chứng đầy bụng, đau vùng thượng vị, ợ chua, viêm dạ dày, viêm loét hành tá tráng cần đi khám. Nội soi dây mềm được áp dụng ở nhiều bệnh viện sẽ giúp bác sĩ phát hiện sớm, có hướng điều trị tích cực cho người bệnh.
