Cây hoa súng là thực vật thủy sinh mọc hoang khắp các ao hồ, đầm lầy và được trồng làm cảnh khắp nơi. Các bộ phận của cây (rễ, củ, hoa) đều có thể làm thuốc. Khi dùng làm thuốc, nhổ cây lấy rễ củ, rửa sạch, loại bỏ vỏ ngoài, phơi khô, bảo quản nơi khô ráo.
Theo y học cổ truyền, cây hoa súng có tác dụng chống co thắt, giảm ho, an thần, bổ thận…Thường được dùng bồi bổ sức khỏe, trị hen suyễn, hỗ trợ điều trị mộng tinh, di tinh, mất ngủ, an thần,…
Các nghiên cứu mới nhất cho thấy, trong đó có nhiều hợp chất đa phenol, flavonoid, tannin, saponin…Thí nghiệm trên chuột cho thấy, nước chiết từ súng trắng có tác dụng bảo vệ gan, đặc biệt dùng ở liều 100 – 200mg/kg có tác dụng cải thiện rõ rệt các tế bào thận bị tổn hại, phòng tránh được ung thư tế bào thận.
Hỗ trợ điều trị hen suyễn ở người cao tuổi và trẻ em: Củ súng và hạt cải củ, hai thứ lượng bằng nhau, đem đồ chín, phơi khô, tẩm nước cốt gừng, tán nhỏ thành bột, luyện với mật ong thành viên hoàn bằng hạt ngô, ngày uống 50 viên với nước sôi. Bài thuốc có tác dụng bổ dưỡng, giảm ho, cắt cơn hen.
Chữa ho, rát cổ do viêm họng: Củ súng phơi khô, sau nấu lấy 2 lần nước để cô thành cao lỏng, cho đường làm thành si-rô mà uống, ngày uống 2 - 3 lần, uống 3 - 5 ngày liền.
BS Nguyễn Văn Quang (Hội Nam y Việt Nam)
