Đừng thấy mưa mà nghĩ đã hết hè

Nắng mưa đều cao

Ông Lê Thanh Hải, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn cho biết, mấy ngày nay, do ảnh hưởng của mưa ngâu đến sớm nên xuất hiện mưa và thời tiết mát mẻ do nền nhiệt độ giảm, tuy nhiên, điều này không có nghĩa là mùa hè đã hết và mùa thu đến sớm.

Thực tế cho thấy, tháng 8 mới là tháng nóng nhất của mùa hè. Điểm đặc biệt của tháng 8 là không xuất hiện những đợt nắng nóng gay gắt như các tháng 6, tháng 7 với những giá trị tuyệt đối, tuy nhiên, nếu tính trung bình (ngày và đêm) thì tháng 8 lại là tháng nóng nhất của mùa hè.

Cụ thể, trung bình tháng 8 ở Hà Nội, nhiệt độ đạt tới 29 độ C. Ông Hải phân tích: Nắng nóng được chia làm hai loại: Loại thứ nhất là nhiệt độ ban ngày cao, kéo dài và hay xuất hiện các giá trị tuyệt đối (nhiệt độ có thể lên tới 40-41 độ C) tuy nhiên vào ban đêm nhờ gió Đông Nam thổi nên nhiệt độ giảm chỉ còn khoảng 24-25 độ C.

Loại thứ 2, chính là loại sẽ xuất hiện trong tháng 8 này là ban ngày nhiệt độ chỉ khoảng 33-34 độ C, tuy nhiên ban đêm nhiệt độ lại rất cao, có thể lên tới 30-32 độ C khiến người dân cảm giác cảm thấy thời tiết ngột ngạt, oi bức và mệt mỏi nhất là vào buổi tối và ban đêm.

Đặc biệt, không chỉ có nền nhiệt độ trung bình ngày đêm cao nhất mùa hè, tháng 8 cũng được ghi nhận là tháng nhiều mưa nhất năm ở Bắc Bộ. Thông thường, trong tháng 8, trung bình có tới 17 ngày mưa trong tháng, và lượng mưa trong tháng 8 cũng cao so với tháng 7.

Ví dụ, lượng mưa trung bình trong tháng 8 tại Hà Nội là 318mm, nhưng trong tháng 7 chỉ khoảng 288mm. “Thời gian vừa qua, mưa xuất hiện nhiều ngày liên tiếp khiến nhiều người nghĩ rằng, mưa đã rất nhiều rồi. Thực tế, lượng mưa những ngày qua “chưa ăn thua” gì.

Trừ các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh lượng mưa tương đối lớn trong nửa đầu tháng 7 (gấp 2 – 4 lần trung bình nhiều năm) thì mưa ở các tỉnh Bắc Bộ không nhiều, thậm chí vẫn còn thấp hơn trung bình nhiều năm. Những ngày mưa cuối cùng của tháng 7 này mới có khả năng bù đắp lượng mưa cho Bắc Bộ”, ông Hải phân tích “Vì vậy, mưa lớn còn đang chờ phía trước. Trong những ngày tới chúng ta phải chủ động đối phó với mưa nhiều, nhiệt độ cao, oi bức và khó chịu”.

El Nino là khái niệm dùng để chỉ hiện tượng nóng lên không bình thường của lớp nước mặt thuộc vùng biển phía đông xích đạo Thái Bình Dương. Điển hình El Nino đã gây ra hạn nặng vào mùa khô các năm 1997 – 1998, 2002 – 2003, 2004 – 2005, và 2009 – 2010.

El Nino xuất hiện, đề phòng hạn hán

Ông Lê Thanh Hải, cho biết, từ nay tới cuối năm một trong những điểm đáng lưu ý nhất là hiện tượng El Nino xuất hiện bắt đầu từ tháng 10/2018. Do ảnh hưởng của El Nino thời tiết những tháng cuối năm sẽ có những diễn biến phức tạp.

Cụ thể, từ nay đến cuối năm 2018 có khoảng 4 -6 cơn bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) trên khu vực biển Đông, trong số đó có khoảng 3 – 4 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Số lượng bão và ATNĐ như thế này là không nhiều.

Tuy nhiên, cần phải lưu ý, số lượng tuy ít hơn, nhưng vào những năm El Nino tính bất quy luật của bão sẽ tăng cao. Các thống kê cho thấy, khoảng 40% số năm El Nino có số lượng bão và ATNĐ ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam ít hơn trung bình nhiều năm, tuy nhiên, có một điểm đáng chú ý là trong các năm El Nino xuất hiện lại ghi nhận được những trận bão mạnh, hiếm gặp gây thiệt hại nặng như bão Linda (1997), Xangsane (2006) và Ketsana (2009).

Không chỉ riêng bão, những năm El Nino thường tiềm ẩn những yếu tố khó lường đối với dự báo, cảnh báo mưa ít, hạn hán và xâm nhập mặn cho mùa khô tới…

Nhiều khả năng dưới tác động của El Nino, mùa mưa sẽ kết thúc sớm do vậy lượng mưa trên phạm vi toàn quốc có xu hướng thiếu hụt so với trung bình nhiều năm vào cuối mùa mưa năm 2018.

Chính vì thế, ngay từ bây giờ, chúng ta đã phải nghĩ cách chuẩn bị ứng phó cho mùa khô hạn, thiếu nước ngọt và xâm nhập mặn cho mùa khô sang năm (tức từ tháng 12/2018 đến tháng 5/2019).

Ngoài ra, hiện tượng mưa lớn đến rất lớn cục bộ, cực đoan trong thời đoạn ngắn thường xuất hiện trong những năm chịu tác động của El Nino (ví dụ mưa lớn ở Quảng Ninh vào tháng 7/ 2015, hơn 1500 mm chỉ trong 8 ngày, bằng 3 phần 4 tổng lượng mưa trung bình cả năm).

Sơn Hà