Đơn đỏ chữa kiết lỵ

Theo y học cổ truyền, mẫu đơn có vị đắng, tính mát, vào kinh tâm can tỳ.

Công dụng chữa trị: thanh nhiệt giải độc, hành khí giảm đau, hoạt huyết tán ứ. Ở Ấn Độ, người ta dùng như thuốc làm dịu, làm săn da, lợi tiểu, kháng sinh. Rễ mẫu đơn thường phối hợp vị thuốc khác: lá trị cảm sốt, nhức đầu, phong thấp đau nhức, kinh nguyệt không đều, đau bụng do tích huyết, kiết lỵ, huyết nhiệt mụn nhọt lở ngứa, tiểu đục ra máu. Liều dùng 6-12g rễ, 20-30g lá. 

Ở Ấn Độ, rễ mẫu đơn được dùng trị sốt, lậu, ăn kém ngon, ỉa chảy và kiết lỵ; còn được dùng trị chỗ đau và loét mạn tính. Lá cũng được dùng trị lỵ, khí hư. Hoa được dùng trị lỵ, khí hư, thống kinh, ho ra máu và viêm phế quản xuất huyết. Người ta còn dùng nước sắc hoa hay vỏ cây để rửa mắt đau, vết thương và loét.

Bài thuốc hay dùng:

1. Chữa mẩn ngứa: Đơn đỏ 25g, dùng riêng hay phối hợp với đơn tướng quân, ké đầu ngựa, mã đề, mỗi vị 15g, sắc uống.

2. Kiết lỵ: Rễ tươi đơn đỏ 120g ngâm trong 47g rượu trong 15 ngày, chiết ra uống hàng ngày.

Lương y Chu Văn Tiến, Hội Đông y Vĩnh Tường