Cây cơm nếp thân thảo, mọc bò, thân mềm, các mấu trên thân phình to, rễ mọc ở các mấu. Lá mọc đối hình trứng, dài 3 – 8cm, rộng 2 – 4cm, đầu nhọn, mép hơi có khía tròn và nhăn nheo, hai mặt đều có lông thưa, khi lá bị héo có mùi thơm như mùi cơm nếp. Hoa trắng mọc ở kẽ lá, hay ở ngọn cành, cán hoa dài 5 – 8cm. Quả dài 5 – 7cm, phủ lông mịn, có 4 hạt.
Cây cơm nếp mọc hoang từ hạt ở khắp nơi trên đất nước ta, có một số địa phương trồng cây cơm nếp để lấy lá.
Cây cơm nếp có vị đắng, mùi thơm tính ấm, được nhân dân dùng cho vào nồi cơm, để khi cơm chín có mùi thơm, dùng làm thuốc an thần, chữa bệnh nhức đầu, khó ngủ, tăng sữa, thuốc bổ cho phụ nữ mới đẻ, dùng làm thuốc bó gãy xương.
Làm tăng sữa cho phụ nữ mới đẻ
Bài 1: Lá cơm nếp 20g, đu đủ non 20g, móng giò 200g, gạo nếp 100g. Nấu thành cháo cho sản phụ ăn nóng, ngày một lần vào lúc đói, cần ăn 3 ngày liền.
Bài 2: Lá cơm nếp 20g, quả mít non 25g, móng chó 4 cái, gạo nếp 200g. Nấu cháo và ăn như đã nói ở bài trên.
Bồi bổ cho phụ nữ mới đẻ: Lá cơm nếp 20g. Cho nấu thành nước để sản phụ uống thay nước hàng ngày, cần uống 10 ngày liền.
ThS Thanh Tâm (Trung tâm y tế Sơn Hà)
