Nhiều doanh nghiệp có bất động sản bị phát mại
Trên địa bàn TPHCM, không ít dự án đã sử dụng nhiều năm, nhưng chủ đầu tư vẫn không thể tiến hành làm thủ tục cấp sổ hồng cho cư dân. Lý do vì dự án đã cầm cố, thế chấp tại các ngân hàng trước đó.
Mới đây, VietinBank chi nhánh TPHCM thông báo bán đấu giá 3 khoản nợ với tổng giá trị khởi điểm là 2.634 tỷ đồng. Bao gồm khoản nợ 828,7 tỷ đồng của Công ty CP Đầu tư Quốc tế Liên Hiệp Quốc, khoản nợ 1.371 tỷ đồng của Công ty CP Đầu tư Phương Nam Land.
Khoản nợ của 2 công ty trên được đảm bảo bằng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất tại số 117 Nguyễn Đình Chiểu, phường 6, quận 3, TPHCM (dự án Léman Luxury Apartments) và tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai tại 117 Nguyễn Đình Chiểu, phường 6, quận 3, TPHCM (Trung tâm thương mại, dịch vụ, khách sạn, căn hộ cho thuê), không bao gồm tầng hầm B1 và 6 tầng thương mại (từ tầng 1 đến tầng 6); Nhà, đất tại số 136 Trần Huy Liệu, Phường 15, quận Phú Nhuận, TPHCM; 5 tài sản tại xã Vĩnh Thạnh, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa và cổ phần/cổ phiếu.
Khoản nợ thứ 3 là 397,5 tỷ đồng của Công ty TNHH MTV Vina Mall được bảo đảm bằng Quyền tài sản phát sinh từ phần vốn góp tại Công ty TNHH MTV Vina Mall và Quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng mua bán tài sản số 225/2016/HĐMBCH - C.TPN ngày 8/6/2016 giữa Công ty CP Đầu tư Phương Nam Land và Công ty TNHH MTV Vina Mall (là Khối đế gồm tầng hầm B1 và 6 tầng thương mại từ tầng 1 đến tầng 6 của tòa nhà xây dựng tại 117 Nguyễn Đình Chiểu, Phường 6, Quận 3, TPHCM. Diện tích tạm tính: 17.380m2).
Trong năm vừa qua, các ngân hàng liên tục đưa ra thông tin rao bán, phát mại bất động sản (BĐS), thế nhưng, việc nhiều tài sản dù liên tục giảm giá và nhiều lần rao bán không thành là tình trạng chung. Báo cáo soát xét bán niên của 20 ngân hàng có thuyết minh hạng mục thế chấp cho thấy, đến giữa năm 2020, tài sản thế chấp, cầm cố là BĐS ở 20 ngân hàng này có tổng giá trị trên 7,3 triệu tỷ đồng (tương đương hơn 313 tỷ USD) và con số này vẫn ngày một tăng. So với cuối năm 2019, tổng tài sản trên đã tăng hơn 9,5%. Hai ngân hàng Agribank và VietinBank đang có giá trị bất động sản thế chấp lớn nhất (trên 1 triệu tỷ đồng). Tính đến 30/6/2020, đang có 10 ngân hàng có giá trị BĐS thế chấp chiếm trên 200 nghìn tỷ đồng.
Thông tin từ 17 ngân hàng thương mại niêm yết cho thấy nợ xấu tăng đáng kể trong quý 3/2020. Vào cuối tháng 9 năm 2020, các ngân hàng này ghi nhận 97.280 tỷ đồng nợ xấu, tăng 30,7% so với cuối năm 2019 và tỷ lệ nợ xấu tương đương 1,8% tổng tài sản. VDSC cho rằng, nhiều khả năng nợ xấu tiếp tục gia tăng trong thời gian tới do ảnh hưởng của đại dịch và vượt ngưỡng 3,0% do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đặt ra vào năm 2021.
 |
| Chung cư Dream Home Luxury (quận Gò Vấp, TPHCM) đã đưa vào sử dụng nhiều năm nhưng chủ đầu tư vẫn chưa thể tiến hành làm thủ tục cấp sổ hồng cho cư dân. |
Xử lý nghiêm các vi phạm
Dù phần lớn ngân hàng không tiếp tục thuyết minh phần này trong báo cáo tự lập quý 3/2020, tuy nhiên, con số từ 8 ngân hàng công bố cho thấy giá trị BĐS cầm cố vẫn tiếp tục tăng. Cụ thể, tổng giá trị bất động sản thế chấp ở 8 ngân hàng là Vietcombank, VPBank, Techcombank, VIB, MSB, Kienlongbank, BVB và PGBank chiếm 2.138 nghìn tỷ đồng, tăng 24% so với cuối năm trước. Trong khối tài sản thế chấp khổng lồ này, nhiều bất động sản được rao bán để xử lý nợ xấu, tuy nhiên, với diễn biến thị trường bất động sản hiện tại, các bất động sản thế chấp sẽ còn khó xử lý hơn.
Trước diễn biến đó, UBND TPHCM đã có văn bản gửi các sở ban ngành và UBND quận, huyện thực hiện nhiều nội dung liên quan đến việc tháo gỡ khó khăn về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản. Trong đó, Sở Xây dựng TPHCM có trách nhiệm theo dõi, nắm bắt thông tin và tình hình diễn biến của thị trường để thực hiện các biện pháp bình ổn thị trường, không để xảy ra tình trạng sốt giá, “bong bóng” bất động sản.
Đồng thời, tăng cường công tác thanh kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm quy định về đầu tư, kinh doanh bất động sản; các dự án vi phạm về xây dựng; dự án không thực hiện bảo lãnh trong kinh doanh nhà ở hình thành trong tương lai; các dự án chưa nghiệm thu đã đưa vào sử dụng. “Với số tiền thu được thay vì dành quỹ đất 20% tại các dự án nhà ở thương mại hoặc khu đô thị mới (quy mô dưới 10ha) để đầu tư nhà ở xã hội, Sở Tài chính có trách nhiệm phối hợp với Sở Xây dựng báo cáo tình hình sử dụng khoản tiền này”, UBND TPHCM yêu cầu.
Bên cạnh đó, UBND TPHCM cũng giao Sở TN&MT và các đơn vị có liên quan kiểm tra, rà soát các dự án BĐS đã có quyết định giao đất hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày 10/1/2020, đặc biệt là các dự án BĐS cao cấp. Đối với các dự án không triển khai, để đất hoang hóa hoặc triển khai chậm thì báo cáo thu hồi theo quy định của pháp luật về đất đai. Cùng với đó tập trung kiểm tra, rà soát, công khai danh sách các dự án nhà ở chủ đầu tư đã thế chấp ngân hàng, các dự án chậm tiến độ do vướng mắc pháp lý về đất đai, các dự án chưa nộp tiền sử dụng đất, các chủ đầu tư chậm trễ trong việc làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người dân được biết.
Đối với Sở KH&ĐT, UBND TPHCM giao chủ trì phối hợp NHNN chi nhánh TPHCM kiểm soát chặt chẽ nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực BĐS, chuyển tiền thu được từ BĐS ra nước ngoài để ngăn chặn các hành vi rửa tiền, chuyển giá, trốn lậu thuế; thanh toán giao dịch BĐS bằng tiền mặt.
Ngoài ra, NHNN chi nhánh TPHCM theo dõi, chỉ đạo các ngân hàng thương mại quản lý chặt chẽ tình hình cấp tín dụng đối với lĩnh vực BĐS, thực hiện chính sách tín dụng linh hoạt đáp ứng nhu cầu thực về nhà ở của người dân, hạn chế tín dụng cho đầu tư BĐS cao cấp, bất động sản du lịch nghỉ dưỡng và đầu cơ BĐS.
