TPHCM: Vi phạm xây dựng tăng là do "buông", chứ không phải không biết

Thanh tra xây dựng “nâng đỡ” công trình sai phạm

Tại Hội nghị xây dựng Đề án tổng thể các giải pháp tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn do UBND TPHCM tổ chức ngày 30/7. Ban Nội chính Thành ủy cho biết, lĩnh vực quản lý thanh tra xây dựng là một trong những lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng nhất hiện nay. Hành vi tiêu cực, tham nhũng không chỉ xuất phát từ cán bộ quản lý thanh tra xây dựng, mà còn từ phía chủ công trình hoặc nhà thầu thi công. Họ thường dùng lợi ích vật chất để cán bộ quản lý thanh tra xây dựng bỏ qua hành vi xây dựng không phép, sai phép hoặc đề xuất xử lý mang tính chất “bỏ bớt”, “làm nhẹ” đối với hành vi sai phạm.

Theo Ban Nội chính Thành ủy, đã có 300 cán bộ, công chức thanh tra xây dựng bị xử lý kỷ luật cảnh cáo, cách chức hoặc buộc thôi việc trong những năm gần đây, trong đó có một người bị xử lý hình sự về tội nhận hối lộ là ông Nguyễn Đỗ Duy Hải, cán bộ Thanh tra xây dựng huyện Nhà Bè.

Các địa phương để xảy ra vi phạm trong lĩnh vực xây dựng như xây dựng công trình không phép, sai phép nhiều nhất cũng được Ban Nội chính Thành ủy nêu tên. Cụ thể, tại các khu vực vùng ven như xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B (H.Bình Chánh), xã Bình Mỹ (Củ Chi), xã Đông Thạnh (Hóc Môn), phường Phú Hữu, Phước Long B (Q.9), phường Linh Trung, Tam Phú (Thủ Đức) và huyện Nhà Bè.

Ông Lê Trần Kiên- Phó giám đốc Sở Xây dựng TPHCM cho biết, từ đầu năm 2017 đến nay, trên địa bàn thành phố có gần 6.830 công trình sai phạm, Trong đó, có 4.252 công trình sai phạm với hành vi phổ biến là xây dựng vi phạm chỉ giới xây dựng, xây dựng trên khoảng lùi công trình, xây dựng lấp ô thông tầng; công trình đã hoàn công nhưng lại tiếp tục xây dựng không phép. và hơn 2.573 không đủ điều kiện cấp giấy phép xây dựng, với hành vi phổ biến là xây dựng trên đất chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng trên đất không được cấp phép xây dựng... Chỉ tính trong 6 tháng đầu năm nay, Chánh Thanh tra Sở Xây dựng đã ban hành 1.156 quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền và trình Chủ tịch UBND TP ban hành 185 quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh - ông Trần Phú Lữ - cho biết, mỗi năm huyện tăng trên 30.000 người dân, nhưng hàng loạt dự án nhà ở, khu sinh thái, khu công nghiệp đã không còn hiệu lực, hoặc chưa triển khai. Chẳng hạn như 410 ha dự án hồ sinh thái Vĩnh Lộc, 1.000ha thuộc khu đô thị Nam thành phố, hơn 870ha đất ở các dự án khác. Đây là một trong những nguyên nhân cùng với những hạn chế, thiếu sót trong công tác quản lý, nhất là ở cấp cơ sở khiến quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn huyện gặp khó.

Qua công tác thanh tra tại xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, Lê Minh Xuân, Bình Lợi và Hưng Long, huyện đã xử lý 48 cán bộ, công chức, viên chức để xảy ra vi phạm trong việc chậm cưỡng chế công trình vi phạm, lập hồ sơ xử lý vi phạm, lập hồ sơ xử lý người sử dụng đất… Huyện cũng củng cố hồ sơ chuyển cơ quan điều ra đối với 5 trường hợp tái vi phạm.

Chặn vào nhà nước để kiếm thu nhập bất hợp pháp

Theo lãnh đạo Sở Xây dựng TPHCM, thì “đối với các trường hợp xây dựng không phép, một phần do quản lý không chặt chẽ từ chính quyền địa phương. Công chức được phân công quản lý địa bàn chưa làm hết trách nhiệm, trình độ chuyên môn còn hạn chế”, lãnh đạo Sở Xây dựng khẳng định. Một số cán bộ, công chức được phân công quản lý trật tự xây dựng chưa thể hiện hết trách nhiệm đối với nhiệm vụ được phân công, chậm phát hiện, đề xuất xử lý không kiên quyết, không triệt để. Hệ quả là nhiều công trình vi phạm xây dựng không và chưa được phát hiện xử lý kịp thời, gây khó khăn trong cưỡng chế  công trình vi phạm".

Ông Nguyễn Thành Phong- Chủ tịch UBND TPHCM, yêu cầu UBND các quận, huyện, xã, phường, thị trấn tổng rà soát, đánh giá tình hình xây dựng trên địa bàn. Chỉ rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và người đứng đầu trong việc để xảy ra các sai phạm về xây dựng không phép, sai phép, không đúng quy hoạch đã được phê duyệt. Tổ chức cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm. Sở Tư pháp đề xuất giải pháp không cung cấp dịch vụ điện, nước đối với các công trình vi phạm. Chưa cho xuất cảnh đối với các cá nhân, đại diện theo pháp luật của các tổ chức khi đang có nghĩa vụ chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Còn theo Bí thư Thành ủy TPHCM – ông Nguyễn Thiện Nhân - cho biết, năm 2017 bình quân có 7,8 vụ vi phạm xây dựng/ngày, đến năm 2018 bình quân 6,6 vụ/ngày. Nhưng 6 tháng đầu năm 2019 bình quân lên tới 8,5 vụ/ngày. Như vậy, tình trạng xây dựng sai phép, không phép 6 tháng đầu năm 2019 đã tăng hơn so với năm 2017 - 2018.

Bí thư Thành ủy TPHCM cho biết UBND TP đã đề nghị Ủy ban Kiểm tra Thành ủy kiểm tra thực tế tại một số quận huyện phát hiện một hộ ở xã Vĩnh Lộc A đăng ký xây dựng nhà 2 tầng, diện tích 168 m2, nhưng sau đó chia thành 125 căn nhà, với diện tích 1.181 m2. Một trường hợp khác ở xã Vĩnh Lộc B năm 2015 xin xây 3 căn, nhưng đến năm 2017 đã chia thành 19 căn. Một trường hợp khác cũng ở Bình Chánh xin xây 3 căn nhà nhưng sau đó “hô biến” thành chung cư với hơn 200 hộ dân đang ở.

“Một người làm cả chung cư hàng trăm hộ dân đang ở thì rõ ràng là chúng ta buông chứ không phải là không biết. Kiểm tra ở xã Vĩnh Lộc B thì phát hiện việc tháo dỡ chủ yếu còn mang tính hình thức, dễ dẫn đến việc tái phạm, xây dựng lại bên trong. Từ nay trở đi, xây không phép, trái phép phải được xử lý ngay chứ không thể kéo dài. Bên cạnh đó, có cơ chế để đáp ứng nhà ở cho người dân có nhu cầu. Các quận huyện từ thực tiễn của mình kiến nghị rà soát nhà trọ; nâng cấp, chuẩn hóa lên. Dân có nhiều đất nông nghiệp thì cho chuyển đổi và chính họ có thể làm nhà trọ. Cán bộ công chức đảng viên không được làm trái pháp luật, làm sai sẽ bị xử lý về mặt chính quyền, về Đảng. Không cho phép vào làm nhà nước để có thời gian có thu nhập bất hợp pháp" - Bí thư Nhân yêu cầu.