Sáng ngày 30/9/2023 tại TP. Hoà Bình, Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2023 với chủ đề “Làm mẹ an toàn - Sức khoẻ cho mẹ, tương lai cho bé" đã chính thức được phát động bởi Vụ Sức khoẻ Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế).
Tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ em ở Việt Nam còn rất cao so với các nước
Phát biểu khai mạc tại buổi Lễ, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn khẳng định: Thời gian qua, được sự quan tâm đầu tư của Chính phủ Việt Nam, sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, sự cố gắng nỗ lực của đội ngũ cán bộ y tế, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, sức khỏe sinh sản ở Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng.
 |
GS.TS Thứ trưởng Trần Văn Thuấn phát biểu tại Lễ phát động |
Các chỉ số về Sức khỏe bà mẹ và trẻ em mà Việt Nam đã đạt được là khá tốt so với nhiều quốc gia có tương đương mức thu nhập bình quân đầu người, Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá rất cao, là điểm sáng trong việc thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ về sức khỏe bà mẹ và trẻ em.
Các chỉ tiêu Chính phủ giao về lĩnh vực sức khỏe bà mẹ, trẻ em trong nhiều năm qua đều hoàn thành. Trong vòng hơn 20 năm (từ giai đoạn 2000-2001đến 2021-2022), tử vong mẹ giảm từ 165/100.000 xuống còn 46/100.000 trẻ đẻ sống; tỷ suất tử vong trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm hơn 2 lần (từ 39,6‰ xuống còn 18,9‰) và tử vong trẻ em dưới 1 tuổi cũng đã giảm hơn 2 lần (từ 29,5‰ xuống còn 12,1‰).
Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi giảm mạnh từ 33,8% (năm 2000) nay còn 11,2% (thể nhẹ cân) và từ 29,3% (năm 2010) nay giảm còn 19,2% (thể thấp còi). Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ em dưới 1 tuổi tiếp tục được duy trì ở mức cao >90%.
Tuy nhiên, so sánh với các nước trong khu vực Đông Nam Á- về tử vong mẹ và tử vong trẻ em dưới 5 tuổi, Việt Nam đang ở vị trí thứ 4. So với các nước phát triển, Việt Nam đang còn khoảng cách khá xa: Tử vong mẹ ở Nhật Bản 2,8/100.000, ở Pháp 5,7/100.000, Đức 4,6/100.000 trẻ đẻ sống. Tử vong trẻ em dưới 5 tuổi ở Nhật Bản, Thụy Điển, Phần Lan từ 1‰ đến 2‰.
 Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn thăm quan khu triển lãm ảnh bên lề Lễ phát động |
Sự chênh lệch giữa các vùng miền
GS.TS Trần Văn Thuấn nhấn mạnh, Việt Nam chúng ta hiện nay còn có sự chênh lệch, khác biệt khá lớn về tử vong mẹ, tử vong trẻ em, suy dinh dưỡng trẻ em ở vùng núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, cao gấp 2 đến 3 lần so với vùng thành thị, đồng bằng. Tử vong mẹ giữa các Dân tộc thiểu số so với người Kinh cao gấp nhiều lần: tử vong mẹ ở người H’Mông cao gấp hơn 7 lần so với dân tộc Kinh). Các tỉnh: Lai Châu, Điện Biên, Hà Giang, Kon Tum, Đắc Nông, Lào Cai vẫn có tỷ suất tử vong mẹ và tử vong trẻ em dưới 1 tuổi, dưới 5 tuổi cao nhất hiện nay, gấp 2-3 lần so với trung bình cả nước.
Nguyên nhân chủ yếu là do việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc trước, trong và sau khi sinh của người dân, cũng như chất lượng dịch vụ, nhất là ở các vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo còn hạn chế, gặp không ít khó khăn.
Phong tục, tập quán trong chăm sóc, nuôi dưỡng bà mẹ, trẻ sơ sinh, trẻ em, tình trạng phụ nữ có thai không đi khám thai và quản lý thai, đẻ tại nhà vẫn còn khá phổ biến ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đội ngũ cán bộ y tế làm công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em vẫn còn thiếu về số lượng, hạn chế và yếu về năng lực chuyên môn.
 |
Các đại biểu tham gia Tuần lễ làm mẹ an toàn |
"Mỗi tuần đều là tuần lễ làm mẹ an toàn"
GS.TS Thuấn nhấn mạnh, làm mẹ an toàn là một trong các nội dung quan trọng của công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản. Mục tiêu của Làm mẹ an toàn là nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh, nhằm giảm tỷ lệ tai biến sản khoa, giảm tình trạng tử vong mẹ và tử vong sơ sinh.
Chính vì vậy, các nội dung giáo dục sức khoẻ về Làm mẹ an toàn đã được Tổ chức Y tế thế giới và nhiều nước quan tâm, trở thành nội dung quan trọng của Chiến lược chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em trên toàn cầu. Giảm tử vong mẹ, giảm tử vong trẻ em, giảm suy dinh dưỡng trẻ em là những mục tiêu quan trọng của ngành Y tế các nước trên thế giới, thể hiện sự phát triển y học, sự quan tâm và các chính sách đầu tư của nhà nước cho y ngành Y tế.
Tuần lễ Làm mẹ an toàn từ ngày 01-07/10/2023 được Bộ Y tế triển khai tại 51 tỉnh thành với các hoạt động đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật cho cán bộ y tế làm công tác chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em; tăng cường và nâng cao chất lượng các dịch vụ truyền thông, tư vấn, chăm sóc sức khỏe sinh sản, chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ thường/mổ đẻ; nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu; đẩy mạnh việc triển khai các hoạt động Chương trình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời; chủ động và tích cực thực hiện các giải pháp trong Chương trình can thiệp giảm tử vong trẻ em dưới 5 tuổi đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt,… hướng tới không một bà mẹ và trẻ em Việt Nam nào bị bỏ lại phía sau.
 |
Các đại biểu tham gia Tuần lễ làm mẹ an toàn |
Lễ phát động Tuần lễ làm mẹ an toàn năm 2023 chính là thông điệp mạnh mẽ để một lần nữa khẳng định cam kết của ngành y tế, của Lãnh đạo các cấp, các ngành cũng như mỗi người vì mục tiêu giảm tử vong mẹ, giảm tử vong trẻ em mà chúng ta đang hướng tới. Chúng ta phát động “Tuần lễ làm mẹ an toàn năm 2023” nhưng mong muốn và niềm tin của chúng ta hướng tới là tất cả mỗi tuần đều là “Tuần lễ làm mẹ an toàn”.
“Nhân sự kiện này, tôi đề nghị Sở Y tế 51 tỉnh/TP chỉ đạo các cơ sở y tế trong tỉnh tổ chức Tuần lễ làm mẹ an toàn tại các địa phương theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế. Tôi mong rằng tất cả phụ nữ mang thai và đang nuôi con nhỏ, các cán bộ y tế, và mỗi người chồng, người cha, người thân trong gia đình, mọi người hãy quan tâm đến chăm sóc phụ nữ mang thai, chăm sóc trẻ em; hãy tích cực ủng hộ và tham gia Tuần lễ làm mẹ an toàn để nâng cao sức khỏe, góp phần giảm tử vong mẹ và tử vong trẻ em ở Việt Nam.” – GS.TS Trần Văn Thuấn nhấn mạnh
Phát biểu tại buổi Lễ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoà Bình ông Nguyễn Văn Toàn cho biết: Hoà Bình là tỉnh miền núi phía Tây Bắc, với Dân số khoảng 930.000 người (trong đó dân tộc Mường chiếm 63%), có 10 huyện/thành phố với 151 xã/ phường/ thị trấn. Đặc biệt, toàn tỉnh có 59 xã khu vực III. Đây cũng là địa bàn mà người dân được hưởng lợi từ Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021-2025.
 Các đại biểu tham gia Tuần lễ làm mẹ an toàn |
Để triển khai thực hiện chương trình, tỉnh Hoà Bình đã và đang tích cực triển khai các hoạt động chuyên môn như: cung cấp các gói dịch vụ làm mẹ an toàn, dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời, tăng cường các hoạt động truyền thông, tư vấn trực tiếp, và trong đó có hoạt động Tuần lễ làm mẹ an toàn với mục tiêu tăng cường khả năng tiếp cận của đồng bào dân tộc thiểu số đối với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em...
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoà Bình ông Nguyễn Văn Toàn cũng kêu gọi toàn thể cán bộ công chức, viên chức và nhân dân trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, mà nòng cốt là đội ngũ cán bộ công chức, viên chức ngành Y tế, tập trung triển khai thực hiện các nội dung để Hưởng ứng Tuần lễ làm mẹ an toàn năm 2023 đạt hiệu quả cao nhất.
Trong khuôn khổ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, Bộ Y tế triển khai "Tuần lễ Làm mẹ an toàn" năm 2023 tại 51 tỉnh thành phố, thời gian từ ngày 01/10 đến ngày 07/10/2023.
Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2023 có chủ đề: "Làm mẹ an toàn - Sức khỏe cho mẹ, tương lai cho bé" nhằm tăng cường khả năng tiếp cận của đồng bào dân tộc thiểu số đối với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em.
