Tăng trưởng tín dụng nửa cuối năm thấp hơn dự báo

Tính đến hết tháng 6/2020, tăng trưởng tín dụng trung bình đạt 3,65%, bằng một nửa mức 7,4% cùng kỳ năm 2019. Tăng trưởng huy động vốn bình quân cao hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng tín dụng, đạt 4,75% dẫn đến thanh khoản dồi dào. Tỷ lệ LDR (tỷ lệ dư nợ/vốn huy động) thấp trong toàn hệ thống. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã 2 lần giảm lãi suất vào tháng 3 và tháng 5, giảm mức trần lãi suất huy động từ 60 - 75 điểm cơ bản cho kỳ hạn từ dưới 1 tháng đến 6 tháng.

Hoạt động tín dụng đi xuống, nhưng thu nhập ngoài lãi của các ngân hàng tăng cao nhờ các hoạt động kinh doanh ngoại hối và đầu tư chứng khoán, đưa lợi nhuận ngân hàng đi lên.

Hệ số biên lãi ròng (NIM) trung bình của hệ thống ngân hàng cũng giảm mạnh 0,39% điểm trong quý 2/2020, do triển khai các gọi hỗ trợ cho vay và tái cơ cấu nợ.

Việc tái cơ cấu nợ theo Thông tư 01 của NHNN đã giúp hạn chế gia tăng nợ xấu và giảm áp lực trích lập dự phòng. Đến 30/6/2020, tổng số nợ cơ cấu lại toàn ngành ước tính khoảng 177.000 tỷ đồng, tương đương 2,1% tổng dư nợ tín dụng. 

Mặc dù đã được tái cơ cấu, không chuyển nhóm nợ, nhưng nợ xấu (tổng nợ nhóm 3, nhóm 4 và nhóm 5) trong 6 tháng năm 2020 vẫn tăng 18,1% so với đầu năm. Riêng nợ nhóm 2 tăng 15,4%, dự báo mức tăng nợ xấu mới trong 6 tháng cuối năm 2020 sẽ cao do bị chuyển nhóm nợ.

Theo dự báo của SSI Research, lợi nhuận trung bình của hệ thống ngân hàng sẽ giảm trong nửa cuối năm 2020. Tăng trưởng tín dụng vào năm 2020 có thể đạt 7,5 - 8,5%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu tăng trưởng tín dụng ban đầu của NHNN là 11 - 14%.

Nguyên nhân là, nhu cầu tín dụng tiếp tục suy yếu do ảnh hưởng của làn sóng Covid-19 thứ hai tại một số địa phương. Hơn nữa, các ngân hàng vẫn không hạ thấp chỉ tiêu cấp tín dụng của họ. Cho vay khách hàng doanh nghiệp lớn và trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục sẽ là động lực chính để tăng trưởng tín dụng.

Tăng trưởng huy động ước tính tiếp tục duy trì mạnh mẽ, tạo thanh khoản dồi dào cho ngành ngân hàng trong nửa cuối năm 2020.

Cũng theo SSI Research, nợ xấu và nợ vay tái cơ cấu sẽ tăng nhanh vào cuối năm. Dựa trên ước tính của NHNN vào Quý 1/2020, khoảng 2 triệu tỷ đồng dư nợ cho vay, chiếm 23% tổng tín dụng có khả năng trở thành nợ xấu do khách hàng chịu ảnh hưởng bất lợi từ dịch Covid-19.

Nợ xấu tăng khiến các ngân hàng phải tăng trích lập dự phòng. Điều này sẽ làm giảm lợi nhuận.