Mẹ song sinh suýt tử vong vì tế bào nước ối tràn vào máu
Chị N.H.T. 29 tuổi (Trú tại Ninh Giang – Hải Dương) hạnh phúc ngày ra viện. Với chị và gia đình thì chỉ ít ngày trước chị đã phải trải qua giây phút sinh tử. Nhưng nhờ vào chuyên môn và sự quyết tâm các bác sĩ Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí chị đã khỏe mạnh ra viện cùng 2 bé song sinh.
Sản phụ T. nhập viện do ối vỡ sớm, thai lần đầu, song thai 35 tuần. Rất nhanh chóng ca phẫu thuật diễn ra thuận lợi, 2 bé gái chào đời khỏe mạnh với cân nặng 2.150 gram và 2.058 gram. Tuy nhiên 2 tiếng sau phẫu thuật người bệnh có diễn biến nặng: mạch nhanh, huyết áp tụt, mệt mỏi, nôn mửa…
Sau khi hội chẩn toàn viện với sự chủ trì của TS.BS.Trần Anh Cường, Giám đốc Bệnh viện cùng các bác sĩ chuyên khoa Sản, Gây mê hồi sức, Huyết học - Truyền máu… người bệnh được chẩn đoán ối tràn máu gây rối loạn đông máu. Các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật để xử trí cho sản phụ ngay trong đêm.
Theo BSCKII. Vũ Thị Dung, Trưởng khoa Điều trị theo yêu cầu – bác sĩ trực tiếp phẫu thuật cho biết: Khi tiến hành phẫu thuật có khoảng 500ml máu loãng và máu cục. Các bác sĩ đã xử trí và bảo toàn tử cung cho người bệnh. Kết quả giải phẫu bệnh tìm thấy tế bào nước ối trong máu của sản phụ (máu được lấy từ tĩnh mạch trung tâm).
Sau phẫu thuật người bệnh được theo dõi, điều trị tích cực. Đến ngày 4/7/2023, Sản phụ T. sức khỏe ổn định và ra viện trong niềm vui mừng của gia đình cùng đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện.
Chị T. chia sẻ: “Bản thân tôi là một dược sĩ nên cũng hiểu qua về biến chứng thuyên tắc mạch ối nhưng không nghĩ bản thân sẽ trải qua. Sau khi phẫu thuật chỉ cảm giác người rất mệt và như ngủ một giấc ngủ ngắn. Nhưng sau đó được gia đình kể lại khoảng thời gian đó thì đội ngũ nhân viên y tế đã rất vất vả, chạy đua cùng thời gian để cứu sống tôi. Và cũng là lúc gia đình đứng ngồi không yên lo lắng cho tính mạng của tôi. Không biết nói gì hơn tôi chỉ biết cảm ơn và gửi lời chúc tốt đẹp nhất đến nhân viên y tế Bệnh viện”.
 Chị T. hạnh phúc ngày ra viện khi sức khỏe đã ổn định |
Tỷ lệ tử vong lên đến 90%
Theo BSCKII. Vũ Thị Dung, ối tràn máu hoặc thuyên tắc mạch ối là biến chứng sản khoa hiếm gặp và rất nguy hiểm, tỷ lệ tử vong lên đến 90% các trường hợp mắc bệnh. Hiện tượng này có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ.
Thuyên tắc ối (thuyên tắc mạch ối) là tình trạng nước ối, tế bào thai nhi, tóc, lông tơ hoặc các mảnh vụn khác xâm nhập vào máu của thai phụ, thông qua hệ thống tĩnh mạch nơi nhau thai bám gây ra một số phản ứng giống dị ứng. Phản ứng này làm suy tim phổi cấp và xuất huyết nghiêm trọng.
Thuyên tắc mạch ối có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ. Bệnh thường xảy ra trong lúc chuyển dạ, cũng có thể xảy ra khi mổ lấy thai, sảy thai, chấn thương bụng, chọc nước ối, sau sinh hoặc sau mổ lấy thai. Thời điểm mạch ối bị tắc nghẽn xảy ra khác nhau tùy trường hợp, thống kê cho thấy:
12% trường hợp xảy ra khi màng ối còn nguyên;
70% trường hợp xảy ra trong chuyển dạ;
11% trường hợp xảy ra sau sinh qua đường âm đạo;
19% trường hợp xảy ra khi mổ lấy thai đã chuyển dạ hoặc chưa chuyển dạ.
Giải thích nguyên nhân gây thuyên tắc ối, các bác sĩ cho biết, ở trạng thái bình thường, nước ối sẽ hoàn toàn nằm trong buồng ối, không đi vào hệ tuần hoàn của thai phụ.
Khi hàng rào giữa khoang ối và tuần hoàn của thai phụ bị phá vỡ, nước ối sẽ đi vào máu của thai phụ thông qua các tĩnh mạch ống cổ tử cung, qua vị trí rau bám đã bong, qua nội mạc tử cung hoặc tử cung bị chấn thương dẫn đến tắc mạch ối.
Tuy nhiên, không phải trường hợp nước ối đi vào tuần hoàn của thai phụ nào cũng gây tắc nghẽn.
Giải thích nguyên nhân gây thuyên tắc ối các bác sĩ cho biết, ở trạng thái bình thường, nước ối sẽ hoàn toàn nằm trong buồng ối, không đi vào hệ tuần hoàn của thai phụ. Khi hàng rào giữa khoang ối và tuần hoàn của thai phụ bị phá vỡ, nước ối sẽ đi vào máu của thai phụ thông qua các tĩnh mạch ống cổ tử cung, qua vị trí rau bám đã bong, qua nội mạc tử cung hoặc tử cung bị chấn thương dẫn đến tắc mạch ối. Tuy nhiên, không phải trường hợp nước ối đi vào tuần hoàn của thai phụ nào cũng gây tắc nghẽn.
Ối tràn máu là biến chứng sản khoa hiếm gặp và rất nguy hiểm. Sản phụ có thể tử vong ngay trong quá trình phẫu thuật hoặc trong quá trình chuyển dạ sinh thường.
Đôi khi tình trạng thuyên tắc mạch ối có thể diễn ra 24h sau khi sinh. Bệnh có thể ảnh hưởng đến tính mạng của sản phụ. Vì vậy việc phát hiện và có phương án xử trí kịp thời sẽ bảo vệ an toàn tính mạng của sản phụ.
Thống kê số liệu các trường hợp mắc bệnh cho thấy, mặc dù bệnh lý tắc nghẽn mạch ối là tai biến sản khoa hiếm gặp nhưng vô cùng nguy hiểm, nguy cơ tử vong lên đến 90% ở mẹ và khoảng 20 – 60% ở trẻ. Những trường hợp nếu được chẩn đoán và xử trí kịp thời vẫn có thể cứu sống cả mẹ và thai nhi, do đó việc phát hiện sớm và đưa ra hướng xử trí đúng đắn, nhanh chóng là điều vô cùng cần thiết cho các trường hợp tai biến sản khoa.
Đối tượng dễ mắc thuyên tắc ối
Tất cả các độ tuổi đều có thể mắc chứng mạch ối bị tắc nghẽn xảy ra trước, trong hoặc ngay sau khi sinh. Y khoa ghi nhận các trường hợp tắc mạch ối ở thai phụ có chung đặc điểm như thai nhi lớn, thai quá ngày, thai phụ lo lắng, hốt hoảng, khó thở và nôn mửa. Thêm vào đó, một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:
Thai phụ tuổi cao: Những thai phụ trên 35 tuổi;
Thai phụ mang đa thai hoặc sinh con nhiều lần;
Nhau thai bất thường: Khi mang thai nếu cấu trúc trong tử cung phát triển bất thường;
Thai phụ mắc chứng tiền sản giật: Những thai phụ mắc chứng tiền sản giật, huyết áp tăng cao và protein niệu sau tuần 20 của thai kỳ;
Mổ lấy thai, hoặc đẻ đường dưới có sự can thiệp của thủ thuật Forceps, giác kéo, chọc hút nước ối: Việc dùng kẹp hoặc các thủ thuật giác hút lấy thai có thể phá vỡ hàng rào vật lý giữa thai phụ và thai nhi.
