7 tiếng và 3 thì mổ phức tạp
Ông Nguyễn Văn C. (60 tuổi, Bắc Giang) cách đây 5 tháng thấy nuốt vướng, đau rát thực quản. Gần đây, ông đi khám phát hiện có tổn thương thực quản, nghi ung thư và được chuyển lên bệnh viện ung bướu Bắc Giang. Kết quả nội soi sinh thiết thực quản kết luận: ung thư biểu mô vẩy 1/3 dưới thực quản và được chuyển lên Bệnh viện E T.Ư.
Kết quả nội soi dạ dày đại tràng, ngoài u thực quản bệnh nhân (BN) còn có 4 - 5 polyp đại tràng, kích thước 1,5cm và được thực hiện cắt trước polyp đại tràng. Khối u tại thực quản chưa có di căn hạch, giai đoạn T2NOMO. Bệnh nhân được chỉ định mổ nội soi ngực bụng, cắt thực quản, nạo vét hạch 2 vùng (ngực bụng), tạo hình thực quản mới hoàn toàn qua nội soi.
TS.BS Đặng Quốc Ái, Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện E T.Ư cho biết, đây là một ca mổ khó có nhiều tăng thì. Thì đầu tiên BN được gây mê nội khí quản làm xẹp phổi bên phải, tiến hành đặt 4 lỗ trocar tại ngực tiến hành giải phẫu toàn bộ thực quản trong lồng ngực và vét các nhóm hạch (hạch cạnh thực quản, khí quản và dưới ngã ba khí phế quản...). Quá trình này rất khó khăn vì trong lồng ngực rất nhiều mạch máu lớn như động mạch chủ, các tĩnh mạch tim, phổi... rất dễ xảy ra những tai biến lớn.
Đặc biệt, trong quá trình phẫu tích lấy u, vét hạch cũng phải đảm bảo tránh được dây thần kinh quặt ngược, ống ngực… để tránh cho bệnh nhân sau phẫu thuật không bị nói khàn hoặc mất tiếng, tránh tràn dịch màng phổi và rút được dẫn lưu ngực sớm.
Sau giải phóng thực quản và vét các nhóm hạch trong lồng ngực, tiếp tục thì 2 đặt các lỗ trocar trên bụng để giải phóng dạ dày và vét các nhóm hạch cạnh dạ dày.
Thì 3 là thì cổ sẽ tiến hành mở một đường mổ nhỏ ở bên trái để bộc lộ thực quản đoạn cổ. Trong mổ phải bảo tổn các mạch máu lớn và dây thần kinh quặt ngược. Sau đó cắt ngang thực quản và kéo toàn bộ thực quản, các khối hạch xuống ổ bụng để cắt và lấy ra ngoài. Kíp phẫu thuật cũng áp dụng tiến bộ mới gần đây là tạo hình thực quản bằng toàn bộ dạ dày để giữ lại chức năng dạ dày và đảm bảo mạch máu nuôi dạ dày tốt hơn. Sau tạo hình lại kéo dạ dày qua lồng ngực lên cổ để nối vào đoạn thực quản cổ còn lại.
TS.BS Đặng Quốc Ái cho hay, với một cuộc mổ vô cùng khó và dài như vậy nếu không cẩn thận, bệnh nhân dễ bị các tai biến chết người. Việc chăm sóc bệnh nhân sau mổ cũng hết sức phức tạp nhằm tránh hoặc phát hiện sớm các biến chứng nặng có thể tử vong như: Suy hô hấp sau mổ; Chảy máu trong lồng ngực; Tổn thương ống ngực gây rò bạch huyết vào ngực; Rò, hẹp miệng nối và các biến chứng chung khác như: chảy máu, dính ruột, nhiễm trùng, viêm phổi…
Sau hơn 7 tiếng, ca mổ đã thành công, bệnh nhân được rút ống dẫn lưu ngực ngày thứ 4, xông dạ dày ngày thứ 7 sau khi chụp kiểm tra miệng nối không rò, xì. Bệnh nhân hồi phục và ra viện sau 12 ngày (như thời gian của 1 ca mổ thông thường).
PGS.TS Đỗ Trường Sơn, Trưởng khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện E T.Ư cho biết, ca phẫu thuật làm toàn bộ nội soi cả thì bụng và ngực không phải rạch mổ rất khó về kỹ thuật. Đây là một phẫu thuật đỉnh cao của đường tiêu hóa, để thành công đòi hỏi cả nhân lực, vật lực và trình độ cao.
Phát hiện sớm tránh được cuộc mổ
TS.BS Đặng Quốc Ái cho biết thêm, ung thư thực quản là một bệnh lý phổ biến, là một trong 6 loại ung thư hay gặp nhất. Tuy đến nay đã có nhiều tiến bộ trong điều trị (phẫu thuật và hoá xạ trị) nhưng tỷ lệ sống sau 5 năm trên thế giới cũng chỉ từ 15 - 25% do bệnh nhân đến bệnh viện thường ở giai đoạn muộn.
Phẫu thuật đóng vai trò rất quan trọng trong điều trị ung thư thực quản đa mô thức và có thể điều trị khỏi hoàn toàn với điều kiện phải phát hiện được bệnh ở giai đoạn sớm. Ở giai đoạn thật sớm, bệnh nhân không cần phẫu thuật chỉ cần cắt hớt niêm mạc thực quản (ESD) là có thể điều trị khỏi bệnh mà không cần thực hiện một cuộc mổ lớn và phức tạp như ở trên. Ở giai đoạn sớm khi chưa có di căn hạch và khối u nhỏ, cuộc mổ cũng nhẹ nhàng và mổ xong người bệnh không phải điều trị hóa chất tiếp...
Vì vậy, TS.BS Đặng Quốc Ái khuyên, người dân nếu có triệu chứng đau rát sau xương ức, nuốt vướng, nuốt nghẹn thì cần đến ngay cơ sở y tế có nội soi tiêu hoá để khám và phát hiện sớm bệnh.
