Theo Tổng Cục Thống kê, nguyên nhân chính làm CPI tháng 5/2021 tăng được chỉ ra là do giá xăng dầu tăng theo giá thế giới; giá hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng do giá nguyên, nhiên, vật liệu đầu vào tăng; giá điện, nước sinh hoạt tăng theo nhu cầu tiêu dùng. Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính tháng 5, có 8 nhóm tăng giá so với tháng trước và 3 nhóm giảm giá. Trong 8 nhóm hàng tăng giá, nhóm giao thông có mức tăng so với tháng trước cao nhất với 0,76%, làm CPI chung tăng 0,07 điểm phần trăm. Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,4% so với tháng trước, kéo CPI chung tăng 0,08 điểm phần trăm. Trong 3 nhóm hàng giảm giá, số liệu thống kê cho thấy, nhóm văn hóa, giải trí và du lịch chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 có mức giảm so với tháng trước nhiều nhất. Mức giảm 0,23% do du lịch trọn gói giảm 0,7%.
Nếu so với cùng kỳ năm trước, CPI tháng 5/2021 tăng 2,9%. Trong 11 nhóm hàng tiêu dùng chính có 9 nhóm tăng giá và 2 nhóm giảm giá. Nhóm giao thông tăng cao nhất 21,24% so với tháng 5/2020.
Cũng theo Tổng cục Thống kê, trong một số nhóm hàng chính tháng 5, chỉ số giá vàng có mức tăng cao nhất. Trong nước, chỉ số giá vàng tháng 5/2021 tăng 1,68% so với tháng trước; giảm 0,88% so với tháng 12/2020 và tăng 13,02% so với cùng kỳ năm 2020. Như vậy, bình quân 5 tháng đầu năm 2021, chỉ số giá vàng tăng 19,24%.
Ngược lại, chỉ số giá USD tháng 5 giảm 0,21%. Trong nước, lượng dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bảo đảm đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp nhập khẩu, giá USD bình quân trên thị trường tự do quanh mức 23.160 VND/USD. Chỉ số giá USD tháng 5/2021 giảm 0,21% so với tháng trước; giảm 0,02% so với tháng 12/2020 và giảm 1,15% so với cùng kỳ năm 2020. Bình quân 5 tháng đầu năm 2021 giảm 0,85%.
Tất cả những yếu tố trên khiến lạm phát cơ bản tháng 5/2021 tăng 0,15% so với tháng trước, tăng 1,13% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 5 tháng đầu năm 2021, lạm phát cơ bản tăng 0,82% so với cùng kỳ năm 2020, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 1,29%).
“Điều này phản ánh biến động giá tiêu dùng chủ yếu do giá lương thực, giá xăng, dầu và giá gas tăng. Mức lạm phát cơ bản tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2021 so với cùng kỳ năm trước đều là mức thấp nhất trong 5 năm trở lại đây”, Tổng cục Thống kê nhận định.