Trong y học cổ truyền tình trạng rối loạn bài tiết mồ hôi được gọi là hãn chứng bao gồm: Tự nhiên hay vã mồ hôi gọi là tự hãn chứng; Ra mồ hôi quá nhiều gọi là đa hãn chứng; Không có mồ hôi gọi là vô hãn chứng...
Theo quan niệm của cổ nhân, tự hãn phần lớn là do cơ thể suy nhược, sau khi bị bệnh nặng hoặc lâu ngày, phụ nữ sau sinh đẻ... dẫn đến tình trạng dương khí suy kém, phế khí bất cố khiến cho mồ hôi dễ ra hoặc ra rất nhiều. Đạo hãn là do lao lực quá độ, dịch thể hao tổn nhiều dẫn đến phần âm suy kém, hư nhiệt phát sinh, khiến bệnh nhân ra mồ hôi khi ngủ, gọi là mồ hôi trộm.
Y học cổ truyền căn cứ vào tính chất, mức độ của tình trạng rối loạn bài tiết mồ hôi để chọn các vị thuốc, bài thuốc, các huyệt vị châm cứu phù hợp. Đặc biệt, người xưa còn chú trọng chế biến các món ăn - bài thuốc để trị bệnh và nâng cao sức khỏe.
Nước sắc mã thầy, cà rốt: Mã thầy 10 – 15 củ, cà rốt 200g, hai thứ thái miếng sắc lấy nước uống hoặc dùng xích tiểu đậu 60g, bí đao 500 nấu canh ăn hằng ngày. Hai món này thường dùng để chữa chứng mồ hôi có màu vàng.
Thịt hầm đông trùng hạ thảo: Đông trùng hạ thảo 5g hầm với 100g thịt lợn nạc hoặc thịt gà để chữa chứng hay vã mồ hôi và ra mồ hôi trộm do cơ thể quá suy nhược.
Canh bí đao, ý dĩ: Bí đao 500g gọt vỏ, thái miếng, ý dĩ 50g, nấu ăn thay canh; Hoặc quả trám 100g, củ cải tươi 500g, sắc nước uống thay trà; Cũng có thể dùng bí đao tươi (để cả vỏ) 750g thái miếng, lá sen tươi 1 tàu, sắc lấy nước uống thay trà. Các món này thường được dùng để chữa chứng mồ hôi nặng mùi (xú hãn).
Óc lợn hầm củ mài: Củ mài 30 - 60g, kỷ tử 15 - 30g, óc lợn 1 bộ, tất cả đem hầm chín rồi ăn để trị chứng hay vã mồ hôi và ra mồ hôi trộm.
Bột gạo nếp, tiểu mạch: Lấy gạo nếp và tiểu mạch lượng bằng nhau đem sao thơm, tán bột, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 10 - 15g. Hoặc có thể dùng rễ cây lúa nếp 30 - 60g phối hợp với đại táo 5 - 10 quả, sắc uống. Món này có tác dụng bổ trung ích khí, thích hợp với các chứng đạo hãn và tự hãn.
Nước sắc đậu đen + hoàng kỳ: Vỏ đậu đen 15g, tiểu mạch 20g (hoặc đậu đen, tiểu mạch, hoàng kỳ mỗi thứ 30g), sắc uống hằng ngày để trị ra mồ hôi trộm, hay vã mồ hôi hoặc ra mồ hôi nhiều sau khi mắc các bệnh lý nhiễm trùng có sốt.
Gan dê hầm đậu đen: Gan dê 200g, đậu đen 30g, hoàng kỳ 30 - 60g, hầm nhừ, ăn gan, uống nước hầm.
Tim lợn hầm: Tim lợn 1 quả, làm sạch, bổ đôi, cho 10g ngũ vị tử vào trong, buộc lại, hầm nhừ rồi ăn. Ngoài ra, có thể dùng tim lợn 1 quả thái miếng, xào với 150g lá kỷ tử để chữa chứng hay vã mồ hôi kèm theo cảm giác hồi hộp, khó thở, dễ kinh sợ.
Ngao nấu hẹ: Kinh nghiệm dân gian thường dùng ngao nấu canh với rau hẹ ăn hằng ngày để trị chứng ra mồ hôi trộm thể âm hư do lao phổi.
Sò sấy trộn quất bì: Sò có công dụng ích huyết tư thận, bổ âm dưỡng tân thường được dùng để chữa chứng đạo hãn. Cách làm 3 lạng sấy khô, tán bột; quất bì 2 lạng sao khô, tán bột; hai thứ trộn lẫn, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 6g với mật ong để chữa chứng ra mồ hôi trộm.
Ngân nhĩ hấp đường phèn: Ngân nhĩ (mộc nhĩ trắng) 10g rửa sạch, ngâm nước cho nở hết rồi đem hấp cách thủy với đường phèn để ăn, có tác dụng chữa chứng vô hãn.
Cà rốt hầm đại táo: Cà rốt 250g rửa sạch, thái mỏng, đại táo 12g, sắc uống hằng ngày để chữa chứng vô hãn.
Ngoài ra, với chứng hay vã mồ hôi còn nên dùng nhiều biển đậu, hạt dẻ, gan lợn, xương sống, đậu phụ, cá trạch, thịt gà, trứng gà, khiếm thực, bạch truật, đẳng sâm... Chứng ra mồ hôi trộm nên ăn nhiều nho, tâm sen, kim anh tử, thịt vịt, cá quả, cà chua, củ mài, phổi lợn, ngân nhĩ, lạc. Chứng mồ hôi vàng ăn nhiều lê, mướp đắng, đậu xanh, xích tiểu đậu, ý dĩ, rau sam...
