Đây sẽ là cuộc gặp cấp cao Mỹ - Nga đầu tiên được tổ chức ở Geneva kể từ sau hội nghị thượng đỉnh tháng 11/1985 giữa lãnh đạo hai nước khi đó, Tổng thống Ronald Reagan và người đồng cấp Mikhail Gorbachev.
 |
| Lần cuối lãnh đạo hai nước Mỹ - Nga gặp nhau ở Geneva là vào tháng 11/1985. Ảnh: Keystone / Salvatore Di Nolfi |
Báo Swiss Info nêu ra 3 tiêu chí khiến Geneva được chọn để tổ chức một sự kiện tầm cỡ như vậy.
Trước hết là cơ sở hạ tầng. Là điểm họp quan trọng thứ 2 của Liên Hợp Quốc sau New York, Geneva có các cơ sở cần thiết. Nga và Mỹ cũng đang duy trì các phái bộ lớn ở thành phố này, với đầy đủ các cơ quan mật vụ. Các chuyên gia an ninh từ cả Washington và Moscow đều nắm rõ các điều kiện ở địa phương – lợi thế lớn khi cần bảo vệ hai nhà lãnh đạo.
Thứ hai, đó là về tín hiệu mà một người muốn gửi đi.
Tổ chức cuộc gặp ở Mỹ hay Nga đều là lựa chọn khó. Các mối quan hệ song phương quá xấu để bên này hay bên kia chấp nhận lời mời tới "lãnh thổ đối phương".
Một nước thuộc NATO cũng không thể nằm trong danh sách, không như hội nghị thượng đỉnh ở Prague, Cộng hòa Czech, giữa hai ông Barack Obama và Dmitry Medvedev năm 2010. Người Nga cũng khó chấp nhận Helsinki, vì Phần Lan đang hợp tác ngày càng chặt chẽ với NATO. Trong bối cảnh như vậy, đất nước Thụy Sĩ trung lập là lựa chọn tốt nhất.
Thứ ba, quan hệ song phương giữa những người tham gia hội nghị thượng đỉnh và nước chủ nhà giữ vai trò quan trọng.
Thụy Sĩ rất được lòng Điện Kremlin, đặc biệt khi nước này không tham gia các đòn trừng phạt của phương Tây nhằm vào Nga. Trong khi đó, từ góc nhìn của Mỹ, không có gì chống lại Thụy Sĩ lúc này. Những bí mật ngân hàng từng khiến bầu không khí giữa hai bên căng thẳng hay những chỉ trích thời Tổng thống George W. Bush rằng chính sách đối ngoại của Thụy Sĩ quá thân Iran… giờ đều đã lùi xa.
Có thể thấy cả Moscow và Washington hiện không có gì phàn nàn về Thụy Sĩ.
Đối với Thụy Sĩ, đóng vai trò chủ nhà thực sự thể hiện nỗ lực ngoại giao và mong muốn là quốc gia kiến tạo hòa bình không những ở hậu trường mà còn xuất hiện trực tiếp. Nhiều hội nghị quan trọng vẫn đang diễn ra ở Geneva, với các cuộc đàm phán về Syria, Yemen, Libya… được tổ chức ở trụ sở Liên Hợp Quốc tại đây.
Trong những năm qua, các hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga đã được tiến hành ở Reykjavik (Iceland), Vancouver (Canada)… mà không ở Geneva trong suốt 35 năm qua. Bước đột phá trong thỏa thuận hạt nhân với Iran đạt được tại Vienna (Áo) năm 2015, và cuộc gặp Donald Trump - Kim Jong Un diễn ra tại Singapore năm 2018.
