"Hợp đồng gia đình" tại Nhà máy nước mặt Sông Đuống

Tập đoàn Aone Deutschland AG hợp tác với AquaOne - Ảnh: aone-deutschland.de

Đối tác là người thân

Ngoài Nhà máy Nước mặt Sông Đuống tại Gia Lâm, Hà Nội vừa được khánh thành với công suất 300.000m3 ngày/đêm, tổng mức đầu tư 5.000 tỷ đồng (225 triệu USD) và có thể mở rộng lên 1,2 triệu m3/ngày, AquaOne còn giới thiệu là chủ đầu tư của nhiều nhà máy nước mặt khác, tại nhiều tỉnh thành.

Trong đó phải kể đến Nhà máy nước mặt Sông Hậu, tại huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang công suất năm 2016 là 100.000m3/ngày đêm, định hướng mở rộng 600.000m3 ngày/đêm, tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là 1.900 tỷ đồng; Nhà máy nước mặt Xuân Mai - Hòa Bình tại huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình công suất 600.000m3/ngày đêm, trong đó vốn đầu tư cho Nhà máy và hệ thống cấp nước là 3.040 tỷ đồng, cho tuyến ống truyền tải nước sạch là 1.255 tỷ đồng.

AquaOne mang công nghệ Đức về triển khai dự án nước mặt.

Về công nghệ, AquaOne cho biết Nhà máy nước mặt Sông Đuống được vận hành tự động hóa, công nghệ xử lý nước đạt tiêu chuẩn cao nhất tại Việt Nam (tương đương các tiêu chuẩn quốc tế). Toàn bộ thiết bị của nhà máy có xuất xứ từ châu Âu, cung cấp nước sạch sinh hoạt đạt tiêu chuẩn châu Âu.

Liên quan đến công nghệ áp dụng tại nhà máy này, truyền thông trong nước đưa tin, ngày 25/3/2019, với sự chứng kiến của Bộ trưởng Bộ Kinh tế và Năng lượng Đức - ông Peter Altmaier - và Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội - ông Nguyễn Đức Chung, Tập đoàn Aone Deutschland AG (Đức) và Công ty CP nước AquaOne (Việt Nam) đã ký "Biên bản ghi nhớ hợp tác về việc tối ưu hoá và vận hành các nhà máy nước cho AquaOne với giá trị 100 triệu USD”. 

Thông tin KH&ĐS thu thập cho thấy, Tập đoàn Aone Deutschland AG là doanh nghiệp đến từ Đức, Chủ tịch của Tập đoàn này là ông Lê Toàn - chồng của “Shark” Liên - Chủ tịch HĐQT AquaOne và Công ty CP nước mặt Sông Đuống. Ngoài vị trí cấp cao tại Aone Deutschland AG, ông Lê Toàn trước đây có thời gian giữ chức Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đóng tàu & Dịch vụ Dầu khí Vũng Tàu (VUNGTAU SHIPYARD).

Tập đoàn Aone Deutschland AG cũng đồng thời là tổng thầu EPC tại dự án Nhà máy nước mặt sông Đuống. Như vậy, Aone Deutschland AG vừa là nhà cung cấp giải pháp công nghệ, vừa cung cấp thiết bị, lắp đặt và cuối cùng là tối ưu hóa và vận hành nhà máy này của AquaOne. Nói cách khác, “Shark” Liên đã ký hợp đồng thuê chính chồng mình xây dựng và vận hành Nhà máy nước mặt sông Đuống. Điều này cũng có nghĩa, phần lớn dòng tiền đầu tư nhà máy chỉ luân chuyển trong "họ" doanh nghiệp gia đình “Shark” Liên.      

Tại Hội nghị Hợp tác Đầu tư và Phát triển Hà Nội 2018, trước sự chứng kiến của UBND TP Hà Nội, Công ty CP nước AquaOne và Tập đoàn Aone Deutschland AG cũng ký liên doanh về nghiên cứu đề xuất xây dựng 1 nhà máy xử lý bùn thải công nghệ cao tại Hà Nội, với quy mô xử lý 2.000 - 2.500 tấn bùn/ngày, vốn đầu tư dự kiến khoảng 200 triệu USD.

Ngoài ra, vừa qua Aquaone và Aone Deusheuche cũng đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác đầu tư xây dựng hệ thống điện năng lượng mặt trời trên mái các hệ thống bể xử lý nước tại Nhà máy Nước mặt Sông Đuống, với tiềm năng công suất lên tới 10,8MWp.

Như vậy, có thể thấy, Tập đoàn Aone Deutschland AG cũng không chỉ liên kết với AquaOne để triển khai các dự án nước mặt. Quan hệ giữa hai doanh nghiệp của vợ chồng "Shark" Liên - ông Lê Toàn là lâu dài, bền chặt và đang phát huy hiệu quả, với tiềm năng có thể thâu tóm thị trường nước sạch và xử lý chất thải của Hà Nội, cũng như nhiều địa phương khác của Việt Nam.

Tổng mức đầu tư NMNM Sông Đuống lên đến 5.000 tỷ đồng - Ảnh: aone-deutschland.de

Một kế hoạch hoàn hảo

Những bước đi của vợ chồng "Shark" Liên - ông Lê Toàn, thông qua hai doanh nghiệp Việt - Đức là Công ty CP nước AquaOne và Tập đoàn Aone Deutschland AG, một cách chắc chắn, đang dần tiến tới mục tiêu định hình lại thị trường cung cấp nước sạch Hà Nội.

Kế hoạch này dựa trên ba trụ đỡ chính. Đó là Nhà máy nước mặt sông Đuống công suất có thể mở rộng lên 1,2 triệu m3/ngày, và Nhà máy nước mặt Xuân Mai - Hòa Bình công suất 600.000m3/ngày. Thứ hai là hệ thống hàng trăm km ống cấp nước đang được xây dựng vươn tới hàng trăm nghìn khách hàng tại các quận nội thành và các huyện ngoại thành Hà Nội. Trụ đỡ quan trọng nhất, tất nhiên, là sự chấp thuận, hỗ trợ của Chính phủ, UBND TP Hà Nội và Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank). 

Trong đó, với kế hoạch do gia đình "Shark" Liên "lĩnh ấn" triển khai, UBND TP Hà Nội giải được bài toán bế tắc hàng chục năm qua, với nhiều đời lãnh đạo của thành phố, trong cấp nước sạch tới các huyện ngoại thành. Bên cạnh đó là đặt tiền đề xoá bỏ thế cát cứ nhưng vẫn manh mún trong cấp nước sạch tại các quận nội thành.

Lưu ý là, cùng với việc Nhà máy nước mặt sông Đuống được xây dựng, UBND TP Hà Nội cũng thúc đẩy ráo riết kế hoạch giảm dần khai thác nguồn nước ngầm - vốn là nguồn nguyên liệu chính của khá nhiều nhà sản xuất nước sạch tại thành phố.

Vietinbank là ngân hàng ký hợp đồng tài trợ đối với dự án Nhà máy nước mặt sông Đuống với giá trị cho vay lên tới gần 4.000 tỷ đồng. Đơn giá nước tạm tính (10.246đ/m3) bị đánh giá là cao, dường như không phải mối bận tâm của Vietinbank.  Vì về nguyên tắc, chi phí đầu tư cao sẽ kéo tăng giá thành sản phẩm và tác động tới tính khả thi của dự án. Nhưng điều đó không thực sự đúng trên thị trường nước, khi chi tiêu cho nước sạch chiếm phần rất nhỏ trong thu nhập bình quân của người dân. Với thị trường Hà Nội, nơi thu nhập bình quân người dân cao hơn hẳn những địa phương khác, giá nước sạch càng không có nhiều tác động. Mà khả năng cấp và chất lượng nước mới là áp lực với nhà cung cấp.  

Thực tế là, công suất lớn, công nghệ của Đức, quy mô hệ thống bán lẻ vươn tới quá nửa thành phố Hà Nội, vận hành trong hàng chục năm... mới là những đặc điểm hấp dẫn của dự án nước mặt sông Đuống với Vietinbank. Thậm chí là hấp dẫn hơn cả những tính toán cụ thể về chi phí, suất đầu tư bình quân, hay đánh giá về năng lực tự thân của người vay - ở đây là Công ty CP nước mặt sông Đuống với chi phối của "Shark" Liên và Công ty CP nước AquaOne. 

Đó cũng là những vấn đề KH&ĐS sẽ trình bày trong bài viết khác.