Trong Bộ tiêu chí xác định Nông thôn mới, để đạt được tiêu chí môi trường, các địa phương cần hoàn thành 8 chỉ tiêu: Tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia đạt từ 90% trở lên; tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch đạt từ 50% trở lên; tỷ lệ cơ sở sản xuất kinh doanh, nuôi trồng thủy sản, làng nghề đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường đạt 100%; đạt yêu cầu về xây dựng cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp, an toàn;
Mai táng phù hợp với quy định và theo quy hoạch; chất thải rắn trên địa bàn và nước thải khu dân cư tập trung, cơ sở sản xuất kinh doanh được thu gom, xử lý theo quy định; tỷ lệ hộ có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo "3 sạch” đạt từ 70% trở lên; tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại chăn nuôi đảm bảo vệ sinh môi trường đạt từ 60% trở lên; tỷ lệ hộ gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm đạt 100%...
Tuy nhiên, một số chỉ tiêu không được định tính, định lượng rõ ràng mà chủ yếu là đánh giá theo cảm quan, thiếu bền vững.
Như chỉ tiêu yêu cầu về xây dựng cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp và an toàn, nhiều nơi đạt được chỉ mang tính chất thời điểm, chưa tạo được chuyển biến thực chất để duy trì bền vững. Hay như giữa nước sạch và nước hợp vệ sinh còn chưa rõ ràng, nhiều xã mới chỉ đạt tiêu chuẩn nước hợp vệ sinh chứ chưa đạt tiêu chuẩn nước sạch.
Chưa kể, xuất phát điểm về hạ tầng bảo vệ môi trường nông thôn trước khi triển khai xây dựng Nông thôn mới rất thấp, các công trình bảo vệ môi trường hầu như chưa được đầu tư xây dựng dẫn đến việc thực hện chỉ tiêu chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định gặp nhiều khó khăn....
Do đó, tỷ lệ các địa phương đạt tiêu chí môi trường còn thấp, như vùng Bắc Trung Bộ, tỷ lệ số xã đạt chuẩn về tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm mới chỉ đạt 68,7%.
