Giảm ảnh hưởng xấu của thuốc với người cao tuổi

(Khoahocdoisong.vn) - Các thay đổi của cơ thể khi về già đã ảnh hưởng lớn tới việc dùng thuốc và hiệu quả của thuốc điều trị.

<p>Bởi vậy, khi d&ugrave;ng thuốc trị bệnh ở&nbsp; đối tượng n&agrave;y cần phải c&acirc;n nhắc kỹ c&agrave;ng, thận trọng trong t&iacute;nh to&aacute;n liều lượng, sự phối hợp thuốc để tr&aacute;nh những bất lợi do thuốc g&acirc;y n&ecirc;n v&agrave; đạt hiệu quả điều trị tối ưu nhất.</p> <p>Để d&ugrave;ng thuốc cho người cao tuổi được an to&agrave;n v&agrave; mang lại hiệu quả cao nhất, cả thầy thuốc v&agrave; người d&ugrave;ng thuốc đều phải c&acirc;n nhắc, thận trọng.</p> <h2><strong>C&acirc;n nhắc từ ph&iacute;a thầy thuốc</strong></h2> <p>Cần hạn chế tối đa d&ugrave;ng thuốc ở đối tượng n&agrave;y, nếu c&oacute; thể n&ecirc;n hướng tới c&aacute;c phương ph&aacute;p điều trị kh&ocirc;ng d&ugrave;ng thuốc m&agrave; c&oacute; hiệu quả. Trường hợp bắt buộc phải d&ugrave;ng thuốc th&igrave; d&ugrave;ng c&agrave;ng &iacute;t loại thuốc c&agrave;ng tốt, chọn thuốc &iacute;t độc v&agrave; hiệu lực cao.</p> <p>Khi k&ecirc; đơn thuốc, thầy thuốc cần biết tiền sử d&ugrave;ng thuốc của người cao tuổi khi kh&aacute;m bệnh (n&ecirc;n hỏi kỹ họ đ&atilde; d&ugrave;ng thuốc g&igrave;, kể cả c&oacute; d&ugrave;ng dược thảo, thực phẩm chức năng hay kh&ocirc;ng, c&oacute; đang bị bệnh mắc k&egrave;m n&agrave;o kh&ocirc;ng). Chỉ k&ecirc; thuốc khi thật cần thiết v&agrave; sau khi chẩn đo&aacute;n ch&iacute;nh x&aacute;c bệnh. Thuốc được k&ecirc; phải dựa tr&ecirc;n t&igrave;nh trạng bệnh tật, trạng th&aacute;i cơ thể, khả năng giải độc của gan v&agrave; thải trừ của thận... v&agrave; t&iacute;nh to&aacute;n liều lượng d&ugrave;ng ph&ugrave; hợp. Tr&aacute;nh g&acirc;y qu&aacute; liều hoặc kh&ocirc;ng đủ liều hoặc chữa bệnh n&agrave;y lại c&oacute; thể g&acirc;y t&aacute;c hại cho cơ thể.</p> <p>N&ecirc;n bắt đầu bằng liều d&ugrave;ng thấp nhất c&oacute; hiệu lực, lựa chọn dạng thuốc d&ugrave;ng ph&ugrave; hợp v&agrave; số lần d&ugrave;ng trong ng&agrave;y l&agrave; &iacute;t nhất để tăng sự tu&acirc;n thủ d&ugrave;ng thuốc ở người bệnh. V&iacute; dụ, chọn dạng thuốc như dung dịch uống, hỗn dịch... với những trường hợp kh&oacute; nuốt hay thuốc d&ugrave;ng 1 lần/ng&agrave;y...</p> <p>Hướng dẫn kỹ c&aacute;c chỉ dẫn d&ugrave;ng thuốc một c&aacute;ch r&otilde; r&agrave;ng v&agrave; bảo đảm sự tu&acirc;n thủ điều trị bằng lời lẽ thiện cảm, thuyết phục cũng như d&agrave;nh thời gian lắng nghe t&acirc;m tư của người cao tuổi.</p> <div> <ul style="display: flex;"> <li style="display:none; width: 47%;margin-bottom: 7px;padding: 5px;border: 1px solid #ddd;text-align: justify;background: #f2f2f2;overflow: hidden;float: left;margin-right: 2%;box-sizing: border-box;"><a href="" rel="nofollow" style="overflow: hidden;" target="_blank"> <img src="" /> </a></li> <li style="display:none; width: 47%;margin-bottom: 7px;padding: 5px;border: 1px solid #ddd;text-align: justify;background: #f2f2f2;overflow: hidden;float: left;margin-right: 2%;box-sizing: border-box;"><a href="" rel="nofollow" style="overflow: hidden;" target="_blank"> <img src="" /> </a></li> </ul> </div> <p>Bệnh của người cao tuổi thường l&agrave; mạn t&iacute;nh n&ecirc;n điều trị thường phải l&acirc;u d&agrave;i. V&igrave; vậy, khi d&ugrave;ng thuốc trong một thời gian d&agrave;i đối với người cao tuổi phải thường xuy&ecirc;n theo d&otilde;i, kiểm tra hiệu quả đ&aacute;p ứng với t&aacute;c dụng của thuốc ở người cao tuổi, điều chỉnh thuốc hoặc liều d&ugrave;ng (khi cần)... Ngưng d&ugrave;ng thuốc nếu lợi &iacute;ch kh&ocirc;ng r&otilde; hoặc bị t&aacute;c dụng kh&ocirc;ng mong muốn của thuốc.</p> <p>Đối với người đang mắc một hay nhiều bệnh l&yacute; n&agrave;o đ&oacute;, cần chọn thuốc hoặc dạng thuốc kh&ocirc;ng để l&agrave;m ảnh hưởng đến bệnh như l&agrave;m nặng th&ecirc;m bệnh c&oacute; sẵn. V&iacute; dụ, kh&ocirc;ng d&ugrave;ng dạng thuốc sủi bọt đối với người bị bệnh tăng huyết &aacute;p, suy tim (v&igrave; dạng thuốc sủi bọt lu&ocirc;n chứa natri sẽ l&agrave;m tăng huyết &aacute;p); tr&aacute;nh d&ugrave;ng thuốc chẹn b&ecirc;ta đối với người bị hen suyễn, COPD, đ&aacute;i th&aacute;o đường (chẹn b&ecirc;ta che mất triệu chứng tụt đường huyết ở người đang d&ugrave;ng thuốc trị đ&aacute;i th&aacute;o đường), bệnh l&yacute; mạch m&aacute;u ngoại bi&ecirc;n; tr&aacute;nh d&ugrave;ng thuốc kh&aacute;ng histamin, thuốc chống co thắt, thuốc chống trầm cảm đối với người bị ph&igrave; đại l&agrave;nh t&iacute;nh tuyến tiền liệt hay bị t&aacute;o b&oacute;n (v&igrave; thuốc l&agrave;m b&iacute; tiểu tiện hay t&aacute;o b&oacute;n nặng th&ecirc;m); tr&aacute;nh d&ugrave;ng thuốc glucocorticoid đối với người bị đ&aacute;i th&aacute;o đường (v&igrave; glucocorticoid l&agrave;m tăng đường huyết).</p> <h2><strong>Người d&ugrave;ng thuốc cần ch&uacute; &yacute; g&igrave;?</strong></h2> <p>Người c&oacute; tuổi kh&ocirc;ng n&ecirc;n tự &yacute; mua thuốc về d&ugrave;ng bất kể loại thuốc g&igrave;, nhất l&agrave; những người đang c&oacute; sẵn c&aacute;c bệnh mạn t&iacute;nh.</p> <p>Khi c&oacute; những triệu chứng bất thường, người bệnh cần đi kh&aacute;m bệnh. Người bệnh cần n&oacute;i r&otilde; cho b&aacute;c sĩ biết về những triệu chứng gặp phải, c&aacute;c bệnh mắc k&egrave;m v&agrave; c&aacute;c thuốc đ&atilde; v&agrave; đang sử dụng, đ&atilde; từng bị dị ứng với thuốc n&agrave;o (nếu c&oacute;) v&agrave; cả những th&oacute;i quen ăn uống trong sinh hoạt h&agrave;ng ng&agrave;y như h&uacute;t thuốc, uống rượu, c&agrave; ph&ecirc;... (v&igrave; c&aacute;c chất n&agrave;y c&oacute; ảnh hưởng tới việc d&ugrave;ng thuốc) cho b&aacute;c sĩ biết, c&agrave;ng chi tiết, cụ thể c&agrave;ng tốt. B&aacute;c sĩ căn cứ v&agrave;o c&aacute;c đặc điểm tr&ecirc;n sẽ c&acirc;n nhắc khi k&ecirc; đơn, lựa chọn thuốc l&agrave;m sao vừa đạt được mục đ&iacute;ch điều trị bệnh hiện tại, vừa tr&aacute;nh hoặc hạn chế sự tương t&aacute;c bất lợi của c&aacute;c thuốc khi d&ugrave;ng c&ugrave;ng, điều chỉnh liều lượng thuốc khi cần thiết hoặc sẽ c&oacute; những lời khuy&ecirc;n hữu &iacute;ch gi&uacute;p người bệnh d&ugrave;ng thuốc hiệu quả hơn...</p> <p>Khi được k&ecirc; đơn thuốc, người cao tuổi cần phải tu&acirc;n thủ, d&ugrave;ng đ&uacute;ng theo chỉ định của b&aacute;c sĩ về liều lượng, c&aacute;ch d&ugrave;ng, số lần d&ugrave;ng trong ng&agrave;y v&agrave; thời gian d&ugrave;ng (liệu tr&igrave;nh điều trị); kh&ocirc;ng được tự &yacute; th&ecirc;m, bớt liều d&ugrave;ng, tự &yacute; thay đổi thuốc, kh&ocirc;ng d&ugrave;ng đơn thuốc cũ hoặc m&aacute;ch nhau d&ugrave;ng thuốc; cần t&aacute;i kh&aacute;m đ&uacute;ng lịch hẹn để thầy thuốc đ&aacute;nh gi&aacute; hiệu quả điều trị của đơn thuốc đ&atilde; d&ugrave;ng như thế n&agrave;o, mức độ chuyển biến bệnh ra sao? C&oacute; những trường hợp qua việc t&aacute;i kh&aacute;m, b&aacute;c sĩ c&oacute; thể phải thay đổi liều lượng thuốc hoặc phải thay đổi thuốc (nếu cần) cho ph&ugrave; hợp hơn với t&igrave;nh trạng diễn biến của bệnh...</p> <p>Người cao tuổi cần hợp t&aacute;c chặt chẽ với b&aacute;c sĩ trong việc theo d&otilde;i, ph&aacute;t hiện c&aacute;c t&aacute;c dụng kh&ocirc;ng mong muốn của thuốc, kịp thời th&ocirc;ng b&aacute;o cho thầy thuốc biết để được xử tr&iacute; kịp thời th&iacute;ch hợp. C&aacute;c biểu hiện l&acirc;m s&agrave;ng thường gặp ở người cao tuổi do t&aacute;c dụng kh&ocirc;ng mong muốn của thuốc rất dễ tưởng lầm l&agrave; do bệnh như bất an, t&eacute; ng&atilde;, trầm cảm, l&uacute; lẫn, rối loạn nhận thức, t&aacute;o b&oacute;n, tiểu tiện kh&ocirc;ng kiểm so&aacute;t, hội chứng thần kinh ngoại th&aacute;p, rối loạn hoạt động t&igrave;nh dục, mất ngủ... Người bệnh cũng phải tự theo d&otilde;i diễn biến bệnh tật (tốt l&ecirc;n hay xấu đi) trong qu&aacute; tr&igrave;nh điều trị, li&ecirc;n hệ thường xuy&ecirc;n với b&aacute;c sĩ để b&aacute;c sĩ c&oacute; thể điều chỉnh ph&aacute;c đồ ph&ugrave; hợp hơn (nếu cần)...</p> <p><strong>DS. Ho&agrave;ng Thị Thủy</strong></p> <div> <div> <div> <div>&nbsp;</div> <div>&nbsp;</div> </div> </div> <div> <div>&nbsp;</div> </div> </div>

Theo suckhoedoisong.vn
back to top