Giải phóng container “vô chủ” bài toán chưa có lời giải

Theo đó, Hiệp hội các Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) đề xuất cơ quan quản lý nhà nước phối hợp xử lý số lượng container phế liệu, bỏ hàng... tồn đọng tại cảng, đồng thời kêu gọi các chủ hàng giải phóng container rỗng nhập khẩu nhanh. Cùng quan điểm, các hãng tàu cũng đề xuất các cơ quan chức năng xem xét giải quyết tình trạng hàng ngàn container "vô chủ" đang tồn đọng ở cảng của Việt Nam, để lấy nguồn container rỗng.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính đến hết tháng 10/2202, số lượng các container phế liệu còn tồn đọng từ hơn 90 ngày trở lên, tại các cảng biển còn khoảng 3.300 container. Việc giải phóng container "vô chủ" này là bài toán khó bởi liên quan đến chủ sở hữu nếu cơ quan quản lý làm không kỹ sẽ dẫn đến trường hợp bị kiện ngược lại từ phía chủ lô hàng. Mặt khác, đối với phế liệu nhập khẩu, muốn giải phóng được thì phải dỡ hàng, tìm cách tiêu huỷ như chôn, đốt, những chi phí này rất tốn kém, bản thân chủ hãng tàu cũng không muốn đứng ra xử lý để lấy lại vỏ container, còn phía bên mua đương nhiên "bỏ của chạy lấy người", Nhà nước thì không đủ kinh phí. Đây là câu chuyện luẩn quẩn nhiều năm nay chưa có giải pháp.

Đáng chú ý, trong số các container "vô chủ" này có khoảng 70% là rác phế liệu. Trong đó, có nhiều container chứa phế thải lẫn nhiều tạp chất, chất thải độc hại gây ô nhiễm môi trường. Do đó, việc xử lý như thế nào để đảm bảo vấn đề môi trường là câu hỏi khó.

Theo ý kiến một số chuyên gia vận tải, Nhà nước có thể cho doanh nghiệp đấu thầu giải quyết số container vô chủ thay vì lập hội đồng cơ quan nhà nước để giải quyết. 

Về vấn đề này, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho rằng, thủ tục giải quyết chỗ container vô chủ rất phức tạp nên khó có thể giải quyết trong ngắn hạn. Nhà nước có thể cho doanh nghiệp đấu thầu giải quyết số container vô chủ thay vì lập hội đồng cơ quan nhà nước để giải quyết. Nhưng muốn vậy cũng phải sửa đổi các quy định, mà việc sửa đổi văn bản thường không nhanh. 

Ông Lê Duy Hiệp, Chủ tịch VLA cho rằng, nên đề xuất Chính phủ những mặt hàng phế liệu còn giá trị có thể cho doanh nghiệp vào đấu thầu, bán. Đối với hàng phải tiêu hủy, Nhà nước có thể sẽ phải bỏ kinh phí, cùng với đó các doanh nhiệp chủ hãng tàu, các cảng biển cũng bỏ một phần chi phí. Các công ty xử lý rác thải cũng nên hỗ trợ giảm chi phí tiêu hủy.