Giải mã gene để chẩn đoán người nhiễm virus corona

Dựa trên khác biệt di truyền trên bộ gene của chủng virus nCoV, các nhà khoa học nhanh chóng xét nghiệm, chẩn đoán nhanh chủng nCoV.

TS Giang Hoa, Phó viện trưởng Viện Di truyền Y học – Gene Solutions tại TPHCM cho biết: Khi có một chủng virus mới xuất hiện, các nhà khoa học sẽ cách ly bệnh nhân để lấy mẫu virus đưa vào giải trình tự bộ gene (hiện nay là kỹ thuật giải trình tự thế hệ mới – NGS). Tiếp đó, bộ gene của chủng virus mới sẽ được đối chiếu với cơ sở dữ liệu về gene để tìm ra đặc điểm di truyền khác biệt giữa chủng mới với các chủng đã biết trên thế giới.

Trường hợp virus nCoV có bộ gene giống hơn 85% với bộ gene virus SARS. Từ đây, các nhà khoa học tìm ra những đặc điểm di truyền riêng biệt của virus nCoV để có thể chẩn đoán sự hiện diện của virus này trên một người bất kỳ. Tuy nhiên để có thể chẩn đoán nhanh, các nhà khoa học thường sử dụng kỹ thuật realtime RT-PCR để xác định sự hiện diện của những đặc điểm di truyền riêng biệt này trên mẫu bệnh phẩm vì không phải nơi nào cũng có thể ứng dụng kỹ thuật giải trình tự gene. Kỹ thuật realtime RT-PCR có ưu điểm về thời gian và đơn giản vì vậy trong các tình huống khẩn cấp, đây là lựa chọn phù hợp nhất, giúp các cơ sở y tế chẩn đoán nhanh, hiệu quả mà không cần giải mã toàn bộ gene của từng người nghi nhiễm.

Dựa trên bộ gene virus, các nhà khoa học sẽ phân tích truy xuất nguồn gốc động vật và dự đoán cơ chế lây nhiễm để từ đó đưa ra hướng dẫn ngăn ngừa sự lây lan của dịch bệnh. Bộ gene virus cho phép nhà khoa học xác định những đặc điểm kháng nguyên chuyên biệt để đẩy nhanh việc tìm thuốc điều trị cũng như phát triển loại vaccine cho chủng virus mới này. Ngoài ra, sự sẵn sàng của kỹ thuật giải trình tự gene còn cho phép ứng phó với dịch bệnh trong trường hợp chủng virus có dấu hiệu thay đổi theo chiều hướng kháng hay lây lan theo cơ chế khác. Khi đó, việc giải trình tự bộ gene những chủng virus mới đã biến đổi sẽ nhanh chóng giúp chúng ta theo dõi được diễn tiến thay đổi để từ đó điều chỉnh hướng dẫn cần thiết phòng tránh dịch bệnh lan rộng.

Khánh Ly