Sáng 18/9, vaccine Abdala trở thành loại vaccine thứ 8 và cũng là loại mới nhất được cấp phép sử dụng khẩn cấp tại Việt Nam trong phòng chống Covid-19.
Theo thông tin từ Bộ Y tế, vaccine Abdala được sản xuất tại Công ty AICA Laboraries, Base Business Unit (BBU) AICA - Cuba và xuất bán thành phẩm, đóng gói cấp 2 tại Trung tâm Kỹ thuật Di truyền và Công nghệ Sinh học (CIGB) - Cuba.
Mỗi liều vaccine có 50 mcg vaccine protein tái tổ hợp chứa vùng liên kết với thụ thể (RBG) của virus SARS-CoV-2, bào chế ở dạng hỗn dịch tiêm bắp. Vaccine được đóng gói hộp 10 lọ, mỗi lọ chứa 10 liều, mỗi liều 0,5 ml.
 |
| Vaccine Abdala được sản xuất tại Công ty AICA Laboraries, Base Business Unit (BBU) AICA, Cuba. Ảnh: AFP. |
Đối thủ của vaccine Pfizer, Moderna
Vaccine tiêm 3 liều Abdala là một trong năm loại vaccine Covid-19 do Cuba tự phát triển và sản xuất.
Cuba đã đặt tên loại vaccine "cây nhà lá vườn" của mình là Abdala, theo tên một bài thơ của nhà cách mạng, đồng thời là biểu tượng quốc gia Jose Marti.
Trong câu thơ, người anh hùng trẻ tuổi Abdala xông pha trận mạc để bảo vệ tổ quốc, tràn đầy nhiệt huyết yêu nước cho dù kẻ thù mạnh đến đâu. Theo quan điểm của nhiều người Cuba, đó là cái tên hoàn hảo cho loại vaccine Covid-19 đầu tiên được phát triển ở Mỹ Latin.
Vaccine do Cuba phát triển không phải là vaccine vector và cũng không hoạt động với công nghệ mRNA. Thay vào đó, nó là một loại vaccine protein.
Điều này có nghĩa là nó mang một phần protein đột biến mà virus sử dụng để liên kết với các tế bào của con người, từ đó tạo ra các kháng thể trung hòa ngăn chặn quá trình liên kết này.
Theo các trang thông tin y khoa PubMed và Precision Vaccinations, vaccine của Cuba là vaccine tiểu đơn vị, được điều chế chỉ dựa trên một phần kháng nguyên của miền liên kết thụ thể (RBD) của SARS-CoV-2 tăng đột biến protein.
Các nhà khoa học đã sử dụng nấm men Pichia pastoris là miền liên kết thụ thể.
 |
| Các lọ vaccine Covid-19 Abdala do Cuba tự sản xuất. Ảnh: AFP. |
Vào tháng 6, tập đoàn dược phẩm nhà nước Cuba BioCubaFarma cho biết vaccine Covid-19 tự sản xuất Abdala có hiệu quả 92,28% trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối.
Thông tin này đã xếp vaccine Abdala ngang hàng với các loại vaccine hiệu quả nhất hiện nay như BioNTech/Pfizer và Moderna. Những tràng pháo tay lớn đã nổ ra trong căn phòng của Trung tâm Kỹ thuật Di truyền và Công nghệ Sinh học (CIGB) ở Havana, nơi Abdala được phát triển, khi kết quả ấn tượng được công bố.
“Các nhà khoa học của chúng ta ở Viện Finlay và Trung tâm Công nghệ sinh học và Kỹ thuật Di truyền đã vượt qua mọi chướng ngại vật để cho ra loại vaccine rất hiệu quả”, Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel ngày 21/6 thông báo trên Twitter.
Không chỉ vậy, vào giữa tháng 8, Cuba công bố thêm dữ liệu cho thấy “chỉ có 21.000 người” (hay 0,8%) trong số 2,5 triệu người được tiêm vaccine của nước này mắc bệnh cho đến nay.
Và trong số 21.000 người nhiễm virus sau khi tiêm vaccine, có 99 người (0,003%) tử vong, tập đoàn BioCubaFarma cho biết vào cuối ngày 12/8.
“Đây thực sự là dữ liệu đầy hứa hẹn”, chủ tịch BioCubaFarma, Eduardo Martinez, nói và nhận định đây là một dấu hiệu đáng khích lệ, khi vaccine phát huy tác dụng đặc biệt trong việc ngừa bệnh nặng, bao gồm cả với biến chủng Delta.
Bên cạnh đó, giới chức y tế Cuba cho biết vaccine của nước này không chỉ hiệu quả mà còn có độ an toàn cao.
Ông Eduaro Martinez cho biết hàng nghìn người đã tiêm loại vaccine này cho thấy “phản ứng miễn dịch mạnh mẽ” mà không có bất kỳ tác dụng phụ nào.
Gần đây Cuba đã sử dụng loại vaccine sản xuất nội địa này trong chiến dịch tiêm chủng quốc gia phòng Covid-19 cho trẻ em nhóm 2-18 tuổi. Trẻ em từ 12 tuổi trở lên sẽ là đối tượng đầu tiên được tiêm, AFP đưa tin.
Thêm "vũ khí" trong cuộc chiến với Covid-19
Vaccine Covid-19 của Cuba yêu cầu 3 liều, nhưng vì chúng ổn định ở nhiệt độ 2-8 độ C nên không yêu cầu thêm chi phí cho thiết bị làm lạnh chuyên dụng. Vì vậy, việc sử dụng vaccine này tại các nước thu nhập thấp sẽ dễ dàng hơn so với các loại vaccine mRNA cần được bảo quản ở tủ lạnh âm sâu.
Chẳng hạn, các nước nghèo tại châu Phi thiếu cơ sở hạ tầng để bảo quản vaccine ngừa Covid-19 của hãng Pfizer hoặc Moderna. Vì thế, vaccine Abdala sẽ phù hợp hơn với điều kiện phân phối tại châu Phi.
Một số quốc gia đang phát triển hoặc chưa phát triển, không đủ khả năng mua vaccine của Mỹ và các nước phương Tây khác, đang chuyển sang Cuba để mua vaccine với giá cả phải chăng hơn.
Các quan chức Cuba tuyên bố rằng một số quốc gia đã đề nghị mua hơn 100 triệu liều vaccine Covid-19 của nước này mỗi năm. Mexico và Argentina đã bày tỏ sự quan tâm đến vaccine của Cuba. Trong khi đó, Venezuela sẽ sản xuất vaccine Abdala.
 |
| Một phụ nữ ở Venezuela được tiêm vaccine Abdala vào ngày 1/7. Ảnh: Reuters. |
Đối với Cuba, việc phát triển và xuất khẩu vaccine không chỉ là để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, mà còn là cách để nước này thể hiện sức mạnh của mình trong lĩnh vực công nghệ sinh học, cũng như đóng góp vào nền kinh tế.
Idania Caballero, nhà khoa học dược phẩm tại BioCubaFarma, khẳng định những loại vaccine Cuba được điều chế dựa trên kinh nghiệm nhiều thập kỷ về khoa học y tế của nước này, và có tác dụng đối với các bệnh truyền nhiễm.
“Tỷ lệ tử vong do các bệnh truyền nhiễm ở Cuba, ngay cả trong đại dịch Covid-19, là dưới 1%. Cuba ngày nay có thể chủng ngừa cho 13 loại bệnh với 11 loại vaccine, trong đó có 8 loại được sản xuất tại Cuba", bà nói. "Các loại vaccine được sản xuất theo công nghệ này đã được sử dụng cho cả trẻ sơ sinh”.
