“An bài” từ vòng sơ tuyển
Hợp đồng BT có tổng đầu tư 293,174 tỷ đồng nhằm xây dựng dự án Bảo tồn, tôn tạo Khu di tích lịch sử Thái miếu nhà Hậu Lê tại phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa đã được ký, giữa tỉnh Thanh Hóa với Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Miền Trung (hay còn gọi là Tập đoàn Xây dựng Miền Trung) và Công ty Cổ phần Xây dựng Phát triển Hòa Bình.
Đây là dự án đã được tỉnh Thanh Hóa tổ chức mời thầu quốc tế. Tuy nhiên, có thể các yêu cầu của tỉnh Thanh Hóa... quá cao, mà đến tháng 4/2017, chỉ có duy nhất 01 nhà đầu tư lọt qua vòng sơ tuyển, đó là liên danh này giữa Tập đoàn Xây dựng Miền Trung và Công ty Cổ phần Xây dựng Phát triển Hòa Bình. Đến tháng 8/2018, liên danh này đã được tỉnh Thanh Hóa chỉ định là nhà đầu tư thực hiện dự án theo hình thức chỉ định.
Lưu ý là, dự án được tỉnh Thanh Hóa thực hiện từ năm 2007, nhưng đến năm 2015 vẫn chưa hoàn chỉnh. Tháng 11/2015, Tập đoàn Xây dựng Miền Trung đã đề nghị được thực hiện dự án theo hình thức hợp đồng BT. Tháng 3/2016, UBND tỉnh Thanh Hóa đã phê duyệt đề xuất dự án với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 90,996 tỷ đồng, hoàn toàn do nhà đầu tư phải tự huy động.
Đổi lại, Thanh Hóa dự kiến giao nhà đầu tư thực hiện Khu đô thị mới thuộc Khu đô thị Nam thành phố Thanh Hóa với quy mô lên tới 70,8ha để tạo vốn đối ứng. Tuy nhiên, đến tháng 4/2017, tỉnh Thanh Hóa đã quyết định bổ sung khu công viên cây xanh vào trước khu di tích, làm tăng tổng đầu tư của dự án lên 267,222 tỷ đồng (gần gấp 3 lần). Nhưng diện tích đất đối ứng dự kiến giao nhà đầu tư lại điều chỉnh giảm gần 3ha, chỉ còn 67,85ha.
Về nguyên tắc, quy định thanh toán dự án BT bằng quỹ đất yêu cầu phải theo nguyên tắc ngang giá, bù trừ chênh lệch giữa giá trị dự án BT và giá trị quỹ đất thanh toán. Do đó, việc tăng giảm đột biến vốn đầu tư cho dự án và quỹ đất thanh toán như trên, lại cho thấy tính bất ổn định trong tính toán của tỉnh Thanh Hóa và của cả nhà đầu tư. Đó là điều lạ, khác với quy luật tại các dự án BT.
Được biết, Tập đoàn Xây dựng Miền Trung tiền thân là Công ty Xây dựng Giao thông Thủy lợi Thanh Hóa (TNHH), được thành lập năm 1994, với chuyên ngành chính là xây dựng giao thông thủy lợi vừa và nhỏ. Doanh nghiệp này đã thực hiện nhiều dự án ở nhiều địa phương trên cả nước. Công ty này đã xây dựng được quan hệ đặc biệt với tỉnh Thanh Hóa, tới mức biến những điều bất thường khi thực hiện dự án BT, trở thành thường thấy ở nhiều dự án có sử dụng đất mà công ty thực hiện tại tỉnh.
 |
Điều gì “đặc biệt”?
Chẳng hạn, đó là dự án có sử dụng đất khu đô thị mới dọc Đại lộ Nam sông Mã, tại phường Đông Hải, TP Thanh Hóa. Đây là dự án có quy mô 48ha, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng lựa chọn nhà đầu tư thông qua hình thức chỉ định. Liên danh Tập đoàn Xây dựng Miền Trung và Công ty Xây dựng và Lắp máy Trung Nam, Công ty Cổ phần Xây dựng Phát triển Hòa Bình là nhà đầu tư trúng thầu. Vòng sơ tuyển cũng diễn ra tương tự, tức là chỉ liên danh này vượt qua vòng sơ tuyển và cuối cùng được lựa chọn thực hiện dự án theo hình thức chỉ định.
Lưu ý là, dự án này có quy mô vốn rất lớn, dự kiến lên đến 4.193 tỷ đồng trên diện tích 48ha. Số liệu này càng cho thấy rõ tính bất ổn định trong tính toán của tỉnh Thanh Hóa và quan hệ đặc biệt với Tập đoàn Xây dựng Miền Trung. Trước đó, Thanh Hóa đã cam kết thanh toán 67,85ha đất (sau khi đã bị trừ gần 3ha) Khu đô thị Nam TP Thanh Hóa cho liên danh của Tập đoàn Xây dựng Miền Trung. Để đổi lại việc liên danh này chỉ phải chi 267,222 tỷ đồng xây dựng Khu di tích lịch sử Thái miếu nhà Hậu Lê.
Hay đó là dự án đầu tư có sử dụng đất Khu dân cư phía Tây đường CSEDP thuộc khu dân cư Tây Nam đường Nguyễn Phục, phường Quảng Thắng, TP Thanh Hóa, quy trình đấu thầu cũng diễn ra tương tự. Theo đó, Liên danh Tập đoàn Xây dựng Miền Trung và Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại Xuân Hưng, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng và Phát triển hạ tầng Phúc Thành trúng vòng sơ tuyển, và cuối cùng được lựa chọn là nhà đầu tư thực hiện dự án theo hình thức chỉ định, với tổng vốn đầu tư hơn 452 tỷ đồng.
Dự án Khu dân cư phía Tây đường Hải Thượng Lãn Ông, phường Quảng Thắng có diện tích quy hoạch khoảng 30ha, Liên danh Tập đoàn Xây dựng Miền Trung và Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng và Thương mại Minh Hương cũng là nhà đầu tư duy nhất trúng vòng sơ tuyển. Sau đó, liên danh này cũng đã được UBND tỉnh Thanh Hóa lựa chọn làm nhà đầu tư theo hình thức chỉ định. Trước đó, tại dự án này, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng và Thương mại Minh Hương đã “trượt” lần đầu và phải liên danh với Tập đoàn Xây dựng Miền Trung để “đỗ” trong lần thứ 2 dự thầu.
Có lẽ, những yêu cầu của tỉnh Thanh Hóa đặt ra tại vòng sơ tuyển cho các dự án đầu tư đã dẫn ở trên là khá cao, nên thường chỉ có Tập đoàn Xây dựng Miền Trung trúng vòng sơ tuyển. Và với đặc trưng ấy, chỉ cần “trúng” sơ tuyển, thì gần như dự án đã được an bài cho liên danh của doanh nghiệp này thực hiện dự án. Tất nhiên, điều đó không trái luật, đó cũng lại là một điểm đặc biệt.
Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Miền Trung được gây dựng bởi 3 cá nhân: ông Mai Xuân Thực (SN 1954), bà Lê Thanh Hoa (SN 1957) và bà Nguyễn Thị Dinh. Hiện tại ông Mai Xuân Thông (SN 1979) giữ chức Chủ tịch HĐQT doanh nghiệp. Theo đăng ký thay đổi ngày 27/01/2016, doanh nghiệp này có vốn điều lệ lên đến 2.689 tỷ đồng. Trong đó, ông Mai Xuân Thực góp 1.281 tỷ đồng (tương đương 47,66% vốn điều lệ), bà Lê Thanh Hoa góp 1.198 tỷ đồng (tương đương 47,67% vốn điều lệ), bà Nguyễn Thị Dinh đã chuyển nhượng hết cổ phần. Các cá nhân Mai Xuân Thực, Mai Xuân Thông, và Lê Thanh Hoa đều đăng ký thường trú tại số 479 Trần Hưng Đạo, phường Nam Ngạn, TP Thanh Hóa.
