Chọn ngũ quả theo tâm niệm gia chủ
GS.TS Dương Trọng Hiếu, Trưởng phòng khám Đông Phương Quán cho biết, mâm ngũ quả không chỉ có ý nghĩa về mặt tâm linh mà còn là những vị thuốc rất tốt trong những ngày Tết. Chuối vừa có tác dụng bồi bổ cơ thể lại có thể chữa sỏi tiết niệu, tiêu khát, chữa tiêu chảy...
Vỏ quả phật thủ thơm mát, để chữa ho trong những ngày còn se lạnh, chữa đầy bụng do ăn nhiều.
Cam không chỉ tượng trưng cho sự đầy đặn, cam nhiều hạt thể hiện sự đầy đủ, đông con cháu mà còn là vị thuốc để bồi bổ cơ thể vì trong cam có đường và vitamin C chống mệt, nâng cao sức đề kháng của con người.
Na và Hồng nâng cao sức đề kháng, chữa suy nhược cơ thể. Hồng xiêm là kẹo bạc hà ngậm ho, thơm miệng, kích thích tiêu hóa, chữa tiêu chảy. Bòng và bưởi chữa tiêu khát ở người tiểu đường...
Lê (hay mật phụ), ngọt thanh ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ.
Lựu, nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống. Đào thể hiện sự thăng tiến.
Mai có điểm phiếu mai, con gái phải có chồng, hạnh phúc, không cô đơn.
Phật thủ giống như bàn tay của Phật, chở che cho con người.
Hồng, quýt rực lên màu sắc mạnh mẽ, tượng trưng cho sự thành đạt.
Táo (loại trái to màu đỏ tươi) có nghĩa là phú quý. Thanh long - ý rồng mây hội tụ. Bưởi, dưa hấu: căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn.
Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy nắng sương đọng thành quả ngọt và che chở, bảo bọc.
Quả trứng gà có hình trái đào tiên - lộc trời. Dừa có âm tương tự như là "vừa", có nghĩa là không thiếu.
Sung gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc. Đu đủ mang đến sự đầy đủ thịnh vượng. Xoài có âm na ná như là "xài", để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.
 |
Chuyên gia mách cách chọn mâm ngũ quả đúng tâm niệm, mang tài lộc, sức khỏe |
Ngũ quả trị vị bệnh
PGS.TSKH.NGND. Trần Công Khánh, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển cây thuốc dân tộc cổ truyền nhấn mạnh, quả Xuân, đặc biệt là mâm ngũ quả ngày Tết luôn được mỗi gia đình trân trọng lựa chọn. Nó không chỉ có ý nghĩa về mặt tâm linh mà còn là những vị thuốc rất tốt trong những ngày Tết.
Quả chuối (Musa sp. họ Musaceae ): Nước ta có nhiều loại chuối như chuối tiêu, chuối tây, chuối hột. Trong đó chuối tiêu thường được dùng bày mâm ngũ quả, làm thực phẩm và làm thuốc nhiều nhất. Chuối tiêu thơm ngon, giàu chất dinh dưỡng do chứa bột đường (glucose, fructose, succrose); protein và các acid amin cần thiết; các vitamin, các nguyên tố vi lượng như Ca, Fe, Mg, K, Na, Zn... và nhiều enzym: amylase, invertase...
Theo Đông y, chuối tiêu vị ngọt, tính lạnh; vào vị, đại tràng. Có công năng tư âm, nhuận tràng, nhuận phế, thanh nhiệt, giải độc. Dùng cho các trường hợp táo bón, sốt nóng khát nước, mụn nhọt, trĩ xuất huyết, tăng huyết áp, bệnh mạch vành, an thai. Ăn Chuối vừa có tác dụng bồi bổ cơ thể lại có thể chữa sỏi tiết niệu, tiêu khát, chữa tiêu chảy, táo bón, trĩ,...
Quả quất (Citrus japonica , họ Rutaceae): Từ xa xưa, trong dịp Tết Nguyên đán, quất được dùng làm cây cảnh trang trí trong nhà. Những quả quất chín màu vàng cam tròn trĩnh và xinh xắn xen lẫn lá xanh dày tượng trưng cho mùa xuân đầy sức sống và sự vươn lên. Quất không chỉ tượng trưng cho sự đầy đặn, nhiều hạt thể hiện sự đầy đủ, đông con cháu mà còn là vị thuốc chữa nhiều bệnh.
Theo Đông y, quả Quất vị ngọt chua, tính ấm, không độc, vào các kinh phế, vị, can, có tác dụng điều khí, kiện tỳ, chỉ khát, giảm ho, tiêu phù, giải rượu…Nghiên cứu hiện đại cho thấy, trong quả Quất có chứa các chất như pectin 10%, vitamin C 0,13-0,24mg%, Fe 5,1mg%. Cu 0,8mg%, đường, acid hữu cơ và chất fortunelin.
Vỏ quả quất chứa tinh dầu gồm 25 thành phần, trong đó có α-pinen 0,4%, β-pinen 2,7%, sabinen 2,8%, limonen 8,4%, β-ocimen 0,3%, linalol 1,55. Với những giá trị dinh dưỡng như vậy, ăn quất hoàn toàn tốt cho sức khỏe.
Để chữa ho, đặc biệt ho trẻ em: quả quất chín 10g, rửa sạch cho vào bát con cùng với ít mật ong đem hấp chín trong 15 – 20 phút. Nghiền nát, để nguội, cho trẻ uống làm 3 lần trong ngày. Dùng 3 – 4 ngày liền trẻ sẽ hết ho.
Theo tài liệu nước ngoài, vỏ quả Quất tươi 9g, phối hợp với Gừng tươi nướng vàng 9g, sắc với 200ml nước còn 50ml, uống một lần trong ngày chữa được nôn mửa. Để chữa nấc nghẹn ở người cao tuổi, lấy vỏ quả quất 20g, phơi hoặc sấy khô, tán bột rồi uống với nước ấm.
Quả sung (Ficus racemosa L., họ Moraceae ): Nhiều gia đình thường mua một cây sung nhỏ nhiều quả đặt giữa nhà những ngày Tết làm cảnh hoặc quả Sung bày mâm ngũ quả, mong muốn một năm sung túc, đầy đủ.
Theo y học cổ truyền, quả sung vị ngọt, tính bình, có công dụng kiện tỳ ích vị, nhuận phế, nhuận tràng, thông tiện, tiêu thũng, giải độc. Thường được dùng để chữa các chứng bệnh như viêm ruột, kiết lỵ, táo bón, trĩ xuất huyết, sa trực tràng, viêm họng, ho, sản phụ thiếu sữa, mụn nhọt lở loét, chán ăn, phong thấp...
Theo nghiên cứu hiện đại, quả Sung chín có chứa glucose, saccarose, , oxalic acid, citric acid, malic acid, các nguyên tố vi lượng như canxi, photpho, kali... và một số vitamin như C, B1…Kết quả nghiên cứu dược lý thực nghiệm bước đầu cho thấy quả sung có tác dụng nhuận tràng, hạ huyết áp và phòng chống ung thư.
Quả phật thủ (Citrus medica L. var sarcodactylis, họ Rutaceae): Vào dịp Tết, phật thủ là loại quả được ưa chuộng vì hình dáng bắt mắt và quan niệm biểu trưng cho "bàn tay Phật", mang phúc lộc cho gia đình. Ngoài thờ cúng, trưng bày, loại quả này còn có nhiều công dụng bất ngờ.
Theo Đông y, phật thủ vị cay, đắng, chua, tính ấm, có tác dụng chữa các chứng ăn không tiêu, đầy bụng, đau dạ dày, đau gan, cổ họng nghẹn tắc, ngực tức đầy,...
Ngoài ra, các nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy, phật thủ có tác dụng giải trừ sự co thắt cơ trơn, hạ huyết áp, cắt cơn hen và tăng cường chức năng tiêu hóa… đồng thời chứa nhiều vitamin C, đường, acid hữu cơ, tinh dầu, glycozit.
Người ta thường ăn phật thủ để chữa ho, viêm phế quản, tức ngực... Trà phật thủ chữa đau dạ dày, đầy bụng, khó tiêu. Rượu ngâm phật thủ để hỗ trợ điều trị các chứng rối loạn tâm thần ý thức (trầm cảm ức chế...)...
Quả bưởi (Citrus grandis (L.) Osbeck họ Rutaceae): Bưởi vị ngọt hơi chua, tính hàn, có công hiệu đối với tiêu hóa, điều chỉnh khí huyết, làm tan đờm, giải độc do uống rượu. Có thể trị các triệu chứng ăn không tiêu, chướng bụng, buồn nôn, ho nhiều đờm, người uống quá nhiều rượu bị say.
Dịch quả chín có nhiều chất bổ dưỡng: nước 89%, glucid 9%, protid 0,6%, lipid 0,1% và các chất khoáng Ca 20mg%, P 20mg%, K 190mg%, Mg 12mg%, S 7mg% và Na, Cl, Fe, Cu, Mn... Có nhiền vitamin C, B1, B2, PP và tiền sinh tố A…
Ăn bưởi có tác dụng tăng sức đề kháng, chống lại stress, các bệnh liên quan với hen suyễn và viêm khớp, giảm mỡ máu, ngăn ngừa sỏi thận và phòng chống ung thư…
